Tàu cá Trung Quốc treo ngược cờ Philippines. (Nguồn: BFAR)Ngày 12/7 tới, Tòa án Trọng tài Thường trực Liên hợp quốc (PCA) ở La Hay (Hà Lan) sẽ ra phán quyết vụ Philippines kiện Trung Quốc liên quan đến các tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông.
Trong một tuyên bố, PCA nêu rõ đã thông báo cho các bên rằng tòa sẽ ra phán quyết vào khoảng 11 giờ giờ địa phương (tức 16 giờ giờ Hà Nội) vào ngày 12/7.
Ngày 24/11/2015, PCA đã bắt đầu phiên điều trần về vụ Philippines kiện Trung Quốc liên quan đến các quần đảo tranh chấp trên Biển Đông.
Đây là phiên điều trần kín, song Australia, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Sinhgapore, Thái Lan và Việt Nam được phép tham dự với tư cách là các nước quan sát viên.
Trước đó, PCA cho biết qua xem xét đơn kiện của Philippines, tòa án đã bác bỏ luận cứ của Trung Quốc cho rằng vụ tranh chấp trên thực tế không thuộc quyền tài phán của PCA.
Theo PCA, vụ kiện phản ánh "tranh chấp giữa hai nước liên quan tới việc diễn giải và áp dụng Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS)," và vấn đề này thuộc thẩm quyền của PCA.
Trong khi đó, ngày 29/6, Bộ trưởng quốc phòng được đề cử của Philippines, ông Delfin Lorenzana, cho biết nước này sẽ dành ngân sách quốc phòng vào việc đảm bảo an ninh trong nước hơn là mua máy bay chiến đấu để bảo vệ lãnh hải tại Biển Đông vì Philipines không muốn gây ra chiến tranh với nước nào.
Trong cuộc phỏng vấn với hãng tin Reuters, Bộ trưởng Lorenzana cho biết thêm rằng việc các tay súng thuộc nhóm phiến quân Abu Sayyaf bắt cóc con tin và chặt đầu một con tin Phương Tây vừa diễn ra đã làm tổn thương hình ảnh của đất nước và Tổng thống sắp nhậm chức Duterte sẽ rất thất vọng nếu thất bại trong việc kiềm chế nhóm phiến quân này.
Ông cũng cho biết quân đội sẽ được đầu tư thêm các tàu tốc độ cao và trực thăng để xua đuổi nhóm phiến quân có căn cứ tại đảo Jolo hơn là đổ tiền vào an ninh biển giữa lúc căng thẳng và hoạt động quân sự hóa gia tăng tại Biển Đông.
Bộ trưởng Lorenzana nói: "Các hành động trái phép đó, bao gồm cả hành động bắt cóc con tin cần phải được chấm dứt vì nó gây ra hình ảnh xấu cho đất nước trong mắt bạn bè quốc tế.”
Cùng ngày, Reuters đưa tin Mỹ đã tái khẳng định lời kêu gọi của nước này về một giải pháp hòa bình cho vấn đề tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) của Liên hợp quốc thông báo thời điểm ra phán quyết vụ Philippines kiện Trung Quốc liên quan đến các tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông.
Khi được hỏi về thông báo của PCA sẽ đưa ra phán quyết vào ngày 12/7 tới, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Anna Richey-Allen nói: "Phù hợp với chính sách lâu dài của chúng tôi, Mỹ ủng hộ giải pháp hòa bình cho vấn đề tranh chấp ở Biển Đông, bao gồm việc sử dụng những cơ chế quốc tế hợp pháp như PCA."
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ra thông báo cho rằng PCA không có thẩm quyền trong vụ xét xử tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông giữa nước này và Philippines, đồng thời cho rằng quyết định đơn phương đệ đơn kiện của Manila trong vụ việc này đi ngược lại với luật pháp quốc tế.
Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết thêm rằng nước này sẽ không chấp nhận bất kỳ cách giải quyết tranh chấp bị ép buộc nào./.
