Ngày 16/5, người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Nga đang theo dõi sát tiến trình xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Phần Lan và Thụy Điển, đồng thời cho rằng quyết định trên không giúp củng cố cấu trúc an ninh châu Âu.
Phát biểu với giới báo chí, ông Peskov cho biết Moskva không tin rằng quyết định gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển sẽ giúp củng cố hay cải thiện cấu trúc an ninh châu Âu.
Đây là một vấn đề nghiêm trọng, khiến Moskva quan ngại và sẽ cẩn trọng theo dõi những hậu quả có thể xảy ra đối với an ninh của Nga nếu hai nước Bắc Âu gia nhập NATO. Ông Peskov cũng nêu rõ so với Ukraine thì hai nước Bắc Âu không có tranh chấp lãnh thổ với Nga.
Trước đó cùng ngày, hãng tin Interfax dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho rằng phương Tây không nên nghĩ rằng Moskva chỉ đơn thuần chịu đựng việc NATO mở rộng địa bàn, cho rằng đó là một sai lầm có thể kích động căng thẳng quân sự.
Ngày 15/5, Phần Lan đã chính thức công bố ý định gia nhập NATO trong khi đảng cầm quyền tại Thụy Điển cũng bày tỏ ủng hộ gia nhập liên minh quân sự này. Hai nước láng giềng được cho là chuẩn bị nộp đơn gia nhập liên minh quân sự NATO trong tuần này.
[Mỹ đang tích cực thúc đẩy Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO]
Ngày 16/5, quốc hội Phần Lan và Thụy Điển đã bắt đầu thảo luận về nỗ lực tương ứng của hai nước liên quan việc gia nhập NATO. Đây là những bước chuyển đáng kể trong chính sách của hai quốc gia vốn duy trì quan điểm trung lập, tránh gia nhập các liên minh quân sự.
Trong diễn biến liên quan, phát biểu sau cuộc gặp Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto tại Helsinki, lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ Mitch McConnell cho biết Quốc hội Mỹ sẽ tìm cách phê chuẩn đơn xin gia nhập NATO của Phần Lan trước kỳ nghỉ thường niên vào tháng Tám tới.
Ông McConnell cho biết ý định gia nhập NATO của Phần Lan nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ lưỡng đảng trong Quốc hội Mỹ. Canada và các thành viên khác của NATO cũng cam kết nhanh chóng phê chuẩn đơn xin gia nhập của Phần Lan và Thụy Điển.
Ngoại trưởng Canada Melaine Joly ngày 16/5 cho biết nước này ủng hộ NATO nhanh chóng kết nạp hai nước Bắc Âu và có thể là một trong những thành viên đầu tiên phê chuẩn việc kết nạp các thành viên mới cho liên minh quân sự này.
Hiện Thổ Nhĩ Kỳ vẫn bày tỏ quan ngại về việc hai nước Bắc Âu gia nhập NATO. Ankara đã nêu những lo ngại rằng việc NATO kết nạp hai nước mà Thổ Nhĩ Kỳ cho là có hoạt động hỗ trợ Lực lượng dân quân người Kurrd (PKK), vốn bị Ankara coi là khủng bố, sẽ đi ngược với tinh thần của liên minh quân sự này.
Ankara vẫn để ngỏ khả năng thảo luận với hai nước Bắc Âu về những lo ngại này và hy vọng nhận được những đảm bảo về việc dừng hỗ trợ khủng bố cũng như dỡ bỏ hạn chế xuất khẩu sang Thổ Nhĩ Kỳ./.