Ngày 10/9, Đại diện thường trực của Nga tại các tổ chức quốc tế Mikhail Ulianov tuyên bố việc Iran hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã chứng tỏ tính chất hòa bình của chương trình hạt nhân Iran.
Ông Ulianov cũng kêu gọi Mỹ xem xét lại thái độ để tránh làm đổ vỡ hợp tác Iran-IAEA.
Theo tuyên bố của ông Ulianov tại phiên họp của Hội đồng thống đốc IAEA, một mặt Nga ủng hộ việc thực hiện Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), mặt khác xác nhận Tehran có những động thái không thực hiện nghĩa vụ theo Kế hoạch này.
[Trung Quốc đổ lỗi cho Mỹ về căng thẳng hạt nhân với Iran]
Tuy nhiên, Moskva cho rằng đây là phản ứng bắt buộc của Iran khi quốc tế không đạt được những bước tiến thực tiễn để cân bằng nội dung tài chính-kinh tế và hạt nhân của JCPOA.
Điều quan trọng theo ông Ulianov là những động thái vượt ra ngoài "thảo thuận hạt nhân" của Iran không tạo ra nguy cơ, và hoàn toàn có thể được đảo ngược khi các bên tháo gỡ được nút thắt chính trị xung quanh hồ sơ hạt nhân của Iran.
Tuyên bố được phía Nga đưa ra trong bối cảnh Mỹ chỉ trích Iran đã không giải đáp các nghi vấn của IAEA, gọi đây là hành động "không thể chấp nhận được."
Tuyên bố của Mỹ tại phiên họp định kỳ hàng quý của Ban chấp hành IAEA nêu rõ Iran đang thiếu hợp tác với IAEA liên quan đến nguyên liệu hạt nhân chưa được công bố và điều này gây nghi ngờ nghiêm trọng và sâu sắc.
Đại diện của Nga cho rằng với tuyên bố trên Mỹ đang muốn khiêu khích Iran vi phạm các nghĩa vụ theo JCPOA, tiến tới phá vỡ hợp tác giữa hai bên về giải trừ hạt nhân, mở đường cho một kịch bản sử dụng sức mạnh quân sự của Mỹ tại khu vực Vịnh Persian.
Theo ông Ulianov, những nỗ lực tìm kiếm lý do để áp đặt lệnh trừng phạt về dầu mỏ đối với Iran là nguyên nhân gây ra tình hình căng thẳng ở vùng Vịnh, tác động tiêu cực đến toàn bộ hệ thống an ninh quốc tế.
Cuối tuần qua, Iran đã đưa vào hoạt động các máy ly tâm làm giàu urani mạnh hơn mức 3,67%, vi phạm điều khoản trong Thỏa thuận JCPOA. Mức độ làm giàu urani là một trọng tâm của thỏa thuận nhằm ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân.
Trong một động thái khác cùng ngày, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết Tổng thống Donald Trump sẵn sàng gặp người đồng cấp Iran Hassan Rouhani vô điều kiện trong khi vẫn duy trì "sức ép tối đa" lên Tehran.
Chỉ sau vài ngày Iran tuyên bố đã lắp đặt các máy ly tâm tối tân, ông Mnuchin nêu rõ Tổng thống Mỹ có thể gặp gỡ lãnh đạo Iran mà không cần có điều kiện tiên quyết, có thể là bên lề cuộc họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc vào cuối tháng 10 tới đây.
Mặt khác, ông Mnuchin khẳng định Washington nhất quán duy trì đường lối gây sức ép tối đa lên Tehran trong vấn đề hạt nhân và theo lời ông Mnuchin, Washington đã áp dụng với Iran các biện pháp trừng phạt nặng nhất trong lịch sử và các biện pháp đó hoàn toàn có hiệu quả./.