Giải Báo chí Quốc gia hàng năm là sự kiện lớn thu hút sự quan tâm đặc biệt của báo giới cả nước, là giải thưởng cao quý nhất dành tặng cho các tác phẩm báo chí xuất sắc có đóng góp tích cực cho sự nghiệp báo chí nước nhà, tôn vinh các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm xuất sắc nhất.
Năm nay, do dịch bệnh COVID-19 nên lần đầu tiên, Giải Báo chí Quốc gia ''lỗi hẹn,'' không thể diễn ra vào Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6 mà phải lùi lại đến 24/10/2021. Lễ trao giải diễn ra trang trọng tại Cung Văn hóa Hữu Nghị Việt Xô (Hà Nội).
Tiên phong thông tin về tình hình dịch bệnh
Qua 15 năm tổ chức, đến nay, giải ngày càng được sự tham gia chủ động, tích cực, hào hứng của các cấp hội, các cơ quan báo chí và hội viên nhà báo, cộng tác viên trong cả nước.
Hội đồng Chung khảo Giải năm nay đã chấm 150 tác phẩm thuộc 11 loại giải báo chí, được lựa chọn từ 1.931 tác phẩm đủ điều kiện dự Giải theo quy định. Từ đó, Hội đồng quyết định trao 1 giải Đặc biệt, 9 Giải A, 25 Giải B, 45 Giải C, 32 Giải Khuyến khích.
Nhà báo Thuận Hữu, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia phát biểu tại Lễ trao giải. (Ảnh: Hoàng Đạt/Vietnam+)Nhà báo Thuận Hữu, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia cho hay các tác phẩm tham dự giải phản ánh kịp thời, đậm nét các sự kiện chính trị lớn của đất nước trong năm 2020 như: Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, công tác chuẩn bị trong cả nước, tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII; công tác thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh...
“Các tác phẩm dự giải có đề tài phong phú, phản ánh trung thực, kịp thời, toàn diện các sự kiện thời sự, vấn đề thời sự của đất nước, của địa phương năm 2020, ở tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại; các vấn đề nóng bỏng như đại dịch COVID-19, lũ lụt thiên tai ở các tỉnh miền Trung, được đề cập sâu sắc, kịp thời, toàn diện, có tác động ảnh hưởng lớn tới xã hội,” nhà báo Thuận Hữu cho biết.
Đặc biệt, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh rằng báo chí đã tham gia trực tiếp công cuộc phòng chống đại dịch, phản ánh nỗ lực của Đảng, Nhà nước và nhân dân trong việc thực hiện mục tiêu kép, vừa phòng chống dịch có hiệu quả, vừa phát triển kinh tế.
Nhìn chung, các tác phẩm được chọn vào chung khảo là những tác phẩm tiêu biểu về nội dung và hình thức, có tính định hướng dư luận xã hội, nhiều tác phẩm đã cho thấy hiệu quả tác động xã hội tốt, được các cơ quan chức năng tiếp thu, giải quyết, dư luận xã hội đánh giá cao về vai trò phát hiện, phản biện, đấu tranh, phê phán cũng như biểu dương, xây dựng của báo chí. Nhiều bài báo mạng được đầu tư công phu, nhiều bài thể hiện ở dạng long-form, e-magazine hay megastory có sức hấp dẫn cao.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, vẫn còn những hạn chế, cần được khắc phục, nhất là về chất lượng. Các tác phẩm báo in tham dự Giải còn trùng lặp đề tài, chưa có nhiều sáng tạo, đột phá.
Nhóm bình luận, các tạp chí, nhất là tạp chí khối Đảng tham gia tương đối ít, còn thiếu dấu ấn, không có xã luận, ít bình luận, một số bài chuyên luận chưa hay, tính chuyên luận chưa cao. Thể loại ký báo chí còn ít, thiếu vắng phóng sự viết về văn hóa.
Về ảnh báo chí, năm nay chỉ có hơn 100 tác phẩm dự giải. Đây là điều chưa được như mong muốn của các thành viên Hội đồng sơ khảo, là điều trăn trở lớn, vì chưa phản ánh đúng thực trạng hoạt động ảnh báo chí trong năm.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Lễ trao giải. (Ảnh: Hoàng Đạt/Vietnam+)Phát biểu tại lễ trao giải, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc biểu dương những đóng góp to lớn, thiết thực; nhiệt liệt chúc mừng những thành tích của đội ngũ những người làm báo cả nước; nhiệt liệt chúc mừng các nhà báo vinh dự được trao Giải Báo chí Quốc gia.
[Giải Báo chí Quốc gia: Có Giải Đặc biệt đầu tiên sau 15 năm tổ chức]
Chủ tịch nước đánh giá báo chí đã tiên phong cung cấp kịp thời thông tin về tình hình dịch bệnh COVID-19, là một trong những lực lượng xung kích trên tuyến đầu chống dịch.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc lưu ý cần phát huy, tổ chức tốt hơn nữa Giải Báo chí Quốc gia; tuyên truyền sâu rộng để thu hút ngày càng nhiều những tác phẩm báo chí xuất sắc; tôn vinh, động viên khen thưởng kịp thời, xứng đáng với những tác giả, tác phẩm có giá trị xuất sắc cả về nội dung tư tưởng, hình thức thể hiện, có tác động xã hội sâu sắc...; tuyên truyền, tổ chức thực hiện tốt Quy hoạch báo chí giai đoạn 2020-2025, góp phần xây dựng nền báo chí cách mạng nước ta ngày càng phát triển, vững mạnh.
Báo Điện tử VietnamPlus tiếp tục được vinh danh
Báo Điện tử VietnamPlus (Thông tấn xã Việt Nam) tiếp tục đạt giải thưởng ở hạng mục Tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, tọa đàm, giao lưu trực tuyến trên báo điện tử. Đây là lần thứ 9, Báo Điện tử VietnamPlus giành giải cao tại Giải Báo chí Quốc gia.
Tại Giải Báo chí Quốc gia lần thứ 15, Báo Điện tử VietnamPlus có Giải B cho tác phẩm “Loạn quy hoạch làm biến dạng đô thị: Virus cần phải loại bỏ triệt để” của tác giả Võ Mạnh Hùng.
Loạt bài này được triển khai trong giai đoạn cả nước đang chống chọi với dịch COVID-19. Đầu tháng 3/2020, nhà báo Võ Mạnh Hùng đã lên kế hoạch và quyết định đi vào thực tế để tìm hiểu về bức tranh xây dựng méo mó, cũng như sự tồn tại của những con virus đang ẩn sâu trong “cơ thể đô thị,” từ đó rộng đường dư luận vì sao tài nguyên thiên nhiên của quốc gia, hay vô số “đại dự án” sừng sững gây nhiều hệ lụy, nhiều năm ầm ĩ và tốn không biết bao nhiêu giấy mực nhưng đến nay vẫn chưa được xử lý?
Nhà báo Võ Mạnh Hùng, Báo Điện tử VietnamPlus nhận Giải B. (Ảnh: Hoàng Đạt/Vietnam+)Một trong những địa chỉ mà nhà báo tìm đến là Khu đô thị mới Thủ Thiêm ở Thành phố Hồ Chí Minh, nơi biết bao gia đình đang sống yên ổn bỗng chốc phải tới ở trong những căn nhà tạm cư dột nát suốt 10-20 năm qua do hệ quả của “siêu dự án” phá vỡ quy hoạch.
“Trong quá trình tìm hiểu, tôi đã được nghe không ít người dân kể về những năm tháng cơ cực khi phải dành cả thanh xuân cơm đùm, áo đúm đi tìm chân lý và cả những ước mơ bình dị nhất là được dẫn con cháu trở về quê hương, nơi ‘chôn rau cắt rốn’ của cuộc đời mình... Nhưng sau tất cả, điều mà những người dân khốn khổ sống trong xóm tạm cư nhận được vẫn chỉ là những lời hứa trôi theo năm tháng,” nhà báo Võ Mạnh Hùng chia sẻ.
Điều khiến anh trăn trở hơn là “siêu dự án” Thủ Thiêm bị phá vỡ quy hoạch dẫn đến biến dạng đô thị chỉ là một phần nổi của tảng băng chìm trong “biển hồ đô thị.” Thực tế, trong suốt hai thập kỷ qua, tình trạng quy hoạch “thần tốc,” xây dựng trái phép, sai phép, “vượt” quy hoạch cũng lây lan nhanh như virus, với hàng loạt đại dự án tai tiếng như công trình 8B Lê Trực, HH Linh Đàm ở thành phố Hà Nội, dự án Vườn Vạn Tuế ở tỉnh Hưng Yên…
“Mang thực trạng trên đến gặp các cơ quan quản lý và giới chuyên gia kiến trúc, môi trường, hầu hết các ý kiến chia sẻ đều cho rằng đã đến lúc Nhà nước cần cương quyết ngăn chặn ‘virus quy hoạch xây dựng’ bằng những cuộc đại phẫu xử lý tận gốc sai phạm, để ổn định lại diện mạo đô thị, lấy lại niềm tin trong nhân dân,” anh cho biết.
Đáng mừng là sau khi loạt bài được đăng tải trên Báo Điện tử VietnamPlus, nhiều địa phương để xảy ra tình trạng “loạn” quy hoạch, vi phạm xây dựng làm “méo mó” đô thị, như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hưng Yên, Bắc Giang… đã vào cuộc kiểm tra, xử lý các “siêu, đại” dự án sai phạm đồng thời kỷ luật hàng loạt cán bộ, đảng viên suy thoái đạo đức, lối sống, vi phạm pháp luật, qua đó từng bước chỉnh đốn lại công tác quy hoạch, diện mạo đô thị, lấy lại niềm tin nhân dân.
Kết quả trên đã phần nào cho thấy dù loạt bài không phải là một thứ vũ khí lớn lao đòi hỏi mọi thứ phải được điều chỉnh ngay theo quỹ đạo pháp luật, nhưng trước hết, loạt bài đã lập tức tạo ra được những tín hiệu khả quan như một liều vaccine để chữa trị virus loạn quy hoạch làm biến dạng đô thị cần được lan tỏa.
Ngoài Giải B của Báo Điện tử VietnamPlus, Liên Chi hội Nhà báo Thông tấn xã Việt Nam còn có tác phẩm “Đoàn kết là sức mạnh đẩy lùi đại dịch COVID-19” của tác giả Đỗ Phương Bình đạt Giải Khuyến khích ở hạng mục Giải Xã luận, Bình luận, Chuyên luận trên báo in; “Cả hệ thống chính trị vào cuộc, toàn dân đồng lòng chống dịch COVID-19” của nhóm tác giả Trí Dũng, Thống Nhất, Dương Giang, Doãn Tấn, Minh Quyết giành Giải B (không có A) và “Cứu nạn thành công toàn bộ thuyền viên mắc kẹt trên tàu Vietship 01” của tác giả Hồ Cầu giành Giải C ở hạng mục Giải Ảnh đơn, phóng sự ảnh, nhóm ảnh.
Trong số đó, chùm ảnh “Cả hệ thống chính trị vào cuộc, toàn dân đồng lòng chống dịch COVID-19” đã từng giành Giải A Giải Búa liềm Vàng 2020.
Tối 28/3, lực lượng của Binh chủng Hóa học đã tiến hành phun khử khuẩn phòng dịch COVID-19 tại Bệnh viện Bạch Mai.Chia sẻ về bộ ảnh đạt giải, nhà báo Trí Dũng, đại diện nhóm tác giả cho hay: “Năm 2020, Việt Nam đã kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh, từng bước ổn định kinh tế, xã hội. Thành công đó là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước và sự đồng lòng của người dân. Việt Nam đã nhanh chóng kích hoạt các hệ thống đáp ứng nhanh trên toàn quốc, phát hiện và cách ly kịp thời các ca mắc và nghi mắc, tiến hành nhiều biện pháp quyết liệt dập dịch. Việc chia sẻ thông tin minh bạch đã giúp người dân hiểu rõ, chấp hành các quy định và đồng lòng chặn đứng đà lây của virus SARS-CoV-2.”
Nhóm tác giả đã lựa chọn những hình ảnh nổi bật của giai đoạn chống dịch năm 2020 như phun khử khuẩn phòng dịch COVID-19 tại bệnh viện Bạch Mai, chuyến bay đầu tiên đón công dân trở về từ Vũ Hán, bác sỹ kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân COVID-19 đang điều trị tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương…; trong đó hình ảnh chủ đạo của tác phẩm là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ra lời kêu gọi đồng bào, đồng chí, chiến sỹ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài đoàn kết một lòng, thống nhất ý chí và hành động, thực hiện quyết liệt, hiệu quả những chủ trương của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để bảo đảm chiến thắng đại dịch COVID-19.
Những tác phẩm đạt giải cao nhất tại 11 hạng mục Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XV: Giải Đặc biệt: Phim tài liệu truyền hình “Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh-Biên niên sử truyền hình” của nhóm tác giả Nguyễn Lê Anh, Lê Thi, Nguyễn Thành Trung, Ngô Đình Khoát, Nguyễn Thanh Tùng (Liên chi hội nhà báo Báo Nhân dân) Giải Tin, bài phản ánh, phỏng vấn (Báo in) Giải A: "Đại dịch Covid-19: Thách thức và cơ hội" của tác giả Nguyễn Hữu Phùng Nguyên (Liên chi hội nhà báo Báo Nhân dân) Giải Xã luận, bình luận, chuyên luận (Báo in) Giải A: “Pháp luật về quốc phòng - Hợp hiến, hợp lý và hợp lòng dân” của nhóm tác giả Đỗ Phú Thọ, Hồ Quang Phương, Nguyễn Chiến Thắng (Liên chi hội nhà báo Báo Quân đội nhân dân) Giải Phóng sự, Phóng sự điều tra, Bút ký báo chí, Ghi chép (Báo in) Giải B (không có A) “Gian nan hành trình xác định danh tính liệt sỹ” của tác giả Anh Thơ (Liên chi hội nhà báo Báo Nhân dân) “Vĩnh Phúc: Ngang nhiên bạt đồi, lấp hồ Đại Lải làm khu biệt thự nghỉ dưỡng” của tác giả Phạm Việt Hòa (Chi hội nhà báo Báo Giao thông) “Thuốc lậu rao bán trên Facebook, tràn ra đồng ruộng” của tác giả Dương Đình Tường (Chi hội nhà báo Báo Nông nghiệp Việt Nam) Giải Ảnh đơn, phóng sự ảnh, nhóm ảnh Giải B (không có A): “Cả hệ thống chính trị vào cuộc, toàn dân đồng lòng chống dịch COVID-19” của nhóm tác giả Trí Dũng, Thống Nhất, Dương Giang, Doãn Tấn, Minh Quyết (Liên chi hội nhà báo Thông tấn xã Việt Nam) Giải Tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, chuyên luận, tọa đàm, chuyên đề phát thanh tổng hợp (Phát thanh) Giải A: “BRíu Pố và chuyện nêu gương” của nhóm tác giả Dương Nữ Hoàng Anh, Đoàn Quốc Học (Đài Phát thanh và Truyền hình Quảng Nam, Hội nhà báo tỉnh Quảng Nam) Giải Phóng sự, phóng sự điều tra, bút ký (Phát thanh) Giải A: “Rừng giữ đất quê hương” của tác giả Từ Thị Xuân Yến (Đài Phát thanh và Truyền hình Quảng Ngãi, Hội nhà báo tỉnh Quảng Ngãi) Giải Tin, phóng sự, ký sự (Truyền hình) Giải A: “Phá rừng quy mô lớn ở Kon Tum” của nhóm tác giả Nguyễn Thị Liên, Hoàng Minh Đức (Liên chi hội nhà báo Đài Truyền hình Việt Nam) Giải Bình luận, giao lưu, tọa đàm (Truyền hình) Giải A: “Vinh quang trên tuyến đầu” của nhóm tác giả Văn Tú, Hồng Anh, Vân Khánh, Đức Minh, Tuấn Vũ (Liên chi hội nhà báo Trung tâm Phát thanh-Truyền hình Quân đội) Giải Phim tài liệu truyền hình Giải A: “Hiếu và Minh” của tác giả Lê Thị Quỳnh, Mai Xuân Sơn, Đào Quang Phú, Hồ Đình Hai (Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa, Hội nhà báo tỉnh Thanh Hóa) Giải Tin, bài phản ánh, phỏng vấn, bình luận, tọa đàm, giao lưu trực tuyến (Báo điện tử) Giải A: “Báo chí chung tay làm sạch chính mình” của nhóm tác giả Bắc Ninh, Hoàng Tư Giang, Phạm Lương Bằng, Hồ Văn Lợi, Thiện Văn (Báo Điện tử VietnamNet, Liên chi hội nhà báo Bộ Thông tin và Truyền thông) Giải Phóng sự, phóng sự điều tra, ký báo chí, ghi chép (Báo điện tử): Giải A: “Trốn thuế qua cổng thanh toán quốc tế” của nhóm tác giả Lan Hương, Đình Trường (Chi hội nhà báo Báo Lao động) |
