Trong bối cảnh thế giới ngày càng thay đổi nhanh chóng, nhất là về công nghệ, lực lượng lao động trẻ của Việt Nam cần phải được nhanh chóng trang bị các kỹ năng mềm, kỹ năng chuyển đổi, kỹ năng số để có thể thích ứng với yêu cầu của cuộc cách mạng 4.0
Đây là thông tin được đưa ra tại buổi đối thoại “Sự tham gia của doanh nghiệp trong việc phát triển kỹ năng việc làm cho lao động trẻ” do Liên Đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) tổ chức ngày 27/9 tại Hà Nội.
Phát triển sớm các kỹ năng nghề nghiệp
Nghiên cứu “Đánh giá thiếu hụt về kỹ năng nghề nghiệp và thực hành tốt của doanh nghiệp để nâng cao tay nghề cho thanh thiếu niên yếu thế và dễ tổn thương” do VCCI và UNICEF thực hiện năm 2020 đã chỉ ra rằng trên toàn cầu, kỹ năng mềm ngày càng trở nên giá trị và cần thiết hơn so với kỹ năng thuộc về kỹ thuật do ảnh hưởng của số hoá và tự động hoá. Thế nhưng, nhiều thanh niên tại Việt Nam thiếu các kỹ năng số và kỹ năng chuyển đổi và tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng đối với trẻ vị thành niên từ 15 đến 18 tuổi.
Theo các chuyên gia, trong nền kinh tế toàn cầu ngày càng tập trung vào năng suất cao và lực lượng lao động có tay nghề, việc phụ thuộc vào các ngành thâm dụng lao động sẽ không còn là một lợi thế so sánh. Do đó, việc trang bị các kỹ năng phù hợp cho trẻ em và trẻ vị thành niên tại Việt Nam ngày nay sẽ là yếu tố thúc đẩy chính đối với tăng trưởng kinh tế của đất nước trong tương lai gần.
Bà Lesley Miller, Phó Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam nhấn mạnh: “Việc xây dựng các kỹ năng mềm từ khi còn trẻ, ví dụ như kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, làm việc nhóm và giao tiếp, sẽ giúp thanh niên trở thành những người có khả năng thích ứng và linh hoạt, đồng thời bổ trợ quan trọng cho các kỹ năng cụ thể trong công việc.”
Cũng nhấn tạm tầm quan trọng của các kỹ năng, bà Trần Thị Lan Anh, Tổng Thư ký Liên Đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng: “Để tăng năng suất lao động trong giai đoạn tới đây phải dựa chủ yếu vào nhân tố đổi mới sáng tạo, ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ mới. Mà muốn đổi mới, sáng tạo, thì phải quan tâm phát triển nguồn nhân lực nói chung, nhất là phát triển kỹ năng nghề nghiệp của người lao động, đặc biệt là lao động trẻ.”
Theo bà Lesley Miller, UNICEF đã thiết kế và thử nghiệm các phương pháp tiếp cận đổi mới sáng tạo liên quan đến các kỹ năng học tập, phát triển nghề nghiệp, cơ hội nghề nghiệp và việc làm tốt, dựa trên các thông lệ quốc tế tốt. Những nội dung này đều có thể được mở rộng trên quy mô lớn hơn, điều này góp phần chuẩn bị tốt hơn cho khoảng 1,6 triệu thanh niên Việt Nam tham gia lực lượng lao động hàng năm, mà phần lớn những thanh niên này hiện không có hoặc thiếu kỹ năng làm việc.
Vai trò quan trọng của doanh nghiệp
Theo các chuyên gia UNICEF, khu vực doanh nghiệp có vai trò không thể thiếu trong việc thực hiện các quyền và đảm bảo phúc lợi cho trẻ em và thanh thiếu niên. Doanh nghiệp và cộng đồng kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và cải thiện kỹ năng việc làm cho thanh thiếu niên.
Kinh nghiệm và các nghiên cứu của UNICEF cho thấy khu vực tư nhân có tiếng nói riêng, năng lực, nguồn lực và sự đổi mới sáng tạo để phối hợp với các Chính phủ, cộng đồng và thanh niên nhằm tác động đến chính sách và xây dựng các chương trình có sức ảnh hưởng, có khả năng mở rộng, bền vững; đáp ứng nhu cầu hiện tại và trong tương lai của thị trường lao động.
[Ban hành Chương trình đào tạo nghiệp vụ đánh giá kỹ năng nghề quốc gia]
“Chúng ta cũng biết rằng với sự hỗ trợ phù hợp từ các doanh nghiệp, thanh niên có thể đóng góp với khả năng sáng tạo đáng kinh ngạc, năng lượng tươi mới và các giải pháp đổi mới sáng tạo để giải quyết những thách thức lớn nhất trên thế giới,” bà Lesley Miller chia sẻ.
Bà Trần Thị Lan Anh cho biết là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam, VCCI cam kết tiếp tục đồng hành cùng UNICEF xây dựng và thực hiện nhiều hoạt động thiết thực hỗ trợ doanh nghiệp trong việc nâng cao kỹ năng việc làm cho các bạn trẻ.
“Chúng tôi kêu gọi sự tham gia và chung tay của tất cả các bên cùng với doanh nghiệp xây dựng những chương trình phát triển kỹ năng việc làm thực sự phù hợp cho các bạn trẻ trong tương lai,” bà Trần Thị Lan Anh nói./.