Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump . (Ảnh: AFP/TTXVN)Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland đã chỉ định 2 công tố viên đặc biệt để điều tra độc lập về cách thức mà cựu Tổng thống Donald Trump và người kế nhiệm là Tổng thống đương nhiệm Joe Biden xử lý các hồ sơ mật.
Cả người tiền nhiệm Trump và ông Biden lẽ ra không được phép sở hữu bất kỳ tài liệu mật nào. Trong giai đoạn chuyển giao quyền lực, hồ sơ từ mỗi chính quyền lẽ ra phải được bàn giao cho Cơ quan Lưu trữ Quốc gia Mỹ (NARA) lưu giữ.
Hành vi cố ý di chuyển hoặc giữ lại tài liệu mật bị coi là bất hợp pháp, bởi việc không lưu trữ và bảo mật đúng cách những tài liệu này có nguy cơ gây rủi ro đối với an ninh quốc gia nếu bị rơi vào tay kẻ xấu.
Theo đánh giá của các chuyên gia pháp lý, có sự tương phản rõ rệt giữa 2 trường hợp. Trong trường hợp của ông Trump, NARA đã nỗ lực trong hơn một năm sau khi vị cựu Tổng thống này rời nhiệm sở để lấy lại tất cả các hồ sơ mà ông cất giữ, song không thành công. Cuối cùng, khi ông Trump trả lại 15 hộp tài liệu hồi tháng 1/2022, các nhân viên NARA phát hiện chúng chứa những tài liệu mật.
[Mỹ: Thêm nhiều tài liệu mật được tìm thấy tại nhà riêng ông Biden]
Hồ sơ vụ việc đã được chuyển đến Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ), nơi ban hành trát hầu tòa của bồi thẩm đoàn vào tháng 5 năm ngoái để yêu cầu trả lại tất cả hồ sơ mật. Sau đó, các nhà điều tra đã đến nhà cựu Tổng thống Trump, nơi các luật sư của ông bàn giao thêm tài liệu và khẳng định không có thêm tài liệu nào ở địa điểm này.
Tuy nhiên, bằng chứng bổ sung do Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) thu thập, bao gồm cả đoạn phim giám sát từ khu dinh thự Mar-a-Lago của ông Trump, đã khiến các đặc vụ phải xin phép tòa án thực hiện lệnh khám xét hôm 8/8 năm ngoái giữa những lo ngại về khả năng công việc này bị cản trở. FBI đã thu giữ thêm 13.000 tài liệu, khoảng 100 trong số đó được đóng dấu “Mật.”
Trong trường hợp của ông Biden, Bộ trưởng Garland cho biết các luật sư của đương kim Tổng thống Mỹ tháng 11/2022 đã thông báo cho NARA và DOJ rằng họ phát hiện chưa tới 10 hồ sơ mật tại Trung tâm Penn Biden ở Washington D.C. hồi đầu tháng đó.
Sau đó, các luật sư tiếp tục tiến hành những hoạt động tìm kiếm bổ sung tại nhà riêng của Tổng thống Biden ở Wilmington và Rehoboth Beach, bang Delaware, nơi nhiều tài liệu hơn được tìm thấy trong tháng 12 năm ngoái và tháng 1 năm nay. Tất cả đã được bàn giao cho cơ quan chức năng.
Các công tố viên thường sẽ không truy tố đối với hành động vô tình lưu giữ hồ sơ mật, song nếu có bằng chứng về khả năng cản trở công lý, thì mọi việc có thể thay đổi. Vì lý do đó, các chuyên gia pháp lý khẳng định ông Trump phải đối mặt với nhiều nguy cơ pháp lý lớn hơn so với người kế nhiệm Biden.
DOJ tuyên bố đến nay, không có dấu hiệu nào cho thấy ông Biden cố ý giữ lại hồ sơ hoặc từ chối trả lại cho Chính phủ Mỹ. Ngoài ra, với tư cách là Tổng thống, ông Biden khó có thể bị truy tố./.
