Ngày 24/5, một nhóm các nhà khoa học cho biết hiện tượng thời tiết El Nino "không gây bất cứ ảnh hưởng nào" dẫn đến tình trạng lũ lụt trên diện rộng khiến hàng trăm người thiệt mạng ở khu vực Đông Phi năm nay.
Trong giai đoạn mùa mưa từ tháng 3-5/2024, mưa xối xả tại Kenya, Tanzania và các quốc gia lân cận đã gây lũ lớn, cuốn trôi nhiều nhà cửa, khiến hơn 500 người thiệt mạng, hàng trăm nghìn người phải di dời. Cuối năm ngoái, khu vực này cũng bị lũ lụt tàn phá.
Các nhà nghiên cứu cho rằng lưỡng cực Ấn Độ Dương (IOD) - một hiện tượng khí hậu được xác định do sự chênh lệch nhiệt độ mặt nước biển giữa khu vực phía Tây và phía Đông của đại dương - góp phần gây mưa lớn. Những trận mưa năm nay được cho là do hiện tượng El Nino làm trầm trọng thêm.
Tuy nhiên, theo nghiên cứu do nhóm World Weather Attribution (WWA) công bố ngày 24/5, các nhà khoa học không tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy El Nino hoặc IOD ảnh hưởng đến lượng mưa cực lớn năm nay.
Để đưa ra nhận định trên, nhóm các nhà khoa học WWA đã phát triển các phương pháp bình duyệt (quá trình đánh giá của các chuyên gia) để xác định nhanh vai trò của hiện tượng nóng lên toàn cầu đối với các hiện tượng thời tiết cực đoan cụ thể.
Họ kiểm tra dữ liệu thời tiết, mô hình khí hậu, đo lường tác động của biến đổi khí hậu đối với các đợt gió mùa nhằm so sánh sự thay đổi lượng mưa kể từ thời kỳ tiền công nghiệp cho đến nay.
Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng lượng mưa cực lớn dẫn đến lũ lụt tàn phá ở Kenya, Tanzania và các khu vực khác ở Đông Phi đang trở nên dữ dội hơn, trong đó biến đổi khí hậu là một trong những nguyên nhân.
Theo kịch bản lạc quan nhất, ước tính biến đổi khí hậu khiến lũ lụt trong khu vực có khả năng xảy ra cao gấp đôi và dữ dội hơn 5%. Dù vậy, nhóm nghiên cứu cũng lưu ý rằng phát hiện này của họ vẫn có sai số nhất định.
Thông qua nghiên cứu trên, các nhà khoa học kêu gọi các chính phủ trong khu vực cải thiện cơ sở hạ tầng và bảo vệ hệ sinh thái để đảm bảo an toàn và giúp người dân ứng phó với nguy cơ thảm họa khí hậu ngày càng cao, đặc biệt là ở các khu đô thị đông dân cư.
Khu vực Đông Phi và vùng Sừng châu Phi nằm trong số những khu vực dễ bị tổn thương nhất do biến đổi khí hậu.
Hơn 300 người đã thiệt mạng vì mưa lũ ở Ethiopia, Kenya và Somalia vào cuối năm ngoái, thời điểm khu vực này đang chật vật phục hồi sau đợt hạn hán tồi tệ nhất trong 4 thập kỷ khiến hàng triệu người thiếu lương thực trầm trọng.
Trong một nghiên cứu về lũ lụt năm ngoái ở Đông Phi, WWA đã kêu gọi khẩn cấp loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch và giảm lượng khí thải trên toàn cầu./.
Hàng chục nghìn người phải di dời do mưa lớn ở Trung và Đông Phi
UNHCR cảnh báo nếu không được hỗ trợ để chuẩn bị, chống chọi và phục hồi sau những cuộc khủng hoảng liên quan đến khí hậu, họ sẽ phải đối mặt với nguy cơ phải tiếp tục di dời.
