Ân cần và trách nhiệm, tích cực trong công việc, gần gũi với nhân dân, tự tay chăm sóc con cái, đó là những yếu tố góp phần tạo nên cuộc hôn nhân bền vững giữa Nhà vua Akihito và Hoàng hậu Michiko của Nhật Bản.
Cuộc hôn nhân khiến cả dân tộc vui mừng
Hoàng Thái tử Akihito ra đời vào ngày 23/12/1933, là con trai trưởng của Nhà vua Showa và Hoàng hậu Kojun. Ngày 10/4/1959, Hoàng Thái tử Akihito cưới cô Michiko Shoda, con gái của doanh nhân Hidesabuto Shoda. Gia đình Shoda xuất sắc trong cả lĩnh vực kinh doanh và học thuật. Cả nước vui mừng với lễ cưới truyền thống được tổ chức cùng dàn xe ngựa kéo lộng lẫy. Hơn 500.000 người đổ ra đường để chào mừng sự kiện này. Đó là một trong những ngày hạnh phúc nhất trong lịch sử hậu chiến Nhật Bản.
Hoàng Thái tử và Công nương đã tạo dựng được một gia đình hạnh phúc với ba người con, Hoàng tử Naruhito, Hoàng tử Fumihito và Công chúa Sayako. Khác với thông lệ tiền triều, Hoàng Thái tử và Công nương quyết định giữ các con bên mình.
Mặc dù bận rộn, Công nương vẫn tự mình chăm sóc các con. Bà cho các con bú sữa mẹ hoàn toàn, và khi đến tuổi đi học, bà tự mình chuẩn bị hộp cơm trưa cho các con mỗi sáng.
Sau này, bà có nói về phương pháp nuôi dạy các con của mình như sau: “Tôi luôn xin tư vấn Nhà vua (lúc đó là Hoàng Thái tử) về mọi vấn đề và Tôi rất biết ơn Ngài về những lời khuyên quý báu rút ra từ kinh nghiệm bản thân của Ngài rất hữu ích cho tôi.”
Đưa Hoàng gia trở nên gần gũi với nhân dân
Khi còn làm Hoàng Thái tử, Nhà vua Akihito, được sự hỗ trợ nhiệt tình và hết mình của Công nương Michiko, ngoài việc tuân thủ trung thành truyền thống Hoàng gia còn mở ra nhiều lĩnh vực hoạt động mới mang hơi thở hiện đại.
Nhờ có sự thúc đẩy mạnh mẽ của Ngài, Cuộc Thi đấu Thể thao Quốc gia cho người khuyết tật được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1965, tạo cơ hội lớn cho người khuyết tật tham gia đầy đủ hơn vai trò của mình trong xã hội. Giải thưởng hàng năm cho hoạt động chăm sóc trẻ khuyết tật với sự hỗ trợ của Hoàng Thái tử Akihito cũng ra đời.
Hoàng Thái tử và Công nương dành thời gian gặp gỡ tất cả các tình nguyện viên của Tổ chức Hợp tác Hải ngoại Nhật Bản trước khi họ rời đất nước đi nhận nhiệm vụ tại các nước đang phát triển. Quỹ Học bổng Hoàng Thái tử Akihito cũng được thành lập dành cho việc trao đổi sinh viên giữa Nhật Bản và Hawaii nơi có nhiều người Mỹ gốc Nhật sinh sống.
Sau khi lên ngôi vào ngày 7/1/1989, Nhà vua Akihito là Nhà vua thứ 125 của Nhật Bản.
Kể từ khi lên ngôi, Nhà vua cùng với Hoàng hậu đã làm cho Hoàng gia trở nên gần gũi hơn với nhân dân.
Trong Hoàng cung, Nhà vua và Hoàng hậu tổ chức hàng trăm buổi lễ, tiếp kiến, tiệc trà, tiệc trưa và tiệc tối trong suốt cả năm. Nhà vua và Hoàng hậu còn đến thăm những vùng bị thiên tai tàn phá, an ủi các nạn nhân và động viên nhân viên cứu hộ. Ngài đi đến những vùng bị thiên tai ngay khi điều kiện cho phép, bằng mọi phương tiện có thể, dù là sáng sớm hay đã tối khuya.
Sau trận động đất sóng thần khủng khiếp năm 2011 làm hơn 20.000 người bị chết và mất tích, Nhà vua và Hoàng hậu đã đến thăm các trung tâm sơ tán, những nơi bị thiên tai phá hủy trong suốt 7 tuần liền từ tháng 3 đến tháng 5.
Đời sống tinh thần phong phú và sâu sắc
Nhà vua và Hoàng hậu cũng sáng tác waka (một thể loại thơ cổ có xuất xứ từ Hợp tuyển thơ ca Manyoshu có từ thế kỷ thứ 8), một truyền thống lâu đời trong gia đinh hoàng tộc. Nhà vua và Hoàng hậu lần đầu tiên cho ra mắt tập Tomoshibi (Ánh sáng), một tuyển tập waka, khi mà họ còn là Hoàng Thái tử và Công nương vào năm 1986, và tập Se-oto (Tiếng suối), một tuyển tập thơ waka của Hoàng hậu được xuất bản năm 1997.
Cứ tháng 1 hàng năm, Nhà vua cho tổ chức Lễ hội đọc thơ năm mới trong Hoàng cung. Tại đây, 10 bài thơ waka được chọn trong hơn 20.000 tác phẩm được công chúng sáng tác và đăng ký sẽ được ngâm thơ theo cách truyền thống, cùng với waka do Nhà vua, Hoàng hậu và các thành viên Hoàng gia sáng tác.
Hoàng hậu Michiko quan tâm sâu sắc đến nghệ thuật và đặc biệt hiểu biết sâu sắc về văn học cổ điển Nhật Bản. Bà cũng duy trì mối quan tâm của mình đối với văn học thiếu nhi, và cũng đóng góp vào lĩnh vực này. Cuốn truyện tranh“Ngọn núi đầu tiên của tôi,” nội dung do Hoàng hậu sáng tác được xuất bản năm 1991.
Hoàng hậu Michiko cũng đóng góp vào lĩnh vực dịch thuật. Bà đã dịch 80 bài thơ của Michio Mado, được biết đến là nhà thơ của thiếu nhi. Những bản dịch này đã được xuất bản. Nhờ có những bài thơ đã được Hoàng hậu dịch, Michio Mado đã được tặng giải thưởng văn học Hans Christian Ardersen của Ủy ban Quốc tế về Sách giành cho người trẻ tuổi (IBBY) năm 1994, trở thành người châu Á đầu tiên được nhận giải này.
Hoàng hậu Michiko chơi piano và là người đệm đàn rất ăn ý cho Nhà vua, người chơi cello và cho Hoàng Thái tử, người chơi viola và violon. Khi có thời gian, bà thích biểu diễn trong dàn nhạc thính phòng nhỏ với các bạn.
Mùa hè, Hoàng hậu tham gia Lễ hội âm nhạc mùa hè quốc tế Kusatsu được tổ chức hàng năm, biểu diễn hòa nhạc và đệm đàn cho các nhạc sỹ đến từ nhiều nơi trên khắp thế giới.
Gần gũi với thiên nhiên
Hàng năm, noi theo gương vua cha, Nhật Hoàng Showa, người đã khởi xướng việc này từ năm 1927, Nhà vua tự mình trồng và thu hoạch lúa tại cánh đồng lúa trong Hoàng cung.
Trong khi đó, Hoàng hậu nuôi tằm tại trung tâm nuôi tằm Hoàng cung. Mỗi mùa Xuân, Hoàng hậu bắt đầu nuôi từ 120.000 đến 130.000 con tằm, chăm sóc chúng trong suốt hơn hai tháng và thu hoạch khoảng 15 kg kén tằm vào đầu mùa hè. Một số tơ này được dùng để phục hồi lại những trang phục cổ có giá trị lịch sử được Hoàng gia giữ gìn từ thế kỷ thứ 8.
Nhà vua rất quan tâm đến cuộc sống muôn loài trong thiên nhiên và công tác bảo tồn. Ngài đưa ra sáng kiến cho một dự án nghiên cứu, với sự tham gia của hơn 100 nhà khoa học, soạn thảo những dữ liệu chính xác về cây cỏ, động vật trong khuôn viên Hoàng Cung, gồm cả vườn Fukiage, thường không mở cửa cho tham quan. Tháng 5/2007, Ngài quyết định lần đầu tiên mở cửa một phần vườn cho nhân dân vào tham quan, chia sẻ vẻ đẹp thiên nhiên với nhân dân.
Nhiều năm qua, Nhà vua đã nghiên cứu phân loại các loại cá bống, một loại cá nhỏ sống ở nước ngọt, nước lợ và nước mặn. Là thành viên của Hội Ngư học Nhật Bản, Nhà vua đã cho xuất bản 30 bài báo trên tạp chí của Hội từ năm 1963 đến 1989. Ngài cũng là một trong số những người đóng góp cho cuốn sách “Những loài cá tại quần đảo Nhật Bản” (số ra đầu tiên năm 1984), cuốn sách đầu tiên về các loài cá sống ở biển Nhật Bản có tranh minh họa.
Nhà vua và Hoàng hậu sáng nào cũng dậy sớm, đi bộ trong rừng và vườn của Hoàng cung, nơi họ có thể chứng kiến sự đổi mùa, gần gũi thiên nhiên mà cả hai đều rất yêu thích. Ngày cuối tuần, nếu có thời gian, Nhà vua và Hoàng hậu chơi tennis, môn thể thao yêu thích của mình.
Như đã được nêu trong Hiến pháp Nhật Bản, Nhà vua là “biểu tượng của Nhà nước và sự đoàn kết của nhân dân,” Nhà vua có được vị thế này là nhờ vào “ý nguyện của nhân dân, người thực sự có quyền lực tối thượng.”
Nhà vua thực hiện những hoạt động nhà nước được quy định trong Hiến pháp, như bổ nhiệm Thủ tướng và Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, phê chuẩn việc bổ nhiệm các Bộ trưởng và các quan chức cấp cao khác, triệu tập Quốc hội, công bố luật và các điều ước, trao tặng tước hiệu, phê duyệt quốc thư trao cho các đại sứ Nhật đi nhiệm kỳ ở nước ngoài, đồng thời nhận trình quốc thư của các đại sứ nước ngoài đến Nhật Bản.
Trong các vấn đề quốc sự, Nhà vua thực hiện các hoạt động dựa trên sự tư vấn và chấp thuận của Chính phủ.