Ngày 5/2, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội họp phiên toàn thể lần thứ 26.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu dự và phát biểu chỉ đạo tại phiên họp.
Tại phiên họp này, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh cho biết, Luật Xử lý vi phạm hành chính được Quốc hội thông qua ngày 20/6/2012, có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2013.
[Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 2020]
Sau thời gian thi hành, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập lớn, đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các văn bản pháp luật khác có liên quan và phù hợp với tình hình thực tiễn.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh chỉ rõ mức phạt tiền tối đa trong một số lĩnh vực còn quá thấp, thiếu tính răn đe; sự thay đổi tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của các chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính dẫn đến thay đổi về thẩm quyền xử phạt; thẩm quyền tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm bị giới hạn bởi thẩm quyền phạt tiền dẫn đến tình trạng dồn quá nhiều vụ việc lên cơ quan cấp trên.
Các quy định liên quan đến trình tự, thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính còn rườm rà, nhiều quy định chưa thống nhất; một số quy định thiếu tính khả thi. Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp, việc xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính nhằm tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách, trình tự, thủ tục trong pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và khắc phục tối đa những hạn chế, bất cập trong các quy định của Luật, góp phần bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên thực tế, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nội dung của 52/142 điều, sửa kỹ thuật 12/142 điều, bổ sung mới 2 điều, bãi bỏ nội dung liên quan đến 5 điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Một số nội dung lớn sửa đổi lần này được Chính phủ trình như tăng mức phạt tối đa trong một số lĩnh vực tại Điều 24 như giao thông đường bộ, thủy lợi, kinh doanh bất động sản...; bổ sung mức phạt tối đa cho một số lĩnh vực chưa được quy định tại Điều 24 như tín ngưỡng, đối ngoại, bảo hiểm thất nghiệp, in, an toàn thông tin mạng. Bổ sung các quy định liên quan đến thẩm quyền xử phạt của các chức danh.
Quy định rõ thời hạn lập biên bản, địa điểm lập biên bản; bổ sung quy định về việc lập biên bản vi phạm hành chính qua phương thức điện tử. Mở rộng phạm vi chủ thể được quản lý, sử dụng các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để xác định vi phạm hành chính...
Qua thảo luận, các đại biểu cơ bản tán thành với sự cần thiết, cách xác định phạm vi sửa đổi, bổ sung được nêu trong Tờ trình, song cũng đề nghị bổ sung làm rõ căn cứ, sự cần thiết sửa đổi, bổ sung và đánh giá tác động cụ thể đối với các nội dung của dự thảo Luật.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Thị Dung đề nghị cơ quan soạn thảo có giải trình làm rõ về việc nhiều nội dung sửa đổi mới chỉ chú trọng tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý nhà nước mà chưa chú trọng đến quyền cơ bản của công dân được Hiến định như tăng thẩm quyền tịch thu tang vật, tăng mức tiền phạt, mở rộng việc tạm giữ đối với người vi phạm hành chính, tăng thời hạn và giao Chính phủ áp dụng một số biện pháp hạn chế quyền công dân.
Liên quan đến việc tăng mức phạt tiền tối đa, một số đại biểu cũng đặt câu hỏi liệu có cần bổ sung nguyên tắc đối với cùng hành vi vi phạm thì mức phạt tiền tối đa đối với hành vi vi phạm hành chính phải thấp hơn mức phạt tiền tối thiểu là hình phạt chính đối với hành vi vi phạm hình sự.
Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu tán thành với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính; nhấn mạnh việc sửa đổi phải khắc phục được những tồn tại, bất cập vướng mắc trong quy định cuả Luật và áp dụng luật trong thực tế; đáp ứng tốt hơn yêu cầu phòng chống vi phạm hành chính trong thời gian tới.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, bổ sung đánh giá tác động với các chính sách mới, có rà soát thống kê đầy đủ tình hình thực tiễn về mức xử phạt, đối tượng áp dụng.
Đối với đề nghị nâng mức xử phạt hành chính theo lĩnh vực cần có thống kê, báo cáo cụ thể của từng lĩnh vực. Lĩnh vực nào chưa hợp lý thì sửa đổi quy định phù hợp khả thi hơn, tăng ở một số lĩnh vực cần thiết; bổ sung chế tài trách nhiệm của người thi hành công vụ, những người trực tiếp xử lý hành chính có chế tài để phòng ngừa lạm dụng, Phó Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ.
Kết luận nội dung thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật đánh giá cao quá trình nghiên cứu, chuẩn bị hồ sơ dự án Luật của cơ quan soạn thảo; nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật nhằm khắc phục những bất cập hạn chế sau thời gian thực hiện Luật, cũng như đáp ứng yêu cầu tăng cường xử lý vi phạm hành chính.
Đối với những nội dung còn ý kiến khác nhau, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu tiếp thu và có giải trình bổ sung, tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án Luật để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội./.