Thông tin từ Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) cho biết, lực lượng Cảnh sát giao thông-Công an tỉnh Kon Tum vừa kiểm tra và phát hiện một khối lượng lớn động vật hoang dã được vận chuyển trên xe khách mang biển kiểm soát 36B-022.32 qua địa bàn để đưa đi tiêu thụ.
[Lĩnh án 10 năm tù vì vận chuyển động vật hoang dã trái phép]
Các cá thể động vật hoang dã bị bắt giữ bao gồm rắn và nhiều loài rùa, trong đó có 26 cá thể rùa đầu to (với tổng khối lượng 14,5kg) là loài rùa đặc biệt nguy cấp, quý hiếm được liệt kê trong Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp CITES.
Điều đáng nói là, khi kiểm tra, lái xe đã cung cấp được giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của 11kg rùa đầu to tại trang trại của ông Trần Chí Đại (trú tại xã An Hòa, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp).
Cụ thể, đối tượng đã cung cấp một giấy phép vận chuyển (đề ngày 30/10/2018) cho 6kg rùa đầu to, và một giấy phép vận chuyển (đề ngày 2/11/2018) cho 5kg rùa đầu to sau 24 giờ kể từ thời điểm bị bắt giữ. Tất cả giấy phép vận chuyển nói trên đều do Hạt Kiểm lâm huyện Tam Nông-Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp cấp.
Theo ông Hoàng Văn Hà, điều phối viên Chương trình bảo tồn rùa châu Á (ATP): “Rùa đầu to là loài rùa đặc biệt nhạy cảm, rất khó để duy trì và sinh sản thành công loài trong điều kiện nuôi nhốt.
Bên cạnh đó, số lượng trứng thấp, quá trình sinh trưởng chậm, lên tới 9 năm để đạt kích thước trưởng thành cũng cho thấy việc gây nuôi loài này phục vụ mục đích thương mại là không có khả năng. ATP cũng chưa ghi nhận trường hợp gây nuôi thành công rùa đầu to nào tại Việt Nam.
Ngoài ra, theo quy định của Luật, một trong các điều kiện tiên quyết để đăng ký thành lập các trang trại nuôi sinh sản động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm là phải “được cơ quan khoa học CITES Việt Nam xác nhận bằng văn bản là có khả năng sinh sản liên tiếp qua nhiều thế hệ trong môi trường có kiểm soát.”
Đối với trại nuôi sinh trưởng, loài động vật haong dã nguy cấp, quý, hiếm phải “được cơ quan khoa học CITES Việt Nam xác nhận bằng văn bản là việc nuôi sinh trưởng không ảnh hưởng tới việc bảo tồn loài đó trong tự nhiên.”
Qua tham khảo ý kiến bốn cơ quan khoa học CITES Việt Nam (Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, Viện Nghiên cứu Hải sản, Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường), ENV ghi nhận các cơ quan này chưa bao giờ xác nhận bằng văn bản về khả năng nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng rùa đầu to.
“Như vậy, trong trường hợp này, việc cơ quan kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp cấp phép cho cơ sở của ông Trần Chí Đại gây nuôi nuôi sinh sản, sinh trưởng loài rùa đầu to và sau đó cấp phép vận chuyển loài này là trái quy định hiện hành của pháp luật,” đại diện ENV nhận định.
[Tiếng kêu cứu thảm thiết của các loài động vật hoang dã]
Từ thực tế nêu trên, ENV đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cần có văn bản chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Chi cục Kiểm lâm các địa phương không cấp phép gây nuôi sinh sản, sinh trưởng vì mục đích tương mại đối với rùa đầu to cũng như các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm.
Đồng thời chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Chi cục Kiểm lâm các địa phương thắt chặt quy trình cấp phép vận chuyển động vật hoang dã; có biện pháp thống kê, xác minh và thu hồi giấy phép của những cơ sở đã được cấp phép gây nuôi thương mại những loài này.
Ngoài ra, ENV cũng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo thành lập đoàn kiểm tra liên ngành với sự có mặt của Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Tháp về công tác quản lý, gây nuôi động vật hoang dã trên địa bàn tỉnh này và xử lý triệt để các dấu hiệu sai phạm, tắc trách nếu có../.
Rùa đầu to (Platysternon megacephalum) là loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm được liệt kê trong Phụ lục I Công ước về Buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã, nguy cấp (CITES).Theo quy định tại Điều 244 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép rùa đầu to từ 7 cá thể trở lên có thể bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt tối đa lên đến 15 năm tù giam.