Vùng biển quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là một ngư trường đầy tiềm năng. (Nguồn: Kyodo)“Từ hơn 20 năm trước, tôi đã đánh bắt cá ngừ ở vùng biển gần quần đảo Senkaku,” ngư dân cao niên Youzi Gushiken ở Ishigaki hào hứng kể lại với phóng viên VietnamPlus ngay bên cạnh chiếc thuyền nhỏ nhưng được trang bị khá hiện đại của ông ở cảng cá.
Khoe tấm ảnh chụp cùng con cá khổng lồ, ông nói: “Vùng biển này rất nhiều cá, tôi đã bắt được con cá ngừ nặng tới hơn 400kg này ở đó. Nó là niềm tự hào của tôi.”
Nhiều năm trước, những ngư dân của thành phố Ishigaki vẫn thường đưa thuyền ra đánh bắt quanh vùng biển gần quần đảo Senkaku (do Nhật Bản kiểm soát, mà Trung Quốc cũng khẳng định chủ quyền và gọi là Điếu Ngư).
“Đây là một khu vực rất thích hợp cho việc đánh bắt cá, chỉ mất khoảng 5-6 giờ là những ngư dân từ Ishigaki có thể ra tới vùng đánh bắt ở Senkaku,” Thị trưởng Ishigaki, ông Yoshitaka Nakayama, cho biết. Ngành đánh bắt cá chiếm một vị trí khá quan trọng trong kinh tế của Ishigaki, và trước đây, một lượng lớn cá đánh bắt được tới từ khu vực quanh quần đảo Senkaku.
Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi trong mấy năm gần đây, nhất là từ năm 2012 sau khi Chính phủ Nhật Bản tuyên bố mua lại vài hòn đảo ở Senkaku từ các chủ sở hữu tư nhân, gây căng thẳng quan hệ với phía Trung Quốc, nơi cũng tuyên bố chủ quyền với quần đảo và gọi nó là Điếu Ngư.
Cách đây 15 năm, sản lượng đánh bắt cá của toàn khu vực Okinawa là 2,6 tỷ tấn. Nhưng hiện nay con số này đã giảm xuống đáng kể. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, gồm cả những tranh chấp diễn ra quanh Senkaku/Điếu Ngư.
Ngư dân Ishigaki không còn ra vùng biển này mà chỉ quanh quẩn trong khu vực gần Ishigaki, nơi họ cảm thấy an toàn hơn dù sản lượng đánh bắt giảm đi. “Ngư dân nói với chúng tôi rằng họ cảm thấy sợ hãi vì những con tàu Trung Quốc tiến tới rất gần, vì thế họ không thể đi ra vùng biển đó nữa,” ông Taira Monihiro, người đứng đầu bộ phận ngư nghiệp của Ishigaki, cho biết.
Tấm ảnh được ông Youzi Gushiken lưu trên danh thiếp để nhớ về thời còn đi câu cá ngừ ở vùng biển Senkaku.“Chúng tôi muốn đến đó nhưng không thể. Khi chúng tôi đi đến đó, các tàu Chính phủ Trung Quốc tiếp cận rất gần. Tàu của họ quá lớn trong khi chúng tôi chỉ là những tàu đánh cá cỡ nhỏ và chúng tôi sợ bị họ đâm vào,” ngư dân đã có 30 năm trong nghề Manabu Namisato giải thích về nỗi lo sợ của ông và các bạn chài khác.
“Chúng tôi sợ rằng tình hình có thể còn tồi tệ hơn nữa,” Uehara Kameichi, một đại diện của Hội ngư dân Ishigaki chia sẻ. “Dù Lực lượng Tuần duyên Nhật Bản (JCG) có thể và đã từng cắt cử tàu ra bảo vệ chúng tôi trước mối đe dọa từ các tàu Trung Quốc nhưng chúng tôi không muốn họ phải đảm trách thêm nhiều việc hơn nữa. Thêm vào đó, nếu phải cử tàu bảo vệ, họ sẽ khó đối phó hàng trăm tàu Trung Quốc và sẽ khó tránh va chạm. Chúng tôi không muốn một sự căng thẳng như vậy.”
Những hòn đảo không người ở tại Senkaku/Điếu Ngư đã trở thành tâm điểm chú ý của thế giới trong thời gian qua, với nhiều động thái liên tục diễn ra từ phía Trung Quốc, Nhật Bản và cả Mỹ. Hơn ai hết, các ngư dân bị mất nơi đánh cá, mất đi nguồn sinh nhai ở Ishigaki, chính là những người nhận thức rõ nhất về sự leo thang căng thẳng tại khu vực quần đảo thơ mộng và giàu tài nguyên này./.
