Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã trình Bộ Công Thương kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện quốc gia năm 2016.
Kế hoạch này vừa đảm bảo cung cấp đủ điện cho các nhu cầu sản xuất và đời sống nhân dân, kể cả trong trường hợp nhu cầu phụ tải tăng trưởng ở mức cao vừa tích nước tối đa các hồ chứa thủy điện để có nguồn nước đáp ứng cho hạ du. Đồng thời lập phương thức vận hành đáp ứng nhu cầu nước cho sinh hoạt, sản xuất, đẩy mặn của các địa phương trong vụ Đông Xuân và vụ Hè Thu.
Phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Sơn Hải, phó tổng giám đốc EVN xung quanh những vấn đề này.
- Dự báo về hiện tượng El Nino đã ảnh hưởng như thế nào đến sản xuất điện năng từ thủy điện của EVN, thưa ông?
Ông Ngô Sơn Hải: Đặc điểm của hệ thống điện Việt Nam hiện nay là có tỷ trọng thủy điện rất lớn. Hiện tại tổng công suất đặt các nhà máy thủy điện chiếm tới 40,5% công suất đặt toàn hệ thống. Do vậy, việc cân đối cung cầu điện hàng năm phụ thuộc rất nhiều vào diễn biến thủy văn của các hồ thủy điện.
Năm nay, do tình hình hạn hán diễn ra, nguồn nước về các hồ thủy điện thấp làm giảm khả năng phát điện của các nhà máy thủy điện cả về công suất lẫn sản lượng. Dự kiến, tổng sản lượng thủy điện năm nay chỉ khai thác được khoảng 55,3 tỷ kWh, ít hơn so với năm 2014 là 4,5 tỷ kWh.
Một số hồ thủy điện ở khu vực miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam do lưu lượng nước về trong các tháng cuối năm 2015 thấp nên mặc dù đã rất nỗ lực nhưng có khả năng sẽ không tích được lên mực nước dâng bình thường vào cuối năm như Quảng Trị, A Vương, Ka Nak, Đại Ninh, Đồng Nai 3, Thác Mơ...
Do ảnh hưởng của hạn hán và hiện tượng El Nino, lượng nước về các hồ chứa thấp, các nhà máy thủy điện sẽ gặp khó khăn trong việc đáp ứng công suất và điện năng cho hệ thống điện trong cả mùa khô. Đồng thời các nhà máy thủy điện còn phải phân bổ lượng nước có trong hồ để cung cấp nước cho hạ du trong một giai đoạn dài từ vụ Đông Xuân đến hết vụ Hè Thu. Đây là những vụ có nhu cầu nước rất cao ở hầu hết các địa phương vùng hạ du các hồ chứa thủy điện hiện nay.
- Trên thực tế, EVN đã chủ động triển khai các giải pháp gì vừa đảm bảo nước cho sản xuất nông nghiệp tại địa phương vùng hạ du, vừa tích nước cho phát điện mùa khô năm 2016?
Ông Ngô Sơn Hải: Để phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn, đối phó với ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, ngay từ cuối năm nay, EVN đã huy động tối đa các nguồn nhiệt điện để tích nước cao nhất phục vụ nhu cầu cấp nước ở hạ du và phát điện cho các tháng mùa khô năm 2016, đặc biệt là các hồ thủy điện miền Trung, Tây Nguyên, miền Nam.
Cùng với việc chỉ đạo các Tổng công ty Phát điện củng cố thiết bị để vận hành ổn định các tổ máy nhiệt điện than ngay từ cuối năm 2015, đặc biệt là các nhà máy nhiệt điện than ở miền Nam như Vĩnh Tân 2, Duyên Hải 1 và bố trí hợp lý lịch bảo dưỡng các tổ máy năm 2016, Tập đoàn còn đẩy nhanh tiến độ thi công để sớm đưa các công trình trọng điểm trên lưới điện truyền tải vào vận hành.
Đó là Trạm biến áp 500 kV Pleiku 2, các bộ tụ bù dọc trên cung đoạn từ Pleiku-Cầu Bông, đường dây 220 kV liên kết Bắc-Trung Vũng Áng-Ba Đồn-Đồng Hới... để tăng cường khả năng truyền tải giữa các miền.
Tập đoàn cũng yêu cầu Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia, các Tổng công ty Điện lực tăng cường kiểm tra, củng cố lưới điện, đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục, tin cậy. Chuẩn bị đầy đủ vật tư, thiết bị, nhân lực để xử lý nhanh sự cố.
Mặt khác, EVN giao chỉ tiêu tiết kiệm điện cho các Tổng công ty Điện lực. Cụ thể, 1,5% điện thương phẩm đối với các Tổng công ty Điện lực phía Bắc và 2% đối với các Tổng công ty Điện lực phía Nam. Song song với đó, tiếp tục tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao ý thức tiết kiệm điện, sử dụng điện hiệu quả của cộng đồng xã hội và doanh nghiệp.
- Mặc dù vậy, bên cạnh sự chủ động từ EVN, theo ông, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương vùng hạ du các hồ chứa thủy điện cần những giải pháp hỗ trợ nào để Tập đoàn hoàn thành nhiệm vụ trên?
Ông Ngô Sơn Hải: Trước tiên về phía Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn , tôi cho rằng cần c ân đối tổng thể nguồn nước có trong các hồ chứa thủy điện, thủy lợi để chỉ đạo các địa phương lập phương án ứng phó khẩn cấp với tình hình hạn hán gây thiếu hụt nghiêm trọng lượng nước về các hồ chứa thủy lợi, thủy điện.
Bên cạnh đó, truyên truyền, phổ biến sâu rộng trên các phương tiện thông tin đại chúng về tình hình hạn hán và thiếu hụt nguồn nước nghiêm trọng để người dân vùng hạ du sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn nước từ các hồ chứa thủy điện.
Đối với các địa phương, cân đối nhu cầu sử dụng nước ngay từ bây giờ để dành tích nước đáp ứng cho thời kỳ cao điểm của mùa khô 2016. Các yêu cầu cấp nước cần được tính toán kỹ lưỡng căn cứ theo mực nước thực tế và dự báo lượng nước về để phù hợp với khả năng đáp ứng của các hồ chứa trong cả giai đoạn cấp nước dài của vụ Đông Xuân và Hè Thu.
Bên cạnh lập phương án khẩn cấp ứng phó với tình hình hạn hán gây thiếu hụt nghiêm trọng lượng nước về các hồ chứa thủy lợi, thủy điện sẽ tiếp diễn kéo dài trong các vụ Đông Xuân và Hè Thu, các địa phương cũng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các công ty thủy điện trên địa bàn cập nhật và tính toán điều chỉnh nhu cầu nước hạ du trong thời gian tới phù hợp với tình hình thực tế nước các hồ chứa hiện nay. Đồng thời sớm có thông báo để các công ty thủy điện và Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia chủ động điều tiết nguồn nước từ các hồ thủy điện, nhất là đối với các tỉnh Quảng Trị, Quảng Nam, Bình Thuận, Ninh Thuận và Phú Yên.
Các địa phương còn chỉ đạo tổ chức lấy nước tập trung thành từng đợt, tránh kéo dài để đạt hiệu quả sử dụng nước cao nhất. Mặt khác yêu cầu các công ty thủy nông trên địa bàn t ăng cường nạo vét cửa cống, bể hút trạm bơm, hệ thống kênh lớn và thủy lợi nội đồng , thiết lập các trạm bơm dã chiến để sẵn sàng bơm khi có nước.
Ngoài ra tôi cũng cho rằng cơ quan dự báo khí tượng thủy văn và các cơ quan thông tin đại chúng cần thường xuyên cung cấp những bản tin dự báo hạn ngắn, hạn trung, hạn dài về tình hình hạn hán , thiếu nước để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Thủy lợi, EVN, các Bộ, ngành, địa phương liên quan và nhân dân biết để có giải pháp chủ động phòng chống hạn, bảo vệ sản xuất có hiệu quả, đồng thời để phục vụ tính toán lập kế hoạch vận hành hệ thống điện phù hợp./.
- Xin cảm ơn ông!