Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ARF của Việt Nam tại Hội nghị. (Nguồn: TTXVN)Ngày 24/5, tại Manila (Philippines) đã diễn ra Hội nghị Quan chức cao cấp Diễn đàn khu vực ASEAN (SOM ARF) nhằm thảo luận các vấn đề hợp tác và chuẩn bị cho Hội nghị Ngoại trưởng ARF lần thứ 24 vào tháng 8/2017 tại Philippines.
Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ARF của Việt Nam, dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị.
Hội nghị ghi nhận những tiến triển tích cực trong thực hiện Kế hoạch hành động Hà Nội triển khai Tầm nhìn ARF 2020 và hợp tác trên các lĩnh vực ưu tiên về an ninh biển, cứu trợ thảm hoạ, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, chống phổ biến vũ khí và giải trừ quân bị; xem xét các đề xuất hợp tác mới và thống nhất danh mục các hoạt động cho năm giữa kỳ 2017-2018 trình các Bộ trưởng thông qua vào tháng 8/2017.
Trước những diễn biến nhanh chóng của tình hình thế giới, khu vực và sự nổi lên của các thách thức an ninh phức tạp, nhiều chiều, các quan chức cao cấp khẳng định quyết tâm nâng cao vai trò của ARF với tư cách là diễn đàn an ninh quan trọng thúc đẩy đối thoại, hợp tác và xây dựng lòng tin ở khu vực.
Các nước nhấn mạnh cần tiếp tục củng cố các nguyên tắc căn bản của Diễn đàn như tham vấn, đồng thuận, phát triển tiệm tiến; đẩy nhanh tiến trình chuyển sang ngoại giao phòng ngừa song song với việc triển khai mạnh mẽ các biện pháp xây dựng lòng tin; nâng cao năng lực ứng phó với các thách thức mới đang nổi lên ở khu vực như an ninh mạng, cướp biển, khủng bố và cực đoan bạo lực, mua bán người, qua đó góp phần bảo đảm hoà bình, an ninh và phát triển chung ở khu vực.
[SOM ASEAN+3 và EAS nhất trí tăng hợp tác trong nhiều lĩnh vực]
Nhiều nước tiếp tục bày tỏ quan ngại về tình hình Biển Đông, nhất là các hoạt động bồi đắp, tôn tạo và quân sự hoá, ảnh hưởng đến hoà bình, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở khu vực.
Trong bối cảnh này, các nước tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982. Các nước hoan nghênh nỗ lực của ASEAN và Trung Quốc thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC); hướng tới sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
Các nước tham gia Hội nghị cũng đã trao đổi tình hình Bán đảo Triều Tiên, theo đó nhiều nước kêu gọi Triều Tiên dừng các vụ thử tên lửa và vũ khí hạt nhân; đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của giảm căng thẳng, nối lại đối thoại và giải quyết bất đồng một cách hoà bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, tôn trọng và thực hiện đầy đủ các Nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Đại diện Triều Tiên phát biểu, trình bày lập trường, cho rằng Triều Tiên buộc phải có hành động nhằm mục đích tự vệ trước những đe doạ an ninh từ bên ngoài.
[Singapore: Lợi ích chung lớn hơn bất đồng quan điểm với Trung Quốc]
Đoàn Việt Nam đã tích cực đóng góp ý kiến cho nhiều nghị sự quan trọng của cuộc họp. Phát biểu về tình hình quốc tế và khu vực, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng khẳng định quan điểm nhất quán của Việt Nam về Biển Đông, đề cao tầm quan trọng của giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình trên cơ sở tôn trong luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý.
Trong bối cảnh vẫn còn những lo ngại về các hoạt động bồi đắp, tôn tạo và quân sự hoá trên Biển Đông, Thứ trưởng khẳng định các nước cần đẩy mạnh hơn nữa tự kiềm chế, xây dựng lòng tin và các hoạt động ngăn ngừa sự cố trên biển.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng cũng hoan nghênh nỗ lực thực hiện nghiêm túc, đầy đủ DOC; các kết quả đạt được trong trao đổi giữa ASEAN và Trung Quốc về xây dựng COC, trong đó có việc gần đây các quan chức cao cấp hai bên đã nhất trí với nội dung dự thảo khung của COC, bước đầu tiến tới COC thực chất, hiệu quả và ràng buộc về pháp lý.
Theo kế hoạch, Việt Nam sẽ cùng các đối tác Liên minh châu Âu (EU) và Australia đồng chủ trì Nhóm giữa kỳ ARF về An ninh biển (ISM-MS) giai đoạn 2018-2020, cùng Nhật Bản đồng chủ trì Nhóm Chuyên gia và các Nhân vật Nổi tiếng ARF (EEPs) năm 2018; và đăng cai các Hội thảo ARF về Tăng cường hợp tác Thực thi pháp luật trên biển và Gìn giữ hoà bình trong năm 2017./.
