Ngày 10/3, tại trụ sở Bộ Ngoại giao Trung Quốc ở thủ đô Bắc Kinh, Ban Thư ký Trung Quốc nằm trong khuôn khổ hợp tác sông Mekong - Lan Thương chính thức được thành lập.
Cơ chế hợp tác sông Mekong - Lan Thương được Thủ tướng Lý Khắc Cường và lãnh đạo 5 nước thuộc lưu vực sông Mekong là Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Lào và Myanmar tuyên bố chính thức khởi động vào tháng 3/2016.
Tại lễ thành lập, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cùng Đại sứ các nước thuộc lưu vực sông Mekong đã cùng ra mắt biển trụ sở “Ban Thư ký Trung Quốc trong khuôn khổ hợp tác sông Mekong - Lan Thương.”
Ban Thư ký này được đặt tại Bộ Ngoại giao Trung Quốc, về mặt nghiệp vụ chịu sự chỉ đạo của Vụ châu Á, Bộ Ngoại giao Trung Quốc, có nhiệm vụ chủ yếu là điều phối, kết nối hoạt động của các bộ ngành hữu quan, chính quyền địa phương các nước trong lưu vực sông Mekong, qua đó thúc đẩy việc thực hiện các dự án hợp tác.
Bộ trưởng Vương Nghị cho biết qua bàn bạc, các nước trong lưu vực sông Mekong quyết định trong nửa đầu năm nay sẽ thành lập Ban Thư ký cấp quốc gia hoặc cơ chế điều phối; trong năm nay sẽ hoàn thành những chuẩn bị đầu tiên cho 45 dự án hợp tác thu hoạch sớm.
Ông cũng thông báo trong 6 tháng cuối năm sẽ tổ chức Hội nghị Ngoại trưởng hợp tác sông Mekong - Lan Thương lần thứ 3, nhằm chuẩn bị tốt cho Hội nghị các nhà lãnh đạo hợp tác sông Mekong - Lan Thương lần thứ 2.
Khi đó, các bên sẽ đề ra kế hoạch hợp tác 5 năm, cũng như đưa ra các dự án hợp tác cụ thể tiếp theo nằm trong số các dự án hợp tác thu hoạch sớm.
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc khẳng định cơ chế hợp tác sông Mekong - Lan Thương mới chính thức khởi động chưa được 1 năm, nhưng 6 nước đã xây dựng cơ chế kết nối đồng bộ từ cấp lãnh đạo quốc gia, bộ trưởng, quan chức cao cấp cho đến các tổ công tác.
Bên cạnh đó, hơn một nửa trong số 45 dự án hợp tác thu hoạch sớm đã hoàn thành hoặc đang được thúc đẩy.
Ngoài ra, trong 5 lĩnh vực ưu tiên hợp tác là kết nối giao thông, hợp tác về năng lực sản xuất, phát triển kinh tế xuyên biên giới, hợp tác về tài nguyên nước và xóa đói giảm nghèo trong nông nghiệp, 6 nước đã thành lập 4 tổ công tác chung, tốc độ thúc đẩy hợp tác “vượt ngoài dự kiến.”
Bộ trưởng Vương Nghị đánh giá rằng so với các cơ chế hợp tác khác hiện có trong phạm vi lưu vực sông Mekong thì đặc điểm lớn nhất của hợp tác Mekong - Lan Thương là thiết thực, hiệu quả cao, điều này sẽ khiến nhân dân 6 nước được hưởng những lợi ích thực thụ từ kết quả hợp tác.
Theo Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị, mục tiêu chung của 6 nước là cùng xây dựng hành lang hợp tác Mekong - Lan Thương, qua đó góp phần xây dựng Cộng đồng chung vận mệnh giữa các nước thuộc lưu vực Mekong - Lan Thương.
Trong bài phát biểu chúc mừng, Đại sứ Campuchia KhekCSydoda cho biết tại Hội nghị Ngoại trưởng hợp tác sông Mekong - Lan Thương lần thứ 2, thông qua đề xuất của Campuchia, các bên đã nhất trí bầu Trung Quốc làm nước Chủ tịch chung vĩnh viễn trong Cơ chế hợp tác sông Mekong - Lan Thương.
Bà đánh giá đây là Cơ chế hợp tác tiểu khu vực kiểu mới do 6 nước khởi xướng, quan tâm đến nhu cầu phát triển của từng nước.
Cơ chế này thiết thực, hiệu quả hơn so với nhiều cơ chế hợp tác khác trong khu vực, có thể thúc đẩy sự giao lưu nhân dân và lưu thông hàng hóa giữa 6 nước, đồng thời là sự bổ sung cho hợp tác Trung Quốc - ASEAN, có lợi cho việc rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các nước ASEAN, đồng thời giúp nâng cao mức độ hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN./.