Ngày 14/4, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã có cuộc hội đàm song phương với lãnh đạo Mexico và Canada bên lề Hội nghị thượng đỉnh các nước châu Mỹ (OAS) lần thứ 8 tại Peru, đồng thời bày tỏ lạc quan về những tiến triển gần đây hướng tới thỏa thuận Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA, gồm Mỹ, Mexico và Canada).
Trong cuộc gặp với Thủ tướng Canada Justin Trudeau, ông Pence cho biết hai bên đang tiến gần đến thỏa thuận NAFTA mới, cũng như hy vọng có thể kết thúc tái đàm phán thành công.
Về phần mình, Thủ tướng Trudeau khẳng định quá trình tái đàm phán đang đạt được những tiến triển tích cực trong các vấn đề liên quan đến ngành sản xuất ôtô.
[Mỹ chưa đặt ra thời gian cụ thể kết thúc đàm phán lại NAFTA]
Nhà lãnh đạo Canada nêu rõ hai bên sẽ tiếp tục nỗ lực đàm phán nhằm đem lại một thỏa thuận có lợi cho tất cả các bên.
Trong khi đó, trước cuộc gặp với Phó Tổng thống Mỹ, Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto bày tỏ mong muốn một cuộc thảo luận không chỉ về NAFTA mà còn về một loạt vấn đề khác.
Nhà lãnh đạo Mexico nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thảo luận về quan hệ song phương, bày tỏ mong muốn hai bên sẽ hợp tác và tôn trọng lẫn nhau.
Phát biểu với báo giới sau cuộc hội đàm, Phó Tổng thống Pence cho biết cuộc gặp đã diễn ra hiệu quả, đồng thời xác nhận ông và Tổng thống Pena Nieto không thảo luận về vấn đề bức tường biên giới giữa hai nước, mà về dòng người nhập cư từ Trung Mỹ và vấn đề NAFTA.
Trong khi đó, ông Nieto đã ghi nhận thái độ tích cực của Mỹ về lập trường của Mexico. Ông nêu rõ hiện vẫn chưa ấn định được thời điểm ký kết thỏa thuận NAFTA mới.
Các cuộc thảo luận bên lề OAS tại Peru diễn ra trong bối cảnh giới chức Mỹ bày tỏ tin tưởng đang thu hẹp được bất đồng trong việc đàm phán NAFTA.
Tuy nhiên, quan hệ Mỹ-Mexico đã xuống dốc trong những tuần gần đây khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách liên hệ các cuộc đàm phán thương mại với những nỗ lực của Mexico trong việc ngăn người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ, đồng thời yêu cầu Lực lượng Vệ binh Quốc gia đến biên giới hai nước.
Trước đó một ngày, Tổng thống Nieto và Thủ tướng Trudeau đã nhất trí thúc đẩy các nhóm đàm phán kỹ thuật để đạt được các bước tiến liên quan tới các chương còn tồn tại bất đồng trong tiến trình tái đàm phán NAFTA.
Trước thềm hội nghị, giới chức Mỹ, Mexico và Canada đều nỗ lực để công bố về một văn bản NAFTA sơ bộ, nhưng đã không thành công vì còn nhiều vấn đề bất đồng liên quan tới các đề xuất của Mỹ về nâng hàm lượng nội địa khu vực đối với ôtô, áp thuế tạm thời đối với trái cây và rau củ từ Mexico và Canada, điều khoản tự động hết hạn sau 5 năm và xóa bỏ cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại.
NAFTA, có hiệu lực từ năm 1994, hiện chiếm 40% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu. Trao đổi thương mại nội khối đạt trên 1.200 tỷ USD năm 2017, trong đó Mỹ đang là thị trường xuất khẩu lớn nhất của cả Mexico và Canada.
Washington đang gia tăng sức ép để sớm đạt được thỏa thuận, có thể là trước cuộc bầu cử tổng thống tại Mexico vào tháng 7 tới hoặc là trước bầu cử quốc hội giữa kỳ của Mỹ vào tháng 11./.