Theo báo cáo của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), thời gian gần đây, các doanh nghiệp là thành viên của VPA đã kinh doanh, xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang UAE gồm tiêu, quế, hồi, hạt điều.
Tuy nhiên, các công ty này cho biết các giao dịch có dấu hiệu gian lận thương mại từ cùng một người mua và cùng một ngân hàng có trụ sở tại Dubai, UAE.
Trước đó, đã có 4 container, trị giá 400.000 USD bị mất trắng tại cảng Jebel Ali, UAE. Hiện tại, có 1 container hoa hồi có khả năng bị mất cũng với thủ đoạn lừa đảo tương tự.
Cụ thể, theo các điều khoản thanh toán được quy định trong hợp đồng, tất cả các lô hàng được thanh toán theo điều khoản thanh toán nhờ thu (D/P). Có nghĩa là bộ chứng từ gốc sẽ được ngân hàng của Bên bán chuyển đến ngân hàng của bên mua, sau đó bên mua sẽ thanh toán cho ngân hàng của bên mua.
Sau khi ngân hàng bên mua nhận đủ số tiền sẽ đồng thời chuyển tiền sang ngân hàng bên bán. Khi đó, ngân hàng của bên mua mới được phép giao bộ chứng từ gốc cho bên mua để nhận hàng.
[Bộ Nông nghiệp-Phát triển Nông thôn kiến nghị tạm giữ lô hàng hoa hồi]
Tuy nhiên, nếu ngân hàng của người mua chưa chuyển tiền cho ngân hàng của người bán thì người mua sẽ không thể lấy bộ chứng từ gốc để lấy hàng tại cảng.
Như vậy, các giao dịch nêu trên có dấu hiệu gian lận xảy ra tại ngân hàng nơi công ty Việt Nam gửi bộ chứng từ D/P. Các quan chức ngân hàng này có thể tham gia vào vụ việc này.
Ngay sau khi nhận được thông báo của các đơn vị trên, Bộ Công Thương (Vụ Thị trường châu Á-châu Phi) đã có Công hàm gửi Đại sứ quán UAE tại Hà Nội và đề nghị Đại sứ quán thông báo với các Cơ quan có thẩm quyền liên quan xem xét và xử lý vụ việc.
Hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu sang UAE
Trước tình trạng trên, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 693/CĐ-TTg về việc hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu sang thị trường UAE gửi Bộ trưởng Bộ Ngoại giao; Bộ trưởng Bộ Công Thương; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn; Bộ trưởng Bộ Tư pháp; Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Công điện nêu rõ một số báo điện tử phản ánh thông tin về việc một số doanh nghiệp là thành viên của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam có nguy cơ bị mất các lô hàng xuất khẩu tiêu, quế, hồi, hạt điều sang UAE do gian lận thương mại. Về việc này, Thủ tướng Phạm Minh Chính có ý kiến chỉ đạo như sau.
Thủ tướng giao Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp với các Bộ Công Thương, Tư pháp, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Giao thông Vận tải; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại UAE tiếp tục khẩn trương làm việc với các cơ quan chức năng của UAE, đề nghị bạn phối hợp điều tra, làm rõ vụ việc 4 container nông sản đã bị mất để có biện pháp đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của doanh nghiệp Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế và luật pháp sở tại, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả xử lý trước ngày 5/8/2023.
Trước mắt, đề nghị phía UAE áp dụng các biện pháp khẩn cấp để bảo vệ một container hoa hồi của doanh nghiệp Việt Nam tại cảng Jebel Ali (UAE).
Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài khuyến cáo các doanh nghiệp thường xuyên thông tin cho các cơ quan chức năng để xác minh, thẩm định kỹ các đối tác nước ngoài trước khi ký kết các thỏa thuận giao dịch để phòng ngừa rủi ro khi có vấn đề liên quan đến tranh chấp, nghi lừa đảo; thông báo đầy đủ, kịp thời đến các cơ quan chức năng khi xảy ra các vụ việc để được hỗ trợ giải quyết tránh các thiệt hại phát sinh.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan thúc đẩy xây dựng, sớm thành lập các Tổ chức Hiệp hội liên kết giữa doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam với các doanh nghiệp nhập khẩu phân phối của UAE nhằm tạo cơ chế hợp tác trao đổi thông tin ngăn chặn các hoạt động lừa đảo, giải quyết tranh chấp thương mại./.