Tiền đạo Eden Hazard (số 10) của đội tuyển Bỉ. (Nguồn: EPA/TTXVN)Italy, đương kim Á quân EURO chạm trán Bỉ, đương kim Á quân thế giới theo Bảng xếp hạng FIFA sẽ là câu chuyện rõ ràng nhất về sự phát triển trong bóng đá hiện tại.
Bỉ đã từng bước lên đứng đầu Bảng xếp hạng FIFA trong nửa năm (từ tháng 10/2015-4/2016) mà không cần bất kỳ một chiến thắng trước các đối thủ lớn nào.
Đội bóng của Marc Wilmots giành những chiến thắng liên tiếp tại vòng loại EURO, và vươn lên dẫn đầu Bảng xếp hạng FIFA. Một công thức đơn giản nhưng cần thiết để cụ thể hóa những nỗ lực lớn nơi quốc gia này trong việc nâng tầm bóng đá.
Bỉ có thể là nhà vua không ngai, nhưng ít nhất, có còn hơn không. Tất cả đều cần một danh phận để đóng hòm lại một quá trình.
Trở lại với thời điểm sau World Cup 2002, Bỉ rơi vào tình trạng trầm kha tài năng ở cấp độ quốc gia. “Các câu lạc bộ chuyên nghiệp của chúng tôi đang thất bại. Đội tuyển quốc gia thì quá yếu,” Michael Sablon, Giám đốc kỹ thuật của Liên đoàn Bóng đá Bỉ (BFA) thốt lên đầy cay đắng.
Thế hệ của những Enzo Scifo hay Franky Vercauteren không thể giúp gì cho các bậc đàn em. Người Bỉ cần một sự thay đổi triệt để ở diện rộng. Và họ đã làm được.
Chặng đường này không hề đơn giản. BFA đã phải viết sách hướng dẫn cơ bản cho mọi tầng lớp bóng đá. Từ nghiệp dự, các lứa tuổi U6-7 cho tới khi bước chân vào đào tạo bóng đá chuyên nghiệp.
“Chúng tôi phải tới từng nơi yêu cầu họ chơi với sơ đồ 4-3-3 với hai tiền đạo cánh, cùng hàng phòng ngự 4 người,” ông Sablon kể. 5-6 năm là quãng thời gian để tất cả đi vào hoạt động, tính cả việc thuyết phục những gã khổng lồ như Anderlecht hay Standard Liege nghe theo lời chỉ dẫn.
Đội tuyển Bỉ hiện tại chính là quả ngọt cho quá trình thay đổi đó. Họ có Eden Hazard, Kevin De Bruyne, những cầu thủ chạy cánh hàng đầu thế giới; có Radja Nainggolan, Axel Witsel tài năng tuyến tiền vệ. Ở hàng phòng ngự là Vincent Kompany (không tham dự EURO vì chấn thương), Toby Alderweireld, Jan Vertonghen đều nằm trong danh sách chiêu mộ của những đại gia vào mỗi mùa Hè.
Đối thủ của Bỉ đêm nay, Italy dường như đang đi vào bước đường cùng trong việc phát triển bóng đá. Dĩ nhiên, Azzurri và Serie A không tàn tạ như Bỉ và Jupiter Pro League ở thời điểm đầu những năm 2000 nhưng nhìn vào danh sách Italy tham dự EURO lần này, người hâm mộ đội bóng áo thiên thanh không khỏi buồn lòng.
Toàn bộ những ngôi sao Azzurri có đều xấp xỉ 30. Gianluigi Buffon, Andrea Barzagli hay Daniele De Rossi, những nhân chứng của mùa Hè nước Đức lịch sử cách đây 10 năm vẫn sẽ đá chính.
Liên đoàn Bóng đá Italy (FIGC) kể từ sau scandal Calciopoli hủy hoại gần như toàn bộ Serie A đã không có bất kỳ động thái nào hòng phục sinh chúng. Thay vào đó, cơ quan đầu não của bóng đá Italy chỉ bận bịu với những đấu tranh quyền lợi của các cá nhân.
Tháng 5/2006, thời điểm trước thềm scandal Calciopoli bị phanh phui, FIGC đã pải bổ nhiệm ông Guido Rossi, một luật sư từng nỏi tiếng với chức vụ chủ tịch Telecom Italy (đơn vị truyền hình tổ chức cúp TIM hằng năm tại) vào vị trí ủy viên.
Điều đáng buồn nằm ở việc ngay khi Calciopoli kết thúc, tháng 9/2006, ông Rossi từ chức để trở lại nắm quyền tại Telecom Italy. Động thái này từng gây bức xúc lớn tại Italy vào thời điểm đó khi tất cả cho rằng việc đưa Guido Rossi lên chỉ nhằm có lợi cho Inter Milan, câu lạc bộ lớn duy nhất miễn nhiễm với bóng ma Calciopoli.
Luca Pancalli, một cựu vận động viên bơi lội, được bổ nhiệm thay Rossi và giữ chức cho tới tận bây giờ. Trong gần 10 năm đó, Italy đã thay hai đời chủ tịch là Giancarlo Abete và giờ là Carlo Tavecchio. Trong đó, ông Tavecchio từng đứng trước án phạt nặng khi có những phát biểu phân biệt chủng tộc.
Toàn bộ những cựu danh thủ có ý tưởng thay đổi nền bóng đá Italy từ tuyến trẻ đều nản lòng Demetrio Albertini đã nắm chức vị phó chủ tịch FIGC trong gần bảy năm nhưng giờ đã bỏ cuộc sau khi nhận ra không thể thay đổi được điều gì, Albertini giờ đang ở Parma nắm chức vụ giám đốc kỹ thuật.
Roberto Baggio cũng đã được bổ nhiệm chức vụ Giám đốc kỹ thuật tại FIGC ngay trước World Cup 2010. Nhưng chỉ sau ba năm, “Tóc đôi ngựa thần thánh” đã rời khỏi đây vì những mâu thuẫn không thể hàn gắn. “Họ không cho tôi cơ hội,” Baggio nói sau khi FIGC từ chối bản kế hoạch cải cách nền bóng đá Italy dài tới 900 trang của anh.
Hệ quả? Lứa U20 Italy 5 năm trở lại đây không thể tham dự Vòng chung kết World Cup. Tại đấu trường Olympic, Italy vắng mặt tại London 2012 và sắp tới là Rio de Janeiro 2016. World Cup 2010, 2014, Azzurri bị loại từ vòng bảng. Euro 2016 dù Italy bước tới với tư cách đương kim Á quân nhưng giới chuyên môn không chấm nổi đội bóng áo thiên thanh tới vòng tứ kết.
Italy đã từng đứng trên đỉnh thế giới nhìn Bỉ với ánh mặt của kẻ bề trên trịch thượng. Giờ đây câu chuyện đã thay đổi hoàn toàn. “Kẻ bề trên” Italy bị níu chân trong bùn lầy chính hắn tạo ra. Còn Bỉ chạy những bước dài tới tương lai nhờ sức trẻ, khoa học và cả ý chí vươn lên mạnh mẽ./.
