Lực lượng quân đội Mỹ ở Syria. (Nguồn: Reuters)Theo The Washington Times, với việc Tổng thống Syria Bashar al-Assad và đồng minh của ông là Nga đang trên đà giành thắng lợi trong cuộc nội chiến ở Syria, chính quyền của Tổng thống Mỹ Trump đang phải đối mặt với áp lực mới để đưa ra phản ứng mạnh mẽ và ngăn chặn một cuộc thảm sát đẫm máu trong lịch sử.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng Mỹ hầu như không có sự lựa chọn thích hợp nào.
Chính sách mập mờ của Mỹ đối với Syria trong suốt 7 năm qua đã khiến cho mọi lá bài giờ đây nằm trong tay Nga.
Những ngày gần đây, các nhà lập pháp có ảnh hưởng ở Washington và các đối tác quan trọng của Mỹ trên thế giới đã hối thúc Nhà Trắng can thiệp trực tiếp hơn nữa vào Syria và ngăn chặn một thảm họa nhân đạo đang ngày càng hiện rõ, với lập luận rằng tổn thất về sinh mạng và những hậu quả về địa chính trị của việc không hành động sẽ rất nghiêm trọng.
Các lực lượng của Assad, với sự hỗ trợ quan trọng của Nga và Iran, những ngày qua đang tích cực chuẩn bị mở cuộc tấn công tổng lực ở tỉnh Idlib, thành trì cuối cùng của phe nổi dậy ở Syria.
Giới phân tích cho rằng một chiến thắng ở Idlib gần như đảm bảo cho Assad giành thắng lợi trong cuộc xung đột bùng phát dữ dội từ năm 2011 và khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng.
Các quan chức hàng đầu của Mỹ - như Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis - đã đe dọa tấn công trả đũa nếu Assad một lần nữa sử dụng vũ khí hóa học, một nước đi mà ông đã từng thực hiện ít nhất 2 lần.
Bà Haley cũng tuyên bố sẽ có "hậu quả nghiêm trọng" đối với Nga và Iran nếu họ tiếp tục chiến dịch không kích chống quân nổi dậy ở tỉnh Idlib, nhằm dọn đường cho cuộc tấn công trên mặt đất không thể tránh khỏi của các lực lượng ủng hộ Assad.
[Syria tố liên quân do Mỹ dẫn đầu sơ tán các thủ lĩnh IS từ Deir Ezzor]
Tuy nhiên, các nhà phân tích khu vực cho rằng có rất ít lựa chọn có thể thực hiện tại thời điểm này ngoài việc tiếp tục cuộc đàm phán khó khăn và có thể là Mỹ tiến hành không kích một lần nhằm đáp trả việc sử dụng vũ khí hóa học.
Theo giới phân tích, cả chính quyền Obama lẫn chính quyền Trump đều tự đẩy mình vào tình thế khó khăn với các chính sách tập trung vào việc tiêu diệt các phần tử khủng bố thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Syria mà không đưa ra các kế hoạch thực tế để ngăn chặn đổ máu và lật đổ ông Assad.
Vai trò quá lớn của Nga trong cuộc xung đột càng khiến vấn đề thêm phức tạp vì Mỹ đơn giản là không sẵn sàng chiến đấu với Moskva ở Syria.
Michael Sharnoff, Giáo sư nghiên cứu về Trung Đông tại Trường An ninh Quốc gia Daniel Morgan, nhận định: "Luôn có những mục tiêu chồng chéo và không rõ ràng. Chưa bao giờ có một chiến lược rõ ràng. Không giống như người Nga, như chúng ta biết, những người luôn có một chiến lược rõ ràng là bảo vệ chế độ Assad. Và họ đã hỗ trợ chiến lược đó bằng lực lượng quân sự...
Chúng ta không biết chính xác chúng ta muốn gì... Chúng ta liên tục thay đổi ý kiến. Vào cuối ngày, khi bạn nhìn vào toàn cảnh bức tranh địa chính trị, sự ảnh hưởng của Nga vẫn ở đó và sẽ kéo dài ở Syria… Có vẻ như chế độ Syria sẽ giành lại được Idlib và chiếm ưu thế. Và có rất ít khả năng Mỹ có thể làm được điều đó."
Chính sách của Mỹ trong nhiều năm chỉ tập trung vào việc đánh bại tổ chức khủng bố IS, và mục tiêu đó hiện ra trong tầm tay. Các quan chức quân sự Mỹ tuyên bố tổ chức khủng bố này đã mất phần lớn lãnh thổ mà chúng từng chiếm giữ trên khắp Syria và Iraq.
Tuy nhiên, cách tiếp cận đó ít có hiệu quả trong việc làm chậm lại bước tiến chậm chạp của Assad để giành chiến thắng trước lực lượng nổi dậy. Trong bối cảnh chính quyền Assad đang chuẩn bị mở chiến dịch tấn công cuối cùng vào tỉnh Idlib, một số nhân vật quyền lực trong Quốc hội Mỹ đã gia tăng kêu gọi chính quyền Trump xem xét lại chiến lược của họ ở Syria trước khi quá muộn.
Cuối tuần trước, Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa Adam Kinzinger, đến từ bang Illinois và là một nhân vật có tiếng nói thẳng thắn trong vấn đề an ninh quốc gia, đã chỉ trích mạnh mẽ chính sách của Mỹ đối với Syria.
Ông cho rằng "đã đến lúc hành động" hoặc chấp nhận thực thế là hàng chục nghìn người sẽ sớm thiệt mạng ở Idlib và sự ảnh hưởng của Nga đối với khu vực sẽ tăng lên đáng kể. "Việc chúng ta thiếu một chiến lược ở Syria là một thực tiễn thất bại. Các cuộc tấn công ban đầu diễn ra ở Idlib chỉ là một khúc dạo đầu cho cuộc tắm máu dân thường mà thế giới sẽ sớm chứng kiến nếu Assad một lần nữa lại sử dụng vũ khí hóa học đối với người dân của mình. Chúng ta không thể làm ngờ và cho phép cuộc khủng hoảng nhân đạo này tồi tệ hơn nữa. Đã đến lúc hành động," ông Kinzinger viết trên tờ Defense One.
Tháng 4/2018, Trump đã ra lệnh tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các lực lượng của Assad để đáp trả việc chế độ Syria sử dụng vũ khí hóa học. Tính tàn bạo của các cuộc tấn công vũ khí hóa học dường như đã tác động đến Nhà Trắng và dẫn đến việc Mỹ phải sử dụng sức mạnh không quân trực tiếp, điều hiếm khi xảy ra, để chống chế độ Assad.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng những động thái này không làm thay đổi đáng kể tương quan lực lượng trên mặt đất. "Tôi không gợi ý Mỹ xâm lược Syria, huy động hàng nghìn binh lính Mỹ và bắt đầu Chiến tranh Thế giới thứ 3.
Nhưng tôi đề nghị chúng ta đứng lên vì lẽ phải, vì lợi ích của Mỹ cũng như những người yêu tự do trên toàn thế giới.... Chúng ta cần một chiến lược dài hạn ở Syria để có thể tiến tới một giải pháp hòa bình và chấm dứt cuộc xung đột gây nhiều chết chóc này. Chiến lược này cũng nên bao gồm việc kết thúc chế độ Assad và thành lập một chính phủ vì người dân Syria," Thượng nghị sỹ Kinzinger nói./.
