Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, nền dòng chảy từ lưu vực sông Mekong về Đồng bằng sông Cửu Long trong mùa khô năm 2024 đang tiếp tục suy giảm nên thời gian tới mặn sẽ xâm nhập mạnh hơn vào nội đồng, trong đó mặn xâm nhập sâu nhất diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày 10-14/2.
Do vậy, các tỉnh trong khu vực “Vựa lúa số 1 Việt Nam” cần theo sát các thông tin giám sát mặn và các bản tin dự báo xâm nhập mặn, tranh thủ trữ nước, tránh cạn kiệt cục bộ.
Thiếu nước làm gia tăng xâm nhập mặn
Đại diện Ủy ban sông Mekong Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết hiện nay trạng thái khí quyển và đại dương đang trong điều kiện El Nino. Dự báo tổng lượng mưa trên lưu vực sông Mekong sẽ ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm khoảng 10-20% trong tháng 2/2024.
Tại thời điểm đầu tháng Hai, các hồ chứa nước trên sông Lan Thương (Trung Quốc) đang chứa ở mức khoảng 56% tổng dung tích hữu ích, trong đó hồ Nọa Trát Độ chứa khoảng 40% dung tích nước và các hồ chứa ở hạ lưu vực sông Mekong cũng đang chứa ở mức khoảng 61%.
“Với điều kiện trên cùng với xu thế dòng chảy giảm trên dòng chính sông Mekong, dự báo dòng chảy qua trạm Kra-chê (Campuchia) trong tháng 2/2024 sẽ giảm, biến động trong khoảng từ 6,3 tỷ m3 đến 7,2 tỷ m3. Trong khi lượng nước trữ ở Biển Hồ hiện tại là 6,3 tỷ m3 và sẽ tiếp tục chảy ra sông Mekong đóng góp vào dòng chính trong thời gian tới,” đại diện Ủy ban sông Mekong Việt Nam nói.
Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến ít mưa, khô hạn kéo dài trong tháng 2
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, tổng lượng mưa ở khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến thiếu hụt từ 5-15mm so với trung bình nhiều năm.
Kết hợp các thông tin trên với dự báo thủy triều, tài nguyên nước tới Đồng bằng sông Cửu Long trong tháng 2/2024, Ủy ban sông Mekong Việt Nam nhận định mực nước lớn nhất ngày tại trạm Tân Châu (tỉnh An Giang) trong tháng Hai có xu thế biến động theo thủy triều trong khoảng từ 1,1m đến 1,7m.
Lưu lượng nước trung bình ngày về Đồng bằng sông Cửu Long qua hai trạm Tân Châu và Châu Đốc (An Giang) trong tháng 2/2024 được Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định sẽ tiếp tục giảm từ 6.000 m3/s xuống khoảng 3.800 m3/s, ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm và cùng kỳ năm 2023.
Trên cơ sở kết quả dự báo dòng chảy và dự báo triều tháng 2/2024, đại diện Ủy ban sông Mekong Việt Nam nhận định đường ranh mặn 1g/l vào sâu nhất trên ba nhánh sông lớn (là sông Hậu, sông Tiền và sông Vàm Cỏ Tây) của đồng bằng này dự kiến sẽ vào sâu hơn từ 9-13 km so với trung bình nhiều năm và sâu hơn so với xâm nhập mặn cùng kỳ tháng 2/2023 từ 5-6 km.
Đường ranh mặn 4g/l trên ba nhánh sông Hậu, sông Tiền và sông Vàm Cỏ Tây cũng được nhận định sẽ vào sâu hơn so với trung bình nhiều năm từ 8-11 km và sâu hơn cùng kỳ năm 2023 từ 4-7 km.
“Dự báo xâm nhập mặn (bao gồm cả ranh mặn 1g/l và ranh mặn 4g/l) đều vào sâu nhất tháng 2/2024,” đại diện Ủy ban sông Mekong Việt Nam lưu ý.
Cần có kế hoạch lấy nước luân phiên
Cũng theo Ủy ban sông Mekong Việt Nam, do nguồn nước về Đồng bằng sông Cửu Long sẽ ngày càng khan hiếm hơn trong mùa khô, nên các địa phương trong vùng cần có kế hoạch lấy nước luân phiên trên các sông, nhằm tránh hiện tượng cạn kiệt cục bộ, dẫn đến xâm nhập mặn có thể sâu hơn.
Theo cảnh báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường), các huyện thường xuyên bị nhiễm mặn trong mùa khô ở Đồng bằng sông Cửu Long, bao gồm: Tân Trụ, Bến Lức, Thủ Thừa, Cần Đước, Cần Giuộc, Thạnh Hóa và Tân An (Long An); Gò Công Đông, Gò Công Tây, thị xã Gò Công, Chợ Gạo, Tân Phú Đông (Tiền Giang); Cầu Ngang, Trà Cú, Tiểu Cần, Châu Thành (Trà Vinh).
Cùng với đó là các huyện Ba Tri, Bình Đại (tỉnh Bến Tre); Mỹ Xuyên, Long Phú, Thạnh Trị, Ngã Năm (tỉnh Sóc Trăng); Vĩnh Lợi, Hòa Bình, Phước Long (tỉnh Bạc Liêu); Vĩnh Thuận, An Biên, Hòn Đất, Giang Thành (tỉnh Kiên Giang) và các huyện Long Mỹ, Vị Thủy, Ngã Bảy, Vị Thanh (tỉnh Hậu Giang).
Thông tin thêm với phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia - ông Hoàng Phúc Lâm cho biết xâm nhập mặn vào mùa khô năm 2023-2024 tại Đồng bằng sông Cửu Long được nhận định sẽ ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, tuy nhiên nhiều khả năng sẽ không khốc liệt như năm 2015-2016, 2019-2020.
Các đợt xâm nhập mặn cao nhất ở cửa sông Cửu Long khả năng tập trung trong tháng 2-3/2024 (cụ thể là vào các ngày 8-13/2, 22-27/2, 18/3-25/3). Tại sông Vàm Cỏ và sông Cái Lớn, các đợt xâm nhập mặn cao nhất dự báo sẽ tập trung vào tháng 3-4/2024 (các ngày từ 8-13/3, 22-27/3, 7-12/4 và từ 21-26/4).
Thời tiết năm 2024: Xu thế bão, nắng nóng và xâm nhập mặn diễn biến ra sao?
Trong năm 2024, hiện tượng nắng nóng có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn; bão, áp thấp nhiệt đới hình thành trên Biển Đông cũng có thể sẽ nhiều hơn.
Trước xu thế mặn trên, ông Lâm cho biết Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia sẽ phối hợp với các đài khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ phát hành các bản tin dự báo xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Căn cứ vào tình xâm nhập mặn tại địa phương, các đài khí tượng thủy văn tỉnh phát hành các bản tin dự báo mặn vào các ngày 10, 20 và ngày cuối tháng. Ngoài ra để phục vụ phòng chống thiên tai ở địa phương, một số đài khí tượng thủy văn tỉnh đã phát hành thêm 1 bản tin vào giữa tuần.
"Trong bản tin dự báo, các đài khí tượng thủy văn sẽ dự báo chi tiết độ mặn cao nhất đến các trạm quan trắc mặn trên địa bàn tỉnh; ranh mặn 1g/l, 4g/l trên các cửa sông trong tỉnh, khả năng ảnh hưởng của xâm nhập mặn sâu vào nội đồng các huyện, xã, ấp của địa phương,” ông Lâm cho biết thêm./.