Ngày 20/3, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã kêu gọi giới chức lãnh đạo và người dân Iran cần nắm bắt "cơ hội lịch sử" để hướng tới một thỏa thuận hạt nhân toàn diện cũng như tái thiết lập mối quan hệ mới giữa hai nước.
Lời kêu gọi được đưa ra trong bối cảnh gần tới thời hạn chót đạt một thỏa thuận khung về chương trình hạt nhân giữa Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) và Iran.
Trong một thông điệp bằng hình ảnh được gửi đi nhân dịp người dân xứ sở Ba Tư đang chào đón dịp Tết truyền thống "Nowruz," Tổng thống Obama nhấn mạnh cả Mỹ và Iran đang đứng trước một "cơ hội tốt nhất" trong nhiều thập kỷ qua để có thể "theo đuổi một tương lai khác" giữa hai nước.
Mặc dù thừa nhận hai bên vẫn còn những khác biệt dù các cuộc đàm phán giữa Nhóm P5+1 và Iran gần đây đã đạt được một số tiến triển, song ông chủ Nhà Trắng bày tỏ tin tưởng đây là thời điểm để các bên có thể giải quyết vấn đề hạt nhân của Tehran trong hòa bình thông qua việc đạt được một thỏa thuận hạt nhân toàn diện.
Theo nhà lãnh đạo Mỹ, một thỏa thuận hạt nhân sẽ mở ra một tương lai tốt đẹp hơn cho toàn thể người dân Iran, những người được thừa hưởng một nền văn minh vĩ đại và hứa hẹn sẽ mang lại nhiều đóng góp tích cực cho thế giới.
Thông điệp của Tổng thống Obama được gửi đi trong bối cảnh Chính quyền Washington đang phải chịu áp lực ngày càng tăng từ phía Quốc hội Mỹ khi ngày càng có nhiều nghị sỹ đòi có tiếng nói trong thỏa thuận với Iran.
Ngày 19/3, hàng trăm nhà lập pháp của cả đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ Mỹ đã đồng ký thư gửi chính quyền của Tổng thống Obama đòi dành cho Quốc hội tiếng nói lớn hơn trong mọi thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Tehran.
Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn thông báo của Hạ nghị sỹ Eliot Engel, thành viên cấp cao của đảng Dân chủ tại Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, cho biết 360 nghị sỹ của cả hai đảng đã cùng ký tên vào bức thư gửi Tổng thống Barack Obama yêu cầu gia tăng quyền lực của Quốc hội trong các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa Iran với nhóm P5+1.
Bức thư nhấn mạnh rằng việc nới lỏng các biện pháp chế tài vĩnh viễn mà Iran đã nhiều lần yêu cầu trong các cuộc thương thảo tại Geneva sẽ cần phải có luật lệ mới, và rằng Quốc hội phải được quyền đánh giá về những tác động lâu dài của mọi thỏa thuận với Iran đối với Mỹ và các đồng minh.
Trao đổi với báo giới, Hạ nghị sỹ Eliot Engel đánh giá đây thực sự là một bức thư mang tính rất lưỡng đảng bày tỏ những cảm nghĩ mãnh liệt của Quốc hôi về những điều cần phải có trong mọi thoả thuận với Iran cũng như mong muốn đóng vai trò tích cực trong toàn bộ tiến trình.
Ông Engel cho biết cá nhân ông có thể chờ cho tới khi đạt được một thỏa thuận mới quyết định có ủng hộ một nghị quyết mới của Quốc hội với Iran hay không.
Tuy nhiên, vị Hạ nghị sỹ này cảnh báo chính quyền Obama “không nên cố tình qua mặt Quốc hội” trong vấn đề quan trọng và nhạy cảm này, nhấn mạnh mọi mưu toan gạt Quốc hội ra ngoài lề sẽ bị cả hai đảng phản đối.
Hiện Mỹ đang ráo riết đẩy nhanh các cuộc đàm phán của Nhóm P5+1 với hy vọng ký được một thỏa thuận khung về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Tehran trước ngày 31/3 để ba tháng còn lại sẽ đi vào thảo luận các điều khoản chi tiết của hiệp định cuối cùng.
Tuy nhiên, nỗ lực của Washington lại vấp phải sự phản đối của Israel, đồng minh thân cận nhất của Mỹ tại Trung Đông, khi Thủ tướng nước này Benjamin Netanyahu trước đó cáo buộc chính quyền Obama sai lầm khi theo đuổi "một thỏa thuận tồi" về chương trình hạt nhân của Iran.
Trong phát biểu mới nhất ngày 19/3, ông Netanyahu nhấn mạnh Israel có thể chấp nhận Iran sở hữu một lượng nhỏ máy ly tâm, song cho rằng các cường quốc cần thảo luận một thỏa thuận hạt nhân "tốt đẹp hơn" với Tehran thay vì thỏa thuận hiện tại mà các bên đang nỗ lực đàm phán.
Bất chấp quan hệ có chiều hướng căng thẳng, Tổng thống Obama cùng ngày đã gọi điện chúc mừng ông Netanyahu tái đắc cử chức Thủ tướng cũng như thắng lợi thuyết phục mà đảng cánh hữu Likud của ông giành được trong cuộc bầu cử Quốc hội Israel ngày 17/3 vừa qua.
Trong cuộc điện đàm, ông chủ Nhà Trắng một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác quân sự, tình báo và an ninh giữa Mỹ và Israel, khẳng định điều này phản ánh mối quan hệ đối tác song phương sâu sắc và bền vững./.