Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long phát biểu. (Nguồn: Xinhua)Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long ngày 31/5 cảnh báo nguy cơ từ xung đột Mỹ-Trung hiện nay xuất phát từ thiếu lòng tin chiến lược, đồng thời cho rằng trong bối cảnh gia tăng cạnh tranh giữa các siêu cường thì những nước nhỏ cần tăng cường hợp tác trên mọi mặt, nâng cao vị thế thông qua việc xây dựng các thể chế đa phương.
Trong bài phát biểu khai mạc Đối thoại Shangri-La lần thứ 18 tổ chức tại Singapore, Thủ tướng Lý Hiển Long đã bày tỏ quan ngại về sự gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, nhấn mạnh rằng con đường hiện tại của hai cường quốc này là "sai lầm," dù sự va chạm là không thể tránh khỏi về mặt chiến lược.
Ông kêu gọi các bên cần nỗ lực hết sức để tránh xung đột, gây tổn thất cho cả hai bên và thế giới, kéo dài tới vài thế hệ.
Theo ông, Mỹ và Trung Quốc cần tìm một cách thức mang tính xây dựng, dù cạnh tranh song đồng thời cũng hợp tác trong những vấn đề lớn có chung lợi ích và có tầm quan trọng toàn cầu.
[Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ-Trung hội đàm bên lề Đối thoại Shangri-La]
Thừa nhận sự phát triển của Trung Quốc đã làm thay đổi cán cân chiến lược cũng như trọng tâm kinh tế thế giới và sự thay đổi này vẫn đang tiếp diễn, song Thủ tướng Singapore cũng thúc giục Trung Quốc "nên thể hiện vai trò lớn hơn" nhằm xây dựng hình ảnh một cường quốc có trách nhiệm và hào hiệp, không cần phải sợ hãi.
Như vậy, Trung Quốc sẽ được tôn trọng như một cường quốc đáng tin cậy để hỗ trợ cho hòa bình và ổn định khu vực. Trên cơ sở đó, ông cho rằng Trung Quốc nên giải quyết các tranh chấp thông qua ngoại giao và thỏa hiệp hơn là ép buộc hoặc đe dọa dùng vũ lực, đồng thời tôn trọng lợi ích và quyền lợi cốt lõi của các quốc gia khác.
Cũng trong bài phát biểu dẫn đề, Thủ tướng Lý Hiển Long nhấn mạnh tới vai trò của các nước nhỏ trong bối cảnh gia tăng cạnh tranh giữa các siêu cường.
Theo ông, những nước nhỏ như Singapore khó có thể gây ảnh hưởng đến các cường quốc, nhưng không phải hoàn toàn không có vai trò gì, đồng thời lưu ý rằng các nước nhỏ hơn có nhiều cơ hội để tăng cường hợp tác kinh tế, tăng cường hội nhập khu vực và xây dựng các thể chế đa phương.
Bằng cách này, các nước nhỏ có thể tăng cường ảnh hưởng với tư cách một nhóm quốc gia, nâng cao vị thế tập thể về các vấn đề quan trọng như thương mại, an ninh hoặc công nghệ.
Thủ tướng Singapore cũng đề cao vai trò của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và cho rằng kể từ khi ra đời đến nay, ASEAN đã có vai trò quan trọng, không chỉ xử lý các vấn đề của khu vực mà còn góp phần điều tiết quan hệ giữa các nước trong khu vực với các nước lớn và là một diễn đàn đối thoại, hợp tác hiệu quả.
Các nước cũng đánh giá cao vai trò trung tâm ASEAN trong cấu trúc an ninh khu vực.
Nhận định về bài phát biểu của Thủ tướng Lý Hiển Long, các chuyên gia cho rằng nhà lãnh đạo Singapore đã thể hiện một thông điệp về "sự cân bằng" khi khéo léo viện dẫn lịch sử về quan hệ của các nước Đông Nam Á với các nước lớn qua các thời kỳ để từ đó nêu bật vai trò của các nước lớn, những hậu quả tiêu cực khi gia tăng đối đầu và vai trò của các nước nhỏ trong bình diện an ninh chung./.
