Thủ tướng Justin Trudeau phát biểu tại Quebec, Canada. (Ảnh: AFP/TTXVN)Người dân Canada sẽ quyết định chính đảng nào điều hành hạ viện khóa mới thông qua lá phiếu bầu trong cuộc tổng tuyển cử ngày 20/9.
Đây được coi là cuộc tổng tuyển cử nhiều thách thức nhất trong lịch sử quốc gia Bắc Mỹ này, khi làn sóng lây nhiễm thứ tư của đại dịch COVID-19 tiếp tục tràn xuống nhiều tỉnh của Canada.
Khi kích hoạt cuộc bầu cử này, lãnh đạo đảng Tự do, Thủ tướng Justin Trudeau tuyên bố đây sẽ là một cơ hội để đánh giá hiệu quả hoạt động của chính phủ đảng Tự do trong việc xử lý đại dịch COVID-19.
Nếu chiến thắng ở thế đa số trong cuộc tổng tuyển cử này, nhà lãnh đạo đảng Tự do sẽ có nhiều cơ hội hơn để phục hồi nền kinh tế, triển khai hệ thống chăm sóc trẻ em quốc gia và tiếp tục kế hoạch đưa Canada hướng tới mục tiêu khí thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Trong khi đó, lãnh đạo đảng Bảo thủ Erin O’Toole - đối thủ lớn nhất của Thủ tướng Trudeau, hy vọng sẽ tạo được bước đột phá trong cuộc chiến với đảng Tự do, liên quan đến những thay đổi lớn về chính sách chống biến đổi khí hậu.
Đảng Bảo thủ từng phản đối việc định giá carbon, nhưng ông O’Toole lại ủng hộ một "phiên bản khác" của thuế carbon.
[Canada chuẩn bị cho ngày tổng tuyển cử nhiều thách thức nhất lịch sử]
Trong hai năm qua, sự ủng hộ của đảng Dân chủ mới (NDP) - hiện đang nằm dưới sự chèo lái của ông Jagmeet Singh - rất quan trọng đối với chính phủ của Thủ tướng Trudeau khi đưa ra các quyết định về ngân sách, chính sách ứng phó với đại dịch.
NDP đang ở vị trí thứ ba trong các cuộc thăm dò và đang hướng tới mục tiêu tiếp tục giữ ảnh hưởng trong một hạ viện thiểu số.
Khối Quebec đã có thời là một đảng ly khai “ốm yếu,” nhưng đã vụt sáng trong cuộc tổng tuyển cử năm 2019, chiếm được 32 trên tổng số 78 ghế của Quebec - tỉnh có diện tích lớn nhất Canada và đứng thứ hai về dân số.
Sau hai năm gây khó cho chính phủ trong các cuộc bỏ phiếu tín nhiệm ở hạ viện, mục tiêu lần này của nhà lãnh đạo Yves-Francois Blanchet là giải quyết các vấn đề đặc thù của Quebec để giúp Khối Quebec giữ được thành quả của năm 2019.
Đảng Xanh bước ra khỏi cuộc bầu cử 2019 với 3 ghế hạ viện, nhưng đến năm 2021, đảng này chỉ còn hai ghế. Lãnh đạo mới của đảng Xanh Annamie Paul đang nỗ lực để kiềm chế những căng thẳng trong nội bộ đảng trước cuộc tổng tuyển cử.
Trong lịch sử hơn 150 năm lập quốc của Canada, đảng Tự do và đảng Bảo thủ đã thay nhau nắm quyền.
Phần lớn giới quan sát đều cho rằng Thủ tướng Trudeau kích hoạt cuộc tổng tuyển cử sớm để tìm kiếm thế đa số tại hạ viện mà ông đã để mất trong cuộc bầu cử hồi tháng 10/2019, và đây có thể coi như "canh bạc" lớn của ông.
Thủ tướng Trudeau dường như miễn cưỡng thừa nhận mục đích của mình khi kêu gọi cuộc bầu cử này, thay vào đó, ông Trudeau thích nói về những lựa chọn lớn mà cử tri phải đối mặt.
Chiến dịch tranh cử lần này chỉ kéo dài 36 ngày, thời lượng tối thiểu đối với một chiến dịch tổng tuyển cử được pháp luật Canada cho phép.
Chiến dịch này đã trở thành cuộc tranh luận gay gắt giữa các đảng về cách tốt nhất để chấm dứt đại dịch. Các đảng đang chia rẽ về vấn đề hộ chiếu vaccine và tiêm chủng bắt buộc. Đảng Tự do ủng hộ cả hai biện pháp này, trong khi đó đảng Bảo thủ có ý phản đối.
Giá nhà và chi phí sinh hoạt tăng cao cũng nổi lên như những vấn đề chính được cử tri Canada quan tâm. Đây là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ lạm phát của Canada trong tháng 8/2021 đã tăng với tốc độ mạnh nhất kể từ năm 2003. Nhưng không có đảng nào được đánh giá là có chiến lược hiệu quả trong việc xử lý những vấn đề này.
Giáo sư chính trị tại Đại học British Columbia Max Cameron nhận định trong những năm cầm quyền vừa qua, Thủ tướng Trudeau đã làm được một số việc quan trọng, như tiến hành cải cách thượng viện, đạt được thỏa thuận thương mại mới với Mỹ, tổ chức một cuộc điều tra công khai về những phụ nữ bản địa bị mất tích và bị sát hại...
Ông Cameron đánh giá đảng Tự do đã đưa ra kế hoạch chống biến đổi khí hậu tốt nhất so với các đảng khác, gắn với việc áp thuế carbon - dự kiến tăng lên 170 CAD/tấn vào năm 2030.
Trong khi đó, ông Erin O'Toole, một gương mặt mới trên chính trường Canada, đã nỗ lực để công chúng biết đến nhiều hơn kể từ khi ông trở thành lãnh đạo đảng Bảo thủ trong đại dịch.
Ông O'Toole tự mô tả mình là “một nhà lãnh đạo mới với một phong cách mới." Là nhà lãnh đạo thứ tư của đảng Bảo thủ trong 6 năm qua, ông O'Toole được coi là có quan điểm ôn hòa.
Lãnh đạo đảng Xanh Annamie Paul (trái), Thủ tướng Canada đồng thời là Lãnh đạo đảng Tự do Justin Trudeau (thứ 2, trái), Lãnh đạo đảng Dân chủ mới (NDP) Jagmeet Singh (thứ 2, phải) và Lãnh đạo đảng Bảo thủ Erin O'Toole (phải) trong cuộc tranh luận bằng tiếng Anh của chiến dịch tranh cử, tại Quebec, ngày 9/9/2021. (Ảnh: AFP/TTXVN)Cuộc tổng tuyển cử lần thứ 44 của Canada được dự báo nhiều khả năng sẽ tiếp tục “cho ra đời” một hạ viện thiểu số. Theo các cuộc thăm dò và dự đoán mới nhất, nhà lãnh đạo đảng Tự do có thể sẽ vẫn giữ chức thủ tướng.
Ông Nik Nanos, người sáng lập công ty nghiên cứu Nanos Research, cho biết trên cơ sở mô hình dữ liệu trong vài ngày qua, chiến thắng có khả năng thuộc về đảng Tự do. Và câu hỏi đang được đặt ra đó là chiến thắng của đảng Tự do sẽ lớn đến mức nào?
Theo ông Nik Nanos, kịch bản có khả năng xảy ra nhất đó là đảng Tự do sẽ thành lập một chính phủ thiểu số. Tuy nhiên, cũng không loại trừ một chiến thắng của đảng Tự do ở thế đa số.
Ông Luis Silva, chuyên gia về quan hệ chính phủ, cũng nghiêng về dự đoán đảng Tự do của Thủ tướng Trudeau sẽ giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử lần thứ 44 này.
Ông Luis Silva nhấn mạnh một chính phủ Tự do dưới thời ông Trudeau sẽ tiếp tục chính sách đối ngoại tương tác với Đông Nam Á.
Theo chuyên gia chính trị kỳ cựu này, Canada sẽ cần dựa vào các đối tác chiến lược về thương mại và an ninh quốc tế trong khu vực, và Việt Nam sẽ là một trong những đối tác chiến lược của Canada ở Đông Nam Á.
Mặc dù vậy, kết quả "canh bạc" này của Thủ tướng Trudeau chỉ có thể rõ ràng sau khi công tác kiểm phiếu kết thúc.
Một điểm đáng lưu ý là sau các cuộc tranh luận tranh cử vừa qua, giới quan sát cho rằng Thủ tướng Trudeau và lãnh đạo đảng Bảo thủ Erin O’Toole đều chưa nắm bắt được đầy đủ những ưu tiên thực sự của người dân nước này. Điều đó có thể đặt ra nhiều thách thức đối với Thủ tướng Trudeau ngay cả khi đảng Tự do giành chiến thắng./.
