Bên trong cơ sở hạt nhân Natanz ở phía Nam thủ đô Tehran, Iran. (Ảnh: IRNA/TTXVN)Ngày 14/4, các nước châu Âu ra thông báo chung bày tỏ "cực kỳ quan ngại" về việc Iran nâng mức làm giàu urani lên 60%.
Trong thông báo chung, Anh, Pháp và Đức cho rằng động thái mới của Tehran là "đặc biệt đáng tiếc" giữa lúc các cuộc đàm phán để cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran vừa được nối lại tại thủ đô Vienna (Áo), trong đó có sự tham gia gián tiếp của Mỹ.
Thông báo có đoạn nêu rõ đây là một diễn biến nghiêm trọng vì việc sản xuất urani được làm giàu ở mức độ cao là một bước quan trọng trong sản xuất vũ khí hạt nhân.
Các nước châu Âu nhấn mạnh việc khởi động các cuộc đàm phán nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran đã thực sự diễn ra trong thời gian qua với mục tiêu tìm ra một giải pháp ngoại giao nhanh chóng. Tuy nhiên, các động thái gần đây của Iran lại đi ngược với tinh thần xây dựng và thiện chí của những cuộc thảo luận này.
Anh, Pháp và Đức cho rằng động thái mới đưa Iran gần hơn tới ngưỡng làm giàu urani ở mức 90%, phục vụ các mục đích quân sự và rút ngắn "thời gian đột phá" để chế tạo bom nguyên tử. Đây là những cáo buộc mà Iran luôn phủ nhận.
Cũng trong ngày 14/4, Saudi Arabia bày tỏ quan ngại về việc Iran bắt đầu làm giàu urani ở mức 60%, cho rằng động thái này không thể được coi là một phần của chương trình hạt nhân hòa bình.
[IAEA xác nhận Iran thông báo làm giàu urani ở mức 60%]
Thông báo của Bộ Ngoại giao Saudi Arabia kêu gọi Iran tránh làm leo thang căng thẳng và tham gia một cách nghiêm túc các cuộc đàm phán với các bên còn lại trong thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015.
Bộ Ngoại giao Saudi Arabia cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế tiến tới một thỏa thuận bao gồm các điều kiện chặt chẽ hơn với thời hạn dài hơn.
Trước đó, ngày 13/4, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết Iran đã thông báo sẽ bắt đầu làm giàu urani ở mức 60%. Thông tin này cũng đã được trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Iran Abbas Araqchi xác nhận. Iran dự kiến triển khai thêm 1.000 máy ly tâm tại cơ sở hạt nhân Natanz, vốn vừa bị tấn công hôm 11/4.
Những căng thẳng trên diễn ra ngay trước khi các bên dự kiến tiếp tục cuộc đàm phán ở Vienna (Áo) vào ngày 15/4 tới nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA).
JCPOA cho phép Iran làm giàu urani ở mức độ 3,67%, thấp hơn nhiều so với mức 90% có thể tạo ra vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên, kể từ khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump rút nước này khỏi thỏa thuận trên và tái áp đặt trừng phạt Iran, Tehran đã dần thu hẹp các cam kết của mình trong thỏa thuận. Gần đây, Iran đã tăng mức làm giàu urani lên 20%./.
