Tại buổi họp báo công bố kết quả Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, sáng 20/11, nhiều phóng viên quan tâm đến việc Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua không có quy định xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm không giải trình được hợp lý về nguồn gốc.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Mạnh Cường khẳng định đây là vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm. Khi thảo luận, các đại biểu Quốc hội cũng nhận định đây là vấn đề mới, phức tạp.
Trên thực tế, tài sản, thu nhập tăng thêm của cán bộ, công chức nói riêng, của người dân nói chung có nhiều nguồn, nhiều thời kỳ khác nhau, nhiều tài sản đến nay khó chứng minh được nguồn gốc.
Hiện nay, Nhà nước chưa có hệ thống kiểm soát tài sản của người dân, cán bộ, công chức. Đồng thời, hệ thống thu thuế, thanh toán qua tài khoản chưa đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, việc xác định được tài sản thu nhập tăng thêm, không giải trình hợp lý được nguồn gốc rất khó.
Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội lấy phiếu xin ý kiến đại biểu Quốc hội về các phương án xử lý, tuy nhiên ý kiến đại biểu rất phân tán. Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, do chưa có đủ căn cứ, cơ sở quy định về vấn đề này nên trước mắt vẫn theo các quy định hiện hành.
Theo đó, đối với tài sản, thu nhập tăng thêm không giải trình được nguồn gốc, tài sản nào chứng minh được do tham nhũng mà có sẽ bị tịch thu, trả lại cho chủ sở hữu. Tài sản thu nhập tăng thêm chưa nộp thuế sẽ chuyển cơ quan thuế xử lý. Trong quá trình kiểm soát tài sản, thu nhập, nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật, cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập chuyển hồ sơ vụ việc cho cơ quan thẩm quyền xem xét xử lý.
[Nhiều dấu ấn quan trọng tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIV]
Ngoài ra, người kê khai tài sản, thu nhập không trung thực, giải trình tài sản tăng thêm không hợp lý sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định. Cụ thể, người đã ứng cử, dự kiến ứng cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân bị bỏ khỏi danh sách; người dự kiến bầu, bổ nhiệm vào các chức vụ không được bầu, bổ nhiệm nữa. Các trường hợp khác bị xử lý theo pháp luật về cán bộ, công chức từ cảnh cáo trở lên, loại khỏi quy hoạch các chức danh quản lý.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh, Luật Phòng, chống tham nhũng lần này đã sửa đổi cơ bản, toàn diện, được các đại biểu biểu quyết với tỷ lệ tán thành cao.
Nội dung sửa đổi có nhiều nội dung đổi mới quan trọng như mở rộng phạm vi điều chỉnh phòng, chống tham nhũng sang khu vực tư; khắc phục những hạn chế, bất cập qua tổng kết 10 năm thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng về các vấn đề liên quan đến quy tắc ứng xử của người có quyền hạn, nhận quà tặng... đồng thời, bổ sung quy định mới như kiểm soát xung đột lợi ích...
Bên cạnh đó, Luật đã hoàn thiện một bước quan trọng về chế định kiểm soát tài sản thu nhập. Luật hiện hành mới chế định là minh bạch tài sản thu nhập, luật mới sửa đổi chuyển sang chế định kiểm soát tài sản, thu nhập. Hệ thống các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập được kiện toàn; quy định cụ thể, chặt chẽ các căn cứ xác minh tài sản, thu nhập, bổ sung quy định liên quan đến cơ sở dữ liệu kiểm soát tài sản, thu nhập…
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nêu rõ việc chưa đưa quy định xử lý tài sản, thu nhập tăng thêm không giải trình hợp lý về nguồn gốc vào luật không phải là coi nhẹ việc xử lý.
“Nguyên tắc là cái gì chắn chắn rồi, chín rồi thì đưa vào luật. Còn vấn đề chưa chín, chưa chắc chắn, ví dụ như biện pháp thu thuế hay đưa ra tòa để xử lý tài sản không giải trình được nguồn gốc một cách hợp lý khi thăm dò đại biểu đều không quá bán, chưa quy định vào luật. Cần có thời gian thực hiện cho chín mới đưa vào luật,” Tổng Thư ký Quốc hội phân tích và cho rằng, Luật này cũng có quy định biện pháp mạnh mẽ hơn trước.
Cán bộ, đản viên kê khai thiếu trung thực sẽ bị xử lý kỷ luật về mặt Đảng, Nhà nước, xóa tên nếu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân./.