Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian ngày 27/11 cảnh báo khả năng tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc chống Iran, trong bối cảnh Tehran liên tục giảm cam kết của mình trong thỏa thuận hạt nhân lịch sử mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) đã ký với các cường quốc năm 2015.
Phát biểu tại Quốc hội, Ngoại trưởng Le Drian cho biết Paris đang nghiêm túc cân nhắc việc khởi động cơ chế giải quyết tranh chấp trong thỏa thuận JCPOA, mở đường cho việc tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc chống Iran.
Ông nói: “Cứ sau mỗi 2 tháng, Iran lại tiến đến một mức độ khác khiến đến giờ chúng tôi phải tự hỏi liệu có nên thực thi cơ chế giải quyết tranh chấp trong thỏa thuận.”
Theo cơ chế trên, một bên sẽ đưa tranh chấp ra Ủy ban hỗn hợp gồm Iran, Nga, Trung Quốc, 3 nước châu Âu tham gia thỏa thuận là Anh, Pháp, Đức, và Liên minh châu Âu (EU).
Nếu ủy ban trên không giải quyết được, tranh chấp sẽ được đưa ra Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và nếu trong vòng 30 ngày Hội đồng Bảo an không thể bỏ phiếu thông qua việc tiếp tục dỡ bỏ trừng phạt Iran, thì các lệnh trừng phạt theo những nghị quyết trước đây của Liên hợp quốc sẽ được tái áp đặt.
[Chuyên gia Israel: Iran đang gây sức ép để EU cứu thỏa thuận hạt nhân]
Cảnh báo của Ngoại trưởng Le Drian là dấu hiệu cho thấy Pháp gày càng tiến gần hơn tới quan điểm của Mỹ trong việc "gây sức ép tối đa" với Iran.
Tuy nhiên trong phản ứng cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đức Rainer Breul tuyên bố Berlin không ủng hộ chính sách "gây sức ép tối đa" đối với Tehan, mà thay vào đó muốn tiếp tục nỗ lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và kéo Iran tuân thủ trở lại những cam kết của mình.
Các bình luận trên được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Iran và phương Tây đang ở mức cao nhất kể từ khi thỏa thuận JCPOA được ký kết.
Những tháng gần đây, Tehran liên tục hạ mức tuân thủ cam kết trong thỏa thuận để phản ứng trước những nỗ lực yếu ớt của các thành viên châu Âu cũng như đáp trả việc Mỹ đơn phương rút khỏi văn kiện, đồng thời tái áp đặt các trừng phạt khắc nghiệt chống Iran từ tháng 6/2018.
Mặc dù 3 nước thành viên châu Âu là Anh, Pháp và Đức cũng đã nỗ lực tìm cách cứu vãn thỏa thuận, song không thể bảo vệ Iran khỏi các trừng phạt của Mỹ vốn đang tác động nặng nề tới hoạt động xuất khẩu dầu mỏ quan trọng của quốc gia vùng Vịnh này.
Giờ đây, việc Pháp tìm cách kích hoạt cơ chế giải quyết tranh chấp trong JCPOA được dự báo là sẽ càng làm suy yếu hơn nữa các nỗ lực ngoại giao.
Theo kế hoạch, Ủy ban chung của JCPOA sẽ hội đàm tại Vienna (Áo) ngày 6/12 tới để thảo luận các bước tiếp theo./.