Có rất nhiều chỉ số để phân tích, dự báo về kinh tế Việt Nam trong năm 2010,trong đó niềm tin của người tiều dùng được coi là một chỉ số quan trọng.
Ông Ralf Mattheas, Giám đốc điều hành Công ty nghiên cứu thị trường TNS đãtrao đổi về vấn đề trên.
Ông đánh giá như thế nào về Việt Nam trong năm 2009 vừa qua. Đâu là vấnđề nổi cộm?
Ông Ralf Mattheas: Năm 2009 là năm khó khăn của nền kinh tếViệt Nam. Theo tôi, vấn đề lớn nhất của năm qua là sự giảm sút lòng tin củangười tiêu dùng. Niềm tin của người tiêu dùng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố nhưnền kinh tế, tỷ giá đồng tiền Việt Nam, công ăn việc làm, chi phí sinh hoạt, đầutư nước ngoài và mức sống cá nhân.
Do khủng hoảng kinh tế toàn cầu, tất cả các chỉ số trên đều suy giảm khiếncho người tiêu dùng có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn (khoảng 11% trên tổng thunhập), không dám mạnh tay đầu tư vào các lĩnh vực nhiều rủi ro như tài chính,ngân hàng, chứng khoán.
Sự sụt giảm niềm tin của người dân đã ảnh hưởng như thế nào tới hành vitiêu dùng, thưa ông?
Ông Ralf Mattheas: Điều này có ảnh hưởng hết sức nặng nề. Ngườidân thành thị đã điều chỉnh lại ngân sách và kế hoạch chi tiêu. Họ xem xét vàdành nhiều chi tiêu hơn cho các nhu cầu thiết yếu như nhu yếu phẩm, thực phẩm,đồ uống, mỹ phẩm cơ bản và chấp nhận hi sinh những mặt hàng thứ yếu như các dịchvụ chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp, các mặt hàng xa xỉ.
Vì vậy, trong năm qua những ngành hàng cao cấp như máy tính, điện thoại, tivi, xe hơi, đồ gia dụng có xu hướng giảm vì giá cả đắt đỏ và nhu cầu không cấpbách. Cùng với việc phân bổ các khoản chi tiêu một cách hợp lý, người tiêu dùngcũng trở nên linh hoạt và thông minh hơn trong việc mua sắm.
Trong thời khủng hoảng, vấn đề thương hiệu sẽ ít được bàn tới. Người tiêudùng sẽ tìm đến những sản phẩm có giá thấp hơn với chất lượng vừa phải mà khôngquá chú trọng nguồn gốc nhãn hiệu như trước đây. Bên cạnh đó, tôi cũng thấy sựưu tiên cho các sản phẩm và dịch vụ tiện lợi, tiết kiệm thời gian. Chính vì vậynhiều người đã lựa chọn những sản phẩm quần áo may sẵn, nước giải khát đóng chai…
Vậy trong năm 2010, làm thế nào để củng cố niềm tin của người tiêudùng?
Ông Ralf Mattheas: Trước hết, niềm tin của người dân phải đượccải thiện. Khoảng 60% cho rằng kinh tế sẽ tốt đẹp hơn trong năm 2010 (năm 2009chỉ số này chỉ là 45%). Một nửa số người được khảo sát cho rằng mức sống của họsẽ được cải thiện trong năm 2010, trong khi trong năm 2009 con số này chỉ là1/3.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng có thể thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của đầu tưnước ngoài. Tuy nhiên, tỷ giá đồng Việt Nam sẽ vẫn tiếp tục là mối lo ngại củangười dân.
Như vậy thì người dân có thể trở lại thói quen mua sắm khá rộng rãi nhưtrước đây?
Ông Ralf Mattheas: Không hoàn toàn như vậy, tuy nhiên có sựthay đổi lớn so với năm 2009. Theo khảo sát của chúng tôi về 11 ngành hàng vàdịch vụ như giáo dục, thực phẩm, đồ uống, dịch vụ y tế, giao thông, sản phẩm giadụng... thì có đến 9 lĩnh vực có dấu hiệu tăng trưởng. Giáo dục được dự báo đạtmức tăng trưởng cao nhất, trong khi lĩnh vực y tế không có nhiều biến động.
Giải trí và các sản phẩm gia dụng vẫn chưa được để tâm nhiều lắm. Thựcphẩm và đồ uống vẫn được ưa chuộng, tuy nhiên người dân bắt đầu thận trọng hơntrong việc lựa chọn đồ uống.
Những điều này sẽ tạo ra cơ hội và thách thức gì cho thị trường trongnăm 2010?
Ông Ralf Mattheas: Tôi nghĩ những xu hướng tiêu dùng sẽ kéotheo sự dịch chuyển của các lĩnh vực ngành nghề và các doanh nghiệp cũng có thểtận dụng những điều này để phát triển và điều chỉnh các hoạt động kinh doanh củamình.
Cơ hội đã mở ra với kỷ nguyên của các đồ ăn nhanh, thức uống nhanh vàchúng ta có thể thấy sự xuất hiện và mở rộng thị phần của các loại đồ uống hiệnđại gần đây như các loại trà giải nhiệt, đồ uống tăng cường năng lượng hay sữađóng nhãn.
Khi nhìn vào sự dịch chuyển trong chi tiêu của các loại đồ uống của ngườithành thị, chúng ta cũng thấy có sự thay đổi dần dần từ các sản phẩm dinh dưỡngdạng bột sang đồ uống. Chính vì vậy mà các sản phẩm đồ uống dùng liền(ready-to-drink) sẽ lên ngôi.
Ngoài ra, thị trường cũng chỉ ra sự tăng trưởng của các nhãn hiệu khôngtên tuổi, đặc biệt là các sản phẩm có kích cỡ lớn. Tuy nhiên về lâu dài bản thâncác nhãn hiệu này cũng sẽ gặp những khó khăn. Đó là vấn đề chất lượng sản phẩm,sự hỗ trợ của truyền thông, quảng cáo…
Nhắc đến truyền thông, quảng cáo, ông có những dự báo gì về sự pháttriển của lĩnh vực này trong năm tới. Những nhân tố mới như tiếp thị số, tiếpthị qua các trang mạng xã hội có làm nên những điều kỳ diệu như mong đợi?
Ông Ralf Mattheas: Truyền thông có sự thay đổi lớn với sự tăngtrưởng mạnh mẽ của Internet và sự suy giảm của báo in và các phương tiện đạichúng khác. Ngay cả tivi, vốn là phương tiện có sức ảnh hưởng to lớn, cũng trởnên suy yếu.
Ngày nay, người dân sẽ có xu hướng đến các khu giải trí như rạp chiếuphim, bar hơn là ở nhà xem tivi. Các chương trình truyền hình thì buồn tẻ và sựhấp dẫn của các chương hình truyền hình cáp sẽ khiến cho rating (xếp hạng) của các nhà đàitrở nên khó thuyết phục cho các khách hàng tham gia quảng cáo. Tương lai củaViệt Nam sẽ là kỷ nguyên số.
Với khoảng 25 triệu người online hàng tuần, cách thức liên lạc, mua sắm,nắm bắt và chia sẻ thông tin đã biến chuyển rõ rệt. Nhưng quảng cáo trênInternet vẫn còn là vấn đề cần xem xét bởi không ai biết được hiệu quả thực sựcủa nó. Cá nhân tôi không tin tưởng lắm vào các hoạt động tiếp thị mới như tiếpthị qua mạng xã hội hay tiếp thị di động. Tuy nhiên, khi con người còn đang bịngập tràn bởi các quảng cáo ở khắp mọi nơi thì đó cũng là lúc bổ sung thêm mộtloại hình mới.
Xin cảm ơn ông./.
Ông Ralf Mattheas, Giám đốc điều hành Công ty nghiên cứu thị trường TNS đãtrao đổi về vấn đề trên.
Ông đánh giá như thế nào về Việt Nam trong năm 2009 vừa qua. Đâu là vấnđề nổi cộm?
Ông Ralf Mattheas: Năm 2009 là năm khó khăn của nền kinh tếViệt Nam. Theo tôi, vấn đề lớn nhất của năm qua là sự giảm sút lòng tin củangười tiêu dùng. Niềm tin của người tiêu dùng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố nhưnền kinh tế, tỷ giá đồng tiền Việt Nam, công ăn việc làm, chi phí sinh hoạt, đầutư nước ngoài và mức sống cá nhân.
Do khủng hoảng kinh tế toàn cầu, tất cả các chỉ số trên đều suy giảm khiếncho người tiêu dùng có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn (khoảng 11% trên tổng thunhập), không dám mạnh tay đầu tư vào các lĩnh vực nhiều rủi ro như tài chính,ngân hàng, chứng khoán.
Sự sụt giảm niềm tin của người dân đã ảnh hưởng như thế nào tới hành vitiêu dùng, thưa ông?
Ông Ralf Mattheas: Điều này có ảnh hưởng hết sức nặng nề. Ngườidân thành thị đã điều chỉnh lại ngân sách và kế hoạch chi tiêu. Họ xem xét vàdành nhiều chi tiêu hơn cho các nhu cầu thiết yếu như nhu yếu phẩm, thực phẩm,đồ uống, mỹ phẩm cơ bản và chấp nhận hi sinh những mặt hàng thứ yếu như các dịchvụ chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp, các mặt hàng xa xỉ.
Vì vậy, trong năm qua những ngành hàng cao cấp như máy tính, điện thoại, tivi, xe hơi, đồ gia dụng có xu hướng giảm vì giá cả đắt đỏ và nhu cầu không cấpbách. Cùng với việc phân bổ các khoản chi tiêu một cách hợp lý, người tiêu dùngcũng trở nên linh hoạt và thông minh hơn trong việc mua sắm.
Trong thời khủng hoảng, vấn đề thương hiệu sẽ ít được bàn tới. Người tiêudùng sẽ tìm đến những sản phẩm có giá thấp hơn với chất lượng vừa phải mà khôngquá chú trọng nguồn gốc nhãn hiệu như trước đây. Bên cạnh đó, tôi cũng thấy sựưu tiên cho các sản phẩm và dịch vụ tiện lợi, tiết kiệm thời gian. Chính vì vậynhiều người đã lựa chọn những sản phẩm quần áo may sẵn, nước giải khát đóng chai…
Vậy trong năm 2010, làm thế nào để củng cố niềm tin của người tiêudùng?
Ông Ralf Mattheas: Trước hết, niềm tin của người dân phải đượccải thiện. Khoảng 60% cho rằng kinh tế sẽ tốt đẹp hơn trong năm 2010 (năm 2009chỉ số này chỉ là 45%). Một nửa số người được khảo sát cho rằng mức sống của họsẽ được cải thiện trong năm 2010, trong khi trong năm 2009 con số này chỉ là1/3.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng có thể thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của đầu tưnước ngoài. Tuy nhiên, tỷ giá đồng Việt Nam sẽ vẫn tiếp tục là mối lo ngại củangười dân.
Như vậy thì người dân có thể trở lại thói quen mua sắm khá rộng rãi nhưtrước đây?
Ông Ralf Mattheas: Không hoàn toàn như vậy, tuy nhiên có sựthay đổi lớn so với năm 2009. Theo khảo sát của chúng tôi về 11 ngành hàng vàdịch vụ như giáo dục, thực phẩm, đồ uống, dịch vụ y tế, giao thông, sản phẩm giadụng... thì có đến 9 lĩnh vực có dấu hiệu tăng trưởng. Giáo dục được dự báo đạtmức tăng trưởng cao nhất, trong khi lĩnh vực y tế không có nhiều biến động.
Giải trí và các sản phẩm gia dụng vẫn chưa được để tâm nhiều lắm. Thựcphẩm và đồ uống vẫn được ưa chuộng, tuy nhiên người dân bắt đầu thận trọng hơntrong việc lựa chọn đồ uống.
Những điều này sẽ tạo ra cơ hội và thách thức gì cho thị trường trongnăm 2010?
Ông Ralf Mattheas: Tôi nghĩ những xu hướng tiêu dùng sẽ kéotheo sự dịch chuyển của các lĩnh vực ngành nghề và các doanh nghiệp cũng có thểtận dụng những điều này để phát triển và điều chỉnh các hoạt động kinh doanh củamình.
Cơ hội đã mở ra với kỷ nguyên của các đồ ăn nhanh, thức uống nhanh vàchúng ta có thể thấy sự xuất hiện và mở rộng thị phần của các loại đồ uống hiệnđại gần đây như các loại trà giải nhiệt, đồ uống tăng cường năng lượng hay sữađóng nhãn.
Khi nhìn vào sự dịch chuyển trong chi tiêu của các loại đồ uống của ngườithành thị, chúng ta cũng thấy có sự thay đổi dần dần từ các sản phẩm dinh dưỡngdạng bột sang đồ uống. Chính vì vậy mà các sản phẩm đồ uống dùng liền(ready-to-drink) sẽ lên ngôi.
Ngoài ra, thị trường cũng chỉ ra sự tăng trưởng của các nhãn hiệu khôngtên tuổi, đặc biệt là các sản phẩm có kích cỡ lớn. Tuy nhiên về lâu dài bản thâncác nhãn hiệu này cũng sẽ gặp những khó khăn. Đó là vấn đề chất lượng sản phẩm,sự hỗ trợ của truyền thông, quảng cáo…
Nhắc đến truyền thông, quảng cáo, ông có những dự báo gì về sự pháttriển của lĩnh vực này trong năm tới. Những nhân tố mới như tiếp thị số, tiếpthị qua các trang mạng xã hội có làm nên những điều kỳ diệu như mong đợi?
Ông Ralf Mattheas: Truyền thông có sự thay đổi lớn với sự tăngtrưởng mạnh mẽ của Internet và sự suy giảm của báo in và các phương tiện đạichúng khác. Ngay cả tivi, vốn là phương tiện có sức ảnh hưởng to lớn, cũng trởnên suy yếu.
Ngày nay, người dân sẽ có xu hướng đến các khu giải trí như rạp chiếuphim, bar hơn là ở nhà xem tivi. Các chương trình truyền hình thì buồn tẻ và sựhấp dẫn của các chương hình truyền hình cáp sẽ khiến cho rating (xếp hạng) của các nhà đàitrở nên khó thuyết phục cho các khách hàng tham gia quảng cáo. Tương lai củaViệt Nam sẽ là kỷ nguyên số.
Với khoảng 25 triệu người online hàng tuần, cách thức liên lạc, mua sắm,nắm bắt và chia sẻ thông tin đã biến chuyển rõ rệt. Nhưng quảng cáo trênInternet vẫn còn là vấn đề cần xem xét bởi không ai biết được hiệu quả thực sựcủa nó. Cá nhân tôi không tin tưởng lắm vào các hoạt động tiếp thị mới như tiếpthị qua mạng xã hội hay tiếp thị di động. Tuy nhiên, khi con người còn đang bịngập tràn bởi các quảng cáo ở khắp mọi nơi thì đó cũng là lúc bổ sung thêm mộtloại hình mới.
Xin cảm ơn ông./.
(Doanh nhân/Vietnam+)