Tiến trình đàm phán giữa Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) với Iran về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này đã cho thấy “bước tiến đáng tin cậy” song có thể sẽ cần kéo dài đàm phán sau thời hạn chót vào ngày 20/7 tới.
Phát biểu với báo giới tại Nhà Trắng ngày 16/7, Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định trong các vòng đàm phán vừa qua, các bên đã đạt được tiến triển thiết thực trong nhiều lĩnh vực và có bước tiến đáng tin cậy.
Tuy nhiên, giữa hai bên vẫn tồn tại nhiều khác biệt trong khi thời gian tới ngày 20/7 - hạn chót của thỏa thuận sơ bộ 6 tháng - không còn nhiều. Vì vậy, nhà lãnh đạo Mỹ cho biết trong những ngày tới, quan chức chính phủ sẽ tiếp tục thảo luận với Quốc hội, các nước đối tác cũng như Iran để quyết định liệu có cần kéo dài thời gian đàm phán hay không.
Tổng thống Obama cũng nhấn mạnh rằng Iran đã thực hiện đầy đủ các cam kết trong 6 tháng qua, bao gồm ngừng phát triển chương trình hạt nhân và tạo điều kiện cho các hoạt động thanh tra mở rộng.
Trước đó, người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cũng cho biết các đánh giá chung sau 6 tháng qua đều nhận định Tehran đã tuân thủ nghiêm chỉnh các cam kết và tham gia có xây dựng vào quá trình đàm phán.
Đàm phán mới nhất giữa Iran với Nhóm P5+1 bắt đầu từ ngày 12/7 và dự kiến kéo dài đến ngày 20/7. Ngoại trưởng Iran Mohammed Javad Zarif đã đề xuất kéo dài các cuộc đàm phán thêm 6 tháng.
Đáp lại, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết ông sẽ phải trở về Washington để xin ý kiến của Tổng thống Obama và tham vấn với Quốc hội về các bước tiếp theo nếu đến ngày 20/7 hai bên vẫn không đạt được một thỏa thuận toàn diện về chương trình hạt nhân của Iran.
Tuy nhiên, có một khó khăn đối với ông Kerry là nhiều nghị sỹ Mỹ vốn đã nghi ngờ về kết quả đàm phán với Iran, có thể sẽ phản đối việc kéo dài đàm phán.
Tranh cãi lớn nhất vẫn tồn tại là về chương trình làm giàu urani của Tehran. Iran lập luận rằng họ cần tiếp tục mở rộng quy mô làm giầu urani làm nhiên liệu cho các nhà máy điện hạt nhân. Tuy nhiên, Nhóm P5+1, nhất là Mỹ, lo ngại Tehran có thể lợi dụng việc mở rộng làm giàu urani này để hướng tới sản xuất các nguyên liệu cho việc chế tạo bom hạt nhân.
Một vấn đề tranh cãi nữa là trong khi Iran muốn mọi hạn chế đối với chương trình hạt nhân của nước này phải được dỡ bỏ sau từ 3 đến 7 năm, phía Mỹ lại muốn duy trì các biện pháp hạn chế có thể kiểm chứng được này trong hơn một thập kỷ./.