Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố giành chiến thắng. (Ảnh: The Times of Israel)Theo AFP/nypost, ngày 3/3, Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử ở Israel, với các cuộc thăm dò ngoài phòng bỏ phiếu cho thấy vị thủ tướng đang bị kết tội này có khả năng lớn trở thành người thành lập chính phủ tiếp theo.
Cuộc bầu cử ngày 2/3, cuộc bầu cử thứ ba của Israel trong chưa đầy một năm, được kêu gọi tổ chức sau khi 2 cuộc bầu cử trước không thể thành lập được chính phủ, đẩy quốc gia Do Thái này rơi vào bế tắc chính trị.
Ủy ban bầu cử trung ương sáng 3/3 cho biết họ đã kiểm hết tất cả phiếu bầu, tuy nhiên họ đang thực hiện công việc kiểm tra ra soát, do đó kết quả sẽ được công bố vào tối muộn cùng ngày.
Mặc dù vậy, các cuộc thăm dò dư luận ngay bên ngoài phòng bỏ phiếu do ba mạng lưới thông tin phối hợp tổ chức cho thấy đảng Likud cánh hữu của ông Netanyahu sẽ giành được từ 36 đến 37 ghế trong Quốc hội 120 ghế của Israel.
Đây sẽ là kết quả tốt nhất từ trước đến này của đảng này dưới thời ông Netanyahu, người từng là thủ tướng Israel giai đoạn 1996-1999, còn nhiệm kỳ hiện nay của ông bắt đầu từ năm 2009.
Ước tính đảng Likud và các đồng minh cánh hữu của đảng này- bao gồm các đảng Do Thái chính thống cực đoan - sẽ có tổng cộng 59 ghế, như vậy còn thiếu 2 ghế nữa để đạt được thế đa số.
Đối thủ chính của đảng Likud, đảng Xanh-Trắng trung hữu, dự đoán sẽ giành được từ 32 đến 34 ghế. Tính cả các đồng minh trung tả và liên minh Joint List gồm chủ yếu là người Israel gốc Arab, thì phe chống Netanyahu ước tính sẽ kiểm soát 54 đến 55 ghế.
[Khối cánh hữu ủng hộ Thủ tướng Israel không giành được đa số tối thiểu]
Mặc dù không có gì đảm bảo rằng ông Netanyahu có thể thành lập một liên minh, song ông đã ca ngợi cuộc bầu cử ngày 2/3 vừa qua là một thành công "to lớn." Ông phát biểu trước một đám đông người ủng hộ rất náo nhiệt ở Tel Aviv: "Đây là chiến thắng quan trọng nhất trong cuộc đời của tôi."
Trong một tuyên bố, đảng Likud nói rằng ông Netanyahu đã nói chuyện với tất cả những người đứng đầu các đảng cánh hữu và "nhất trí thành lập một chính phủ quốc gia hùng mạnh cho Israel ngay khi có thể."
Lãnh đạo đảng Xanh-Trắng, một cựu chỉ huy quân đội, ông Benny Gantz, thừa nhận rằng ông "thất vọng" về kết quả bầu cử.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng cho dù kết quả kiểm phiếu cuối cùng ra sao, ông Netanyahu sẽ vẫn phải ra tòa vào ngày 17/3 sau khi bị kết tội nhận hối lộ, gian lận và lợi dụng lòng tin. Ông Gantz nói: "Hai tuần nữa, ông ấy sẽ phải ra tòa."
Tuy nhiên, ông Netanyahu, người đã tuyên bố rằng ông vô tội và gọi vụ kiện chống lại ông là "một cuộc săn phù thủy," đồng thời nỗ lực thể hiện rằng ông là một chính khách lão luyện và quảng cáo rùng beng về sự hợp tác giữa ông và Tổng thống Mỹ Donald Trump - người đã công bố kế hoạch hòa bình Trung Đông theo hướng có lợi cho Israel vào tháng 1 vừa qua.
Yohanan Plesner- Chủ tịch Viện Dân chủ Israel- nói rằng dự tính kết quả bỏ phiếu cho thấy ông Netanyahu "nhận được sự ủy nhiệm chính trị rất lớn từ người dân Israel."
Mặc dù vậy, ông Plesner nói thêm rằng Israel đang sắp đối mặt với vấn đề pháp lý "chưa từng có tiền lệ", khi người có khả năng trở thành người đứng đầu chính phủ bị buộc phải "chiến đấu để bảo vệ thanh danh của mình tại tòa án."
Đàm phán thành lập liên minh
Mặc dù ông Netanyahu chắc chắn sẽ được Tổng thống Reuven Rivlin chỉ định là người đứng ra thành lập chính phủ, song con đường để ông có thể giành được thế đa số 61 ghế vẫn là điều chưa rõ.
Ước tính kết quả kiểm phiếu cho thấy đảng thế tục và theo chủ nghĩa dân tộc Yisrael Beiteinu sẽ giành được 6-7 ghế, và có thể một lần nữa trở thành nhân tố có vai trò quyết định, tương tự như sau cuộc bầu cử hồi tháng 4 và tháng 9/2019.
Lãnh đạo đảng này, Avigdor Lieberman, từng là Bộ trưởng Quốc phòng trong chính quyền trước đây của ông Netanyahu, và sự ủng hộ của ông sẽ dễ dàng giúp đảng Likud giành được 61 ghế.
Tuy nhiên, sau cuộc bầu cử hồi tháng 9 năm ngoái, ông Lieberman nói rằng ông sẽ chỉ gia nhập một chính phủ đoàn kết dân tộc - có nghĩa là ông sẽ không chấp nhận hợp tác với các đảng Do Thái chính thống cực đoan vốn là đồng minh của ông Netanyahu, hay đảng của những người Israel gốc Arab đang ủng hộ ông Gantz.
Lieberman phát biểu sau khi kết quả kiểm phiếu sơ bộ được công bố: "Không có lựa chọn nào khác ngoài việc chờ đợi kết quả cuối cùng, và chỉ khi đó chúng ta mới có thể đưa ra đánh giá tình hình."
Mặc dù một lần nữa chỉ còn thiếu một chút để đạt được thế đa số, song đảng Likud vẫn cảm thấy vui mừng. Ran Carmi Buzaglo, thành viên đảng Likud, nói với AFP trong một buổi tụ họp ở Tel Aviv: "Cuối cùng, chúng ta đã chiến thắng. Bibi, vua của Israel." Bibi là biệt danh của ông Netanyahu.
Virus SARS-CoV-2
Thủ tướng Netanyahu vận động tranh cử với quan điểm cứng rắn đối với người Palestine và về vấn đề mở rộng các khu định cư của người Do Thái ở khu vực Bờ Tây mà Israel đang chiếm đóng.
Tháng 1/2020, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố một kế hoạch hòa bình gây tranh cãi, trong đó ủng hộ việc Israel sáp nhập các khu định cư và một dải đất ở Bờ Tây, khiến người Palestine giận dữ.
Với sự ủng hộ của Mỹ, trong chiến dịch vận động tranh cử của mình, ông Netanyahu hứa hẹn xây dựng thêm hàng nghìn nhà cửa ở các khu định cư của người Do Thái trên lãnh thổ của Palestine, cho dù các khu định cư này bị cộng đồng quốc tế coi là phi pháp.
Phản ứng trước kết quả bầu cử sơ bộ, nhà đàm phán trưởng của Palestine, Saeb Erekat, nói rằng kết quả này cho thấy "khu định cư, vấn đề sáp nhập, và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc đã chiến thắng."
Ông Gantz, một nhân vật diều hâu trong lĩnh vực an ninh, cũng ủng hộ kế hoạch của Tổng thống Trump, do đó khiến phe cánh tả chỉ trích rằng ông không phải là lựa chọn thay thế thực sự cho ông Netanyahu.
Cuộc bầu cử vừa qua được tổ chức giữa lúc đại dịch COVID-19 bùng phát, tuy nhiên, theo tờ New York Post, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu lần này đạt 71%, mức cao nhất kể từ cuộc bầu cử năm 1999, cho dù đây đã là cuộc bỏ phiếu thứ ba chỉ trong vòng một năm. Tỷ lệ đi bỏ phiếu cuộc bầu cử gần đây nhất hồi tháng 9/2019 là 69,8%/.
Ngày 2/3, Israel đã xác nhận thêm 2 trường hợp mới, nâng tổng số ca nhiễm virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) tại nước này lên 12 ca. Có 5.600 người Israel đang phải tự cách ly và nhiều người trong số họ đã tới các quốc gia nơi SARS-CoV-2 lây lan trên diện rộng.
Tại 18 điểm bỏ phiếu đặc biệt, 4.076 người Israel đang bị cách ly đã gặp gỡ các nhân viên bầu cử trong trang phục bảo hộ và đeo khẩu trang. Các cử tri phải rửa tay và đeo găng tay trước khi bỏ phiếu, chứng minh thư được bỏ vào một túi nhựa trước khi trình cho các quan chức bầu cử./.
