Theo hãng tin Kyodo (Nhật Bản), Thủ tướng nước này Shinzo Abe ngày 14/8 đã quyết định sẽ có bài phát biểu nhân 70 năm kết thúc Chiến tranh Thế giới lần thứ hai với sự theo dõi chặt chẽ của các nước láng giềng và sẽ đưa ra lời xin lỗi về những hành động của Tokyo trong thời chiến.
Nguồn tin từ Chính phủ Nhật Bản cho biết ông Shinzo Abe đã lên kế hoạch về bài phát biểu trong đó có các từ “xin lỗi” và “xâm lược.” Bài phát biểu đã được thông qua trong một cuộc họp đặc biệt của nội các chiều cùng ngày và dự định sẽ tổ chức họp báo về địa điểm đọc bài phát biểu này.
Điểm quan trọng trong bài phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản là chuyển thông điệp xin lỗi về hành vi xâm lược mà Tokyo đã gây ra đối với các nước châu Á trước và trong chiến tranh. Bài phát biểu của ông Shinzo Abe được chờ đợi tạo ra sự khác biệt so với những người tiền nhiệm và nêu bật nội dung sau chiến tranh Nhật Bản là quốc gia yêu hòa bình, luôn kiên trì vai trò xây dựng trong cộng đồng quốc tế. Thủ tướng Nhật Bản cho biết ông muốn xây dựng một bài phát biểu có quan điểm mới nhưng vẫn duy trì nhận thức lịch sử của những nội các tiền nhiệm.
Bài phát biểu của ông Shinzo Abe sẽ có một phiên bản tiếng Anh và để làm giảm căng thẳng với Trung Quốc, Hàn Quốc sẽ có các phiên bản dịch ra ngôn ngữ của hai nước này sau đó.
Trước đó, trong lễ kỷ niệm 50 năm ngày chấm dứt Chiến tranh Thế giới lần thứ hai tổ chức ngày 15/8/1995, Thủ tướng Nhật Bản thời ấy là ông Tomiichi Murayama đã bày tỏ "sự hối hận sâu sắc và lời xin lỗi chân thành" về những "đau khổ và mất mát to lớn" mà chế độ quân phiệt Nhật Bản đã gây ra.
Trong bài phát biểu kỷ niệm 60 năm kết thúc Chiến tranh Thế giới lần thứ hai vào năm 2005, nguyên Thủ tướng Nhật Bản Junichiro Koizumi cũng dùng những từ ngữ như “hối hận sâu sắc” và “xin lỗi chân thành” trong bài phát biểu của mình. Tuy nhiên, Trung Quốc và Hàn Quốc cho rằng Nhật Bản chưa đủ “hối lỗi”./.