Ngày 15/2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW về kinh tế tập thể và tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012.
Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã, là thành phần kinh tế quan trọng, luôn được Đảng, Nhà nước khuyến khích phát triển.
Hợp tác xã ở Việt Nam đã được hình thành và phát triển qua các thời kỳ với những bước thăng trầm của lịch sử, các hợp tác xã đã vượt qua khó khăn, thử thách, có những đóng góp to lớn vào công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trong 20 năm qua, Nghị quyết số 13-NQ/TW đã được các cấp, các ngành triển khai nghiêm túc, từ việc học tập, quán triệt và thể chế hóa, đến việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ mà Nghị quyết đề ra.
100% các tỉnh, thành phố ban hành đề án, chương trình hành động thực hiện Nghị quyết và Kế hoạch phát triển kinh tế tập thể theo từng giai đoạn.
Nhận thức của hệ thống chính trị và người dân về hợp tác xã kiểu mới được nâng lên, phù hợp với điều kiện kinh tế-xã hội và chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Cơ bản xây dựng, ban hành hệ thống quy định pháp luật và cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã theo yêu cầu của Nghị quyết và tiếp tục được rà soát, bổ sung, hoàn thiện cho phù hợp với thực tế của từng giai đoạn phát triển.
Theo Thủ tướng, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã đã bước đầu có chuyển biến tích cực về chất và lượng, cơ bản khắc phục tình trạng yếu kém kéo dài và ngày càng khẳng định được tiềm năng, triển vọng phát triển trong tương lai, từng bước khẳng định vị trí, vai trò nền tảng của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã trong nền kinh tế quốc dân; phù hợp với định hướng phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam.
Bên cạnh các kết quả đạt được, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã vẫn còn hạn chế, bất cập như nhận thức về của người dân, cơ quan quản lý về kinh tế tập thể, nhất là hợp tác xã kiểu mới được nâng lên những vẫn còn tâm lý ngại tham gia hợp tác xã và kinh tế hợp tác. Tốc độ tăng trưởng còn thấp so với các khu vực kinh tế khác, tỷ lệ đóng góp vào GDP chưa đáp ứng yêu cầu.
Phần lớn tổ chức kinh tế tập thể, hợp tác xã có quy mô nhỏ, phát triển không đồng đều giữa các vùng, miền, giữa khu vực nông nghiệp và phi nông nghiệp; công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể, hợp tác xã còn nhiều bất cập; thiếu chặt chẽ, chưa hiệu quả, đặc biệt là ở các cấp địa phương; chính sách và nguồn lực hỗ trợ cho phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã còn hạn chế, phân tán, chủ yếu là lồng ghép...
[Hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết về kinh tế tập thể]
Người đứng đầu Chính phủ khẳng định sau hơn 35 năm đổi mới, kinh tế đất nước đã đạt được những thành tựu quan trọng, tăng trưởng kinh tế thuộc nhóm cao nhất khu vực và thế giới, vị thế đất nước được nâng lên.
Việc tham gia ngày càng sâu rộng vào tiến trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế với các cam kết mở thị trường về thương mại hàng hóa, dịch vụ và đầu tư theo các hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương, cùng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã tạo ra những cơ hội và thách thức đối với khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Cương lĩnh của Đảng đã khẳng định “Kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân."
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng yêu cầu “Đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức kinh tế tập thể, hợp tác xã gắn với phát huy vai trò làm chủ, tăng cường lợi ích của các thành viên, nâng cao khả năng huy động nguồn lực."
Trên cơ sở đó, Thủ tướng Chính phủ nêu một số mục tiêu, định hướng, giải pháp trọng tâm thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể thời gian tới, nhằm phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững thực sự là thành phần quan trọng trong nền kinh tế với nhiều mô hình liên kết, hợp tác; phát huy vai trò dẫn dắt của kinh tế tập thể, hợp tác xã trong thu hút nông dân, hộ kinh tế cá thể, cá nhân và nhiều tổ chức tham gia, góp phần thực hiện thành công 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; sớm đạt mục tiêu nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống, bảo đảm an sinh xã hội cho người dân; góp phần thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội và thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước.
Thống nhất tư tưởng, nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân về kinh tế tập thể. Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước; huy động, tăng cường nguồn lực cho phát triển kinh tế tập thể. Đổi mới, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về kinh tế tập thể. Xóa bỏ các rào cản cản trở các tổ chức kinh tế hợp tác phát triển. Nâng cao năng lực nội tại và hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể. Đánh giá đóng góp của kinh tế tập thể phải toàn diện trên tất cả các mặt kinh tế-chính trị-xã hội.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các ban, bộ, ngành tiếp tục xây dựng chính sách phát triển kinh tế tập thể; xây dựng, hoàn thiện thể chế về kinh tế tập thể; phát triển kinh tế tập thể theo hướng sáng tạo, khoa học, công nghệ số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Huy động mọi nguồn lực đầu tư vào khu vực kinh tế tập thể.
Nghiên cứu, có mô hình quản trị kinh tế tập thể và kinh tế hợp tác xã tiên tiến, kết hợp với mô hình phát triển truyền thống và phù hợp với tình hình phát triển trong nước, quốc tế trong thời kỳ mới. Tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, phát triển mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu sản phẩm cho các sản phẩm của kinh tế tập thể, các hợp tác xã.
Thủ tướng cũng yêu cầu nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ và các chủ thể tham gia khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã. Tăng cường liên doanh, liên kết, xây dựng thương hiệu sản phẩm theo chuỗi, xây dựng quy hoạch phát triển dựa trên thế mạnh của từng vùng, miền, địa phương.
"Phải khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, chia cắt vừa qua; xây dựng chuỗi giá trị, sản phẩm theo quy hoạch để các sản phẩm của kinh tế tập thể, hợp tác xã đi chính ngạch vào các thị trường khó tính," Thủ tướng chỉ rõ.
Người đứng đầu Chính phủ đưa ra một số định hướng sửa đổi Luật Hợp tác xã nhằm xóa bỏ các rào cản, điểm nghẽn; tạo môi trường thể chế, chính sách thuận lợi; thúc đẩy phát triển mạnh mẽ để khu vực này tương xứng với vị trí, vai trò nền tảng trong xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Việc sửa đổi Luật Hợp tác xã cần thể chế hóa đầy đủ quan điểm của Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã ở nước ta trong thời gian tới; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với các nguyên tắc cơ bản của hợp tác xã do Liên minh hợp tác xã quốc tế (ICA) đưa ra trong thế kỷ 21.
Thủ tướng chỉ rõ việc sửa đổi Luật Hợp tác xã cần tập trung vào các nhóm chính sách quan trọng như: Nghiên cứu hoàn thiện các quy định xác định rõ về bản chất hợp tác xã. Nghiên cứu hoàn thiện các quy định về loại hình tổ chức kinh tế hợp tác và tổ chức đại diện với nhiều hình thức hợp tác đa dạng, như tổ hợp tác, liên đoàn hợp tác xã. Không can thiệp vào các hoạt động sản xuất kinh doanh, phát huy quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của từng hợp tác xã.
Nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý, điều hành hợp tác xã nhằm tạo động lực cho khu vực hợp tác xã phát triển. Hoàn thiện các quy định về công tác quản lý nhà nước đối với khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã. Nghiên cứu hoàn thiện các quy định về các chính sách hỗ trợ của Nhà nước để đảm bảo thống nhất, tập trung nguồn lực hỗ trợ của nhà nước cho khu vực kinh tế tập thể có hiệu quả, có vai trò dẫn dắt, tạo động lực.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan liên quan tổng hợp hoàn thiện Báo cáo Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết 13-NQ/TW, đồng thời dự thảo tờ trình và dự thảo Nghị quyết mới về kinh tế tập thể, báo cáo Ban Cán sự Đảng Chính phủ xem xét, cho ý kiến trước khi trình Bộ Chính trị theo chương trình công tác; tổng hợp, tiếp thu đầy đủ ý kiến phát biểu tại Hội nghị, hoàn thiện Báo cáo Tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã để báo cáo Chính phủ; chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương hoàn thiện hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật Hợp tác xã (sửa đổi), trình Chính phủ xem xét, quyết định.
Cũng tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã trao các phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW và Luật Hợp tác xã năm 2012./.