Binh sỹ Philippines và Mỹ trong cuộc tập trận ở Fort Magsaysay, tỉnh Nueva Ecija, phía bắc thủ đô Manila ngày 20/4/2015. (Nguồn: AFP/TTXVN)Ngày 3/10, Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết chưa nhận được động thái cụ thể nào từ phía Philippines liên quan tới tuyên bố Manila xem xét lại Thỏa thuận Hợp tác quốc phòng tăng cường (EDCA), hiệp ước quốc phòng được hai nước ký kết năm 2014.
Người phát ngôn Lầu Năm Góc Jeff Davis cho hay quân đội Mỹ biết về phát biểu của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cảnh báo xem xét lại EDCA, song hiện phía Manila chưa có hành động cụ thể nào ảnh hưởng tới hoạt động của quân đội Mỹ theo các cam kết trong hiệp ước này.
Liên quan tới quan hệ đồng minh giữa hai nước, ông Davis tuyên bố mọi việc vẫn ổn định và đi đúng hướng, đề cập tới hợp tác song phương trong diễn tập quân sự và hoạt động hỗ trợ chống khủng bố tại miền Nam Philippines.
Do Bộ trưởng Quốc phòng Voltaire Gazmin ký kết năm 2014, EDCA cho phép Washington quyền sử dụng 5 căn cứ quân sự của Philippines. Tuy nhiên, hôm 2/10, Tổng thống Duterte cho biết ông sẽ chỉ thị xem xét lại hiệp ước này.
Theo nhà lãnh đạo, mặc dù EDCA là một văn bản chính thức nhưng không có chữ ký của Tổng thống Philippines đương thời là Benigno Aquino. Do đó, ông có quyền yêu cầu toàn bộ lính Mỹ rời khỏi Philippines.
Cùng ngày, theo phóng viên TTXVN tại Washington, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Elizabeth Trudeau cho biết giới chức quốc phòng Philippines đã không liên hệ chính thức với Washington về việc Tổng thống Duterte tuyên bố chấm dứt các cuộc tập trận chung giữa hai bên.
Bà Trudeau đồng thời lưu ý rằng Mỹ sẽ tôn trọng các cam kết của mình và trông đợi Manila cũng làm điều tương tự.
Trước đó, Tổng thống Duterte tuyên bố sẽ sớm chấm dứt các cuộc tập trận chung với Mỹ song cam kết sẽ tôn trọng hiệp ước an ninh hiện hành giữa hai quốc gia.
Ông khẳng định cuộc tập trận chung dự kiến diễn ra vào tháng tới giữa Mỹ và Philippines sẽ là lần tập trận cuối cùng.
Trong một tuyên bố khác cùng ngày, Thư ký báo chí Nhà Trắng Josh Earnest khẳng định Mỹ không phản đối Philippines tìm kiếm các mối quan hệ tốt đẹp hơn với Trung Quốc, cũng như khuyến khích các đồng minh châu Á khác như Hàn Quốc và Nhật Bản cải thiện quan hệ của họ với Bắc Kinh.
Ông bày tỏ tin tưởng Mỹ luôn có lợi ích việc những nước đồng minh ở châu Á-Thái Bình Dương có quan hệ cộng tác hiệu quả với Trung Quốc./.
