Gần đây đang có hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ xăng dầu xin đóng cửa hoặc tạm ngừng kinh doanh tập trung tại một số tỉnh, thành phố như Thành phố Hồ Chí Minh, An Giang, Bình Phước, Đắk Lắk... Theo Bộ Công Thương, việc này không phải phổ biến bởi có hơn 100 cửa hàng đóng cửa trong tổng số 17.000 cửa hàng đang hoạt động.
Lý giải thêm về tình trạng này, Bộ Công Thương cho biết, nguyên nhân chính là từ cuối năm 2021 đến nay, chi phí kinh doanh xăng dầu tăng mạnh, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu không có đủ nguồn tài chính để nhập hàng. Vì thế, chủ yếu duy trì lượng hàng đủ cung cấp cho hệ thống phân phối của doanh nghiệp và lượng dự trữ tồn kho theo quy định.
Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp đã giảm mạnh chiết khấu bán hàng để hạn chế việc lấy nhiều hàng của các đại lý bán lẻ, dẫn đến doanh nghiệp bán lẻ kinh doanh thua lỗ.
Ngoài ra, bão lũ cũng ảnh hưởng một phần đến việc giao hàng của doanh nghiệp, dẫn đến gián đoạn hoặc thiếu hụt nguồn cung cục bộ tại một số địa phương.
Do đó, Bộ Công Thương đã kiến nghị Bộ Tài chính giảm các loại thuế liên quan đến mặt hàng xăng dầu (thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt); đồng thời sớm rà soát và gửi thông báo áp dụng mức chi phí đưa xăng dầu trong nước về đến cảng và premium trong nước theo mức phù hợp với thực tế phát sinh.
Việc này bảo đảm tính đúng, tính đủ trong giá cơ sở xăng dầu theo quy định hiện hành để khuyến khích các doanh nghiệp tăng lượng nhập hàng, bảo đảm duy trì nguồn cung xăng dầu ổn định cho thị trường.
[Kiến nghị tính lại chi phí trong cơ cấu tính giá cả mặt hàng xăng dầu]
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đã phối hợp với Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố (đầu mối là Sở Công Thương) chỉ đạo doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn có phương án bảo đảm nguồn cung xăng dầu; duy trì việc cung ứng xăng dầu trong hệ thống phân phối của doanh nghiệp.
Mặt khác, chỉ đạo các đơn vị chức năng trên địa bàn đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về duy trì bán lẻ xăng dầu tại các cửa hàng theo đúng quy định.
Đặc biệt, Bộ Công Thương cũng phối hợp với Bộ Tài chính, điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước; yêu cầu thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối hỗ trợ để điều phối nguồn hàng, tăng cường cung ứng xăng dầu tại một số địa phương có hiện tượng thiếu xăng dầu cục bộ.
Ngoài ra, lực lượng quản lý thị trường trên toàn quốc phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường ở khâu bán lẻ và xử lý nghiêm hành vi vi phạm theo quy định.
Theo báo cáo của Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh, trên địa bàn có 3/550 cửa hàng đóng cửa, chiếm 0,54% và 121/550 cửa hàng tạm hết mặt hàng xăng (chiếm 20%). Đồng thời, có một số doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu quy mô lớn gặp khó khăn trong việc bảo đảm nguồn cung và đã được Bộ Công Thương chỉ đạo, hỗ trợ giải quyết khó khăn.
Công ty cổ phần Thương mại và Dịch vụ Cần Giờ cho biết, thời gian vừa qua nguồn hàng chủ yếu của công ty được cung cấp bởi Công ty Xuyên Việt Oil.
Tuy nhiên, do gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh, đồng thời bị tước Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu trong vòng 1,5 tháng nên Công ty Xuyên Việt Oil không thể nhập khẩu hoặc mua từ nguồn trong nước dẫn đến gián đoạn nguồn cung. Hiện tại, công ty đang tìm kiếm nguồn cung từ các thương nhân đầu mối khác để đảm bảo cung ứng đủ xăng dầu cho hệ thống phân phối.
Trong ngày 8/10 công ty nhận đã được 350m3 xăng từ Công ty cổ phần Thương mại đầu tư dầu khí Nam Sông Hậu tại Kho VK Cục Hậu Cần để bổ sung nguồn cung, đảm bảo hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn. Trong ngày 10/10, công ty đã chia sẻ nguồn cung đối với 36 đại lý (cung cấp 4m3 xăng cho mỗi đại lý).
Công ty CP Vật tư Xăng dầu Comeco (có 39,65% cổ phần của Công ty Saigon Petro và 44,79% cổ phần của Tổng công ty dầu Việt Nam PVoil) hiện có 33 cửa hàng trực thuộc, 12 cửa hàng đại lý và 7 cửa hàng thuộc thương nhân nhận quyền bán lẻ xăng dầu.
Các cửa hàng thuộc hệ thống của công ty chủ yếu trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh trong tình trạng hết xăng, còn dầu. Công ty lấy hàng chủ yếu từ Công ty Saigon Petro.
Lý giải tình trạng thiếu hàng, công ty báo cáo hiện tồn kho xăng của Công ty Saigon Petro ở mức thấp. Mặc dù Saigon Petro đã có kế hoạch nhập hàng từ trước, song do thời gian nhập hàng bị chậm so với kế hoạch nên việc giao hàng chưa thực hiện được (Công ty Saigon Petro tuy đã nhập 12.000m3 xăng, dầu từ các nhà máy Nghi Sơn, Bình Sơn nhưng do bão nên thời gian nhận hàng tại cảng Cát Lái và cảng Trà Nóc bị dời lại).
Bộ Công Thương đã có chỉ đạo trực tiếp đối với Công ty Saigon Petro nhằm đảm bảo nguồn cung hàng hóa cho hệ thống phân phối cũng như nguồn cung đối với các thương nhân phân phối. Công ty cam kết sẽ cấp hàng theo đúng kế hoạch ngay khi có thể.
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Công Thương, Sở Công Thương đã làm việc cụ thể với từng thương nhân đầu mối cung ứng xăng dầu (Petrolimex, Saigon Petro, Tây Nam...) đề nghị có phương án bổ sung nguồn cung cho thị trường.
Thời gian tới, danh sách các cửa hàng duy trì hoạt động sẽ được công bố để doanh nghiệp và người dân có thể thuận tiện khi cần đổ xăng. Ngoài ra, lực lượng quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục quyết liệt bám sát địa bàn, nắm thực tế về tình hình cung ứng của các cửa hàng trên địa bàn.
Tại tỉnh Bình Phước, đến ngày 10/10, địa bàn tỉnh có 27/415 cửa hàng bán lẻ xăng dầu (hầu hết ở địa bàn vùng sâu, vùng xa) dừng hoạt động chiếm 6,5% và 23 cửa hàng hết xăng còn dầu, 2 cửa hàng hết dầu còn xăng (tương ứng chiếm 5% và 0,48%).
Do đó, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối nỗ lực đảm bảo cung ứng đủ xăng dầu cho các cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn. Các công ty đầu mối như PVOil, Thanh Lễ, Petrolimex và thương nhân phân phối đã cam kết sẽ ưu tiên cấp hàng cho địa bàn tỉnh Bình Phước.
Tính đến 12h trưa ngày 10/10, Công ty TNHH Huy Hồng, Công ty TNHH Xăng dầu Phú Lợi và Công ty TNHH MTV Phú Sang đã cung cấp xăng dầu cho các cửa hàng thuộc hệ thống trên địa bàn tỉnh.
Theo báo cáo của Sở Công Thương tỉnh An Giang, Sở đã tiếp nhận 24 thông báo tạm dừng kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu; trong đó, Sở Công Thương chỉ chấp thuận cho 2/559 cửa hàng xăng dầu tạm dừng kinh doanh (chiếm 0,35%) do đường giao thông đang sửa chữa, 22 cửa hàng còn lại vẫn đang hoạt động bình thường.
Trên địa bàn tỉnh có 30/559 vẫn mở cửa bán hàng nhưng không có xăng để bán (chiếm 5%). Nguyên nhân do giao thông đi lại khó khăn nên các thương nhân kinh doanh xăng dầu cung cấp hàng chậm hoặc do chiết khấu thấp nên các đại lý ngừng lấy hàng. Vì vậy, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các thương nhân kinh doanh xăng dầu khẩn trương cung cấp hàng cho các đại lý bán lẻ xăng dầu.
Còn tại Hậu Giang có 21/211 cửa hàng bán lẻ xăng dầu hết xăng, dầu (chiếm 9%); 7 cửa hàng bán lẻ xăng dầu hết xăng, còn dầu (chiếm 3%) và có 1 số thương nhân đang gặp khó khăn do không mua được hàng hóa từ các đầu mối xăng dầu để cung cấp cho hệ thống.
Sở Công Thương Hậu Giang đã kiểm tra, nhắc nhở và cho các công ty viết cam kết đảm bảo cung cấp xăng dầu cho cửa hàng trực thuộc và duy trì cho hệ thống cửa hàng bán lẻ; Cục Quản lý thị trường tỉnh tiếp tục chỉ đạo lực lượng tăng cường quản lý địa bàn, giám sát 24/24 giờ các đại lý, cửa hàng kinh doanh xăng dầu trên địa bàn.
Còn tại tỉnh Ninh Thuận có 5/128 cửa hàng xăng dầu đóng cửa (chiếm 3,9%). Nguyên nhân đóng cửa là không mua được đủ hàng (đặc biệt là mặt hàng RON 95) từ các đầu mối cung cấp hàng, chiết khấu thấp.
Ngoài ra, Sở Công Thương Ninh Thuận cũng nhận được 8 đơn đề nghị ngừng bán hàng của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh, tuy nhiên Sở Công Thương chưa có văn bản chấp thuận, các cửa hàng vẫn đang hoạt động cầm chừng.
Đồng thời, có một số cửa hàng xăng dầu thuộc hệ thống phân phối của Công ty CP Kinh doanh tổng hợp, Công ty TNHH MTV Xăng dầu Dương Đông-miền Trung, Công ty xăng dầu Quân đội khu vực 3 đang hoạt động với việc thiếu cục bộ nguồn xăng hoặc dầu.
Sở Công Thương đã đi kiểm tra thực tế tại các cửa hàng và ghi nhận tình hình và đã tổ chức cuộc họp với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn về cung ứng xăng dầu và chia sẻ khó khăn giữa các doanh nghiệp.
Theo báo cáo cập nhật, trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk có 9/475 cửa hàng tạm dừng hoạt động do hết xăng, dầu (chiếm 1%); 15 cửa hàng vẫn hoạt động nhưng hết xăng hoặc dầu.
Do vậy, Bộ Công Thương đã đề nghị các thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối xăng dầu trên nỗ lực tìm nguồn hàng để cung ứng xăng dầu cho các cửa hàng, đại lý bán lẻ trên địa bàn.
Còn tại Bình Dương, các cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn tỉnh hoạt động bình thường, 16/445 cửa hàng bán lẻ xăng dầu đóng cửa (chiếm 3%) bởi Giấy xác nhận đủ điều kiện cửa hàng bán lẻ xăng dầu do Sở Công Thương cấp đã hết hạn.
Ngoài ra, các cửa hàng xin nghỉ để cải tạo, sửa chữa để đảm bảo theo quy định và quy chuẩn về lĩnh vực xăng dầu hiện nay, có sự thống nhất bằng văn bản của Sở Công Thương.
Vì thế, Sở Công Thương yêu cầu doanh nghiệp đảm bảo cung cấp xăng dầu cho cửa hàng trực thuộc và duy trì cho hệ thống cửa hàng bán lẻ, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng trên địa bàn./.