Theo Kyodo, ngày 24/10, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte khẳng định rằng ông chưa có kế hoạch thiết lập quan hệ đồng minh quân sự với một quốc gia nào khác ngoại trừ Mỹ.
Tuyên bố này, được đưa ra ngay trước thềm chuyến công du Nhật Bản của ông Duterte, đã xoa dịu những quan ngại về "chính sách xoay trục" sang phía Trung Quốc của Tổng thống Philippines.
Trả lời phỏng vấn các phương tiện truyền thông Nhật Bản, ông Duterte nhấn mạnh: "Mối quan hệ đồng minh đang tồn tại và nó vẫn ở đó. Không cần phải lo ngại về việc thay đổi quan hệ đồng minh. Tôi không cần phải thiết lập quan hệ đồng minh với các quốc gia khác."
Bên cạnh đó, ông Duterte cũng nêu rõ rằng ông chỉ lên kế hoạch thiết lập "liên minh mậu dịch và thương mại" với Trung Quốc.
Những tuyên bố trên của ông Duterte được đưa ra sau chuyến thăm Trung Quốc của ông hồi tuần trước.
Trong chuyến thăm này, ông Duterte từng tuyên bố sẽ "chia tách khỏi Mỹ cả về quân sự và kinh tế," đồng thời cho rằng Philippines sẽ tốt hơn nếu hợp tác với Trung Quốc.
Ngày 24/10, các nguồn tin chính phủ Nhật Bản cho hay tại cuộc gặp trong tuần này, Thủ tướng Shinzo Abe dự định sẽ hối thúc Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hàn gắn các mối quan hệ căng thẳng với Mỹ.
Theo các nguồn tin, lời kêu gọi theo dự kiến này sẽ phản ánh quan ngại của Nhật Bản về sự căng thăng trong quan hệ Mỹ-Philippines sau khi ông Duterte liên tiếp có những phát biểu bài Mỹ cũng như tác động tiềm tàng đối với sự ổn định trên Biển Đông - nơi Trung Quốc đang có các hành động bành trướng quân sự.
Ngoài ra, các cuộc đối thoại giữa hai nhà lãnh đạo này, nhiều khả năng diễn ra vào ngày 26/10, sẽ được dư luận theo dõi chặt chẽ xem liệu ông Duterte có bày tỏ mong muốn tiếp tục hợp tác với Mỹ và Nhật Bản - hai nước đang tìm cách ngăn chặn những hành động bành trướng trên biển của Trung Quốc - hay không.
Theo một nhà ngoại cấp cao Nhật Bản, ông Abe dự kiến cũng sẽ đề cập tới phán quyết của Tòa trọng tài ở La Hay (Hà Lan) về vấn đề Biển Đông, đồng thời nêu rõ lập trường của Tokyo rằng các bên liên quan tới vụ kiện cần phải tuân thủ phán quyết này.
Dự kiến, Tổng thống Duterte sẽ thăm Nhật Bản từ ngày 25-27/10. Đây là chuyến thăm đầu tiên tới quốc gia Đông Bắc Á này của ông kể từ khi nhậm chức hồi tháng 6/2016.
Hồi tuần trước, trong chuyến thăm Trung Quốc kéo dài 4 ngày, ông Duterte đã tuyên bố "chia tách" khỏi Mỹ./.