Thông tư 38/2016/TT-BTTTT quy định chi tiết về việc cung cấp thông tin công cộng qua biên giới vừa được công bố mới đây đã thu hút được sự quan tâm lớn của dư luận. Văn bản này là cơ sở pháp lý cần thiết để xử lý, loại bỏ các nội dung có thông tin xấu độc trên môi trường Internet tại Việt Nam.
Phóng viên VietnamPlus đã có cuộc trao đổi cởi mở, thẳng thắn với ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) về vấn đề này.
- Quản lý nội dung xấu, độc hại trên Internet là vấn đề luôn được dư luận quan tâm. Thông tư 38 của Bộ Thông tin và Truyền thông quy định thế nào về vấn đề này?
Ông Lê Quang Tự Do: Trên thực tế, hoạt động cung cấp thông tin công cộng qua biên giới đã diễn ra từ rất lâu. Tuy nhiên, lý do Thông tư 38 ra đời vào thời điểm này bởi đây là vấn đề phức tạp, khi ban hành phải mang tính khả thi, vừa phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam hiện nay, vừa phù hợp với thông lệ quốc tế và các điều ước Việt Nam đã tuân thủ đối với lĩnh vực Internet.
Các đối tượng chịu sự điều chỉnh của Thông tư 38 gồm các trang web, mạng xã hội, ứng dụng trên mạng ở nước ngoài cung cấp nội dung vào Việt Nam, có người Việt truy cập, sử dụng dịch vụ; doanh nghiệp viễn thông, doanh nghiệp cho thuê chỗ đặt máy chủ ở trong nước.
Thông tư 38 khẳng định hai việc. Một là Việt Nam có quyền yêu cầu các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp cung cấp thông tin công cộng qua biên giới gỡ bỏ hoặc trực tiếp ngăn chặn những thông tin xấu độc được quy định theo pháp luật. Hai là những tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp cung cấp thông tin công cộng qua biên giới vào Việt Nam phải tuân thủ quy định pháp luật của chúng ta.
Cụ thể hơn, đối với những trang web, mạng xã hội có lượng truy cập lớn từ 1 triệu lượt sử dụng mỗi tháng trở lên hoặc những trang web đặt máy chủ tại Việt Nam phải cung cấp đầu mối liên hệ cho Bộ Thông tin và Truyền thông và thực hiện việc phối hợp ngăn chặn xử lý thông tin xuyên tạc, bịa đặt, xấu độc khi có yêu cầu.
- Chúng ta xác định thế nào là thông tin xấu độc, thưa ông?
Ông Lê Quang Tự Do: Khoản 1, Điều 5 Nghị định 72/2013/NĐ-CP đã quy định rất rõ các hành vi bị cấm cụ thể là lợi dụng việc cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng nhằm mục đích: Chống lại Nhà nước; gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc; tuyên truyền chiến tranh, khủng bố; gây hận thù, mâu thuẫn giữa các dân tộc, sắc tộc, tôn giáo; Tuyên truyền, kích động bạo lực, dâm ô, đồi trụy, tội ác, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc; Tiết lộ bí mật nhà nước, quân sự; Đưa thông tin xuyên tạc, vu khống; Quảng cáo, tuyên truyền, mua bán hàng hóa, dịch vụ bị cấm; Giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin sai sự thật...
- Trong trường hợp các đối tượng cung cấp thông tin công cộng xuyên biên giới không tuân thủ, cơ quan quản lý sẽ có biện pháp gì để ngăn chặn, thưa ông?
Ông Lê Quang Tự Do: Sau khi xác định nội dung thông tin vi phạm cần gỡ bỏ hoặc chặn không cho người sử dụng tại Việt Nam truy cập đến, cơ quan quản lý sẽ gửi đề nghị phối hợp bằng văn bản hoặc phương tiện điện tử tới các tổ chức, cá nhân ở nước ngoài đề nghị xử lý.
Sau khi nhận được đề nghị, trong thời gian 24 giờ, tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin công cộng qua biên giới xác định thông tin vi phạm và thực hiện việc xử lý thông tin theo đề nghị.
Quá thời hạn nói trên, nếu tổ chức, cá nhân nước ngoài không xử lý thông tin vi phạm theo yêu cầu và cũng không phản hồi trở lại, chúng tôi sẽ gửi thông báo lần 2. Sau 24 giờ tiếp theo nếu các tổ chức, cá nhân nước ngoài vẫn tiếp tục không xử lý thông tin vi phạm theo đề nghị và cũng không phản hồi trở lại, cơ quan quản lý sẽ thực thi các biện pháp kỹ thuật cần thiết.
Ngoài ra, khi phát hiện thông tin vi phạm đe dọa đến lợi ích quốc gia Việt Nam thì cơ quan chức năng sẽ thực thi ngay lập tức các biện pháp kỹ thuật cần thiết để ngăn chặn thông tin vi phạm không được cung cấp tới người sử dụng tại Việt Nam, đồng thời gửi yêu cầu xử lý thông tin vi phạm theo quy trình.
Biện pháp chặn kỹ thuật chỉ được gỡ bỏ sau khi các thông tin vi phạm đã được tổ chức, cá nhân nước ngoài xử lý theo yêu cầu của Bộ Thông tin và Truyền thông.
- Hiện nay, một số website, mạng xã hội như Facebook, Google, Youtube có lượng lớn người sử dụng tại Việt Nam. Mối quan hệ giữa cơ quan quản lý với các đơn vị này thế nào? Họ có phản ứng gì với Thông tư 38…?
Ông Lê Quang Tự Do: Trước khi có thông tư 38 ra đời, Cục Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử đã xây dựng mối liên hệ công tác, cơ chế phối hợp với các nhà cung cấp, trang mạng xã hội lớn như Youtube, Google, Facebook.
Tuy các đơn vị này chưa có văn phòng đại diện ở Việt Nam nhưng vẫn có đầu mối tư vấn pháp lý. Chúng tôi đã thông qua đại diện đó để làm việc với các tổ chức này và hợp tác trong nhiều trường hợp.
Thông tư 38 là văn bản quy phạm pháp luật nên những yêu cầu, quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân khi cung cấp thông tin công cộng qua biên giới được quy định rõ ràng, minh bạch và điều này cũng phù hợp với mong muốn của các tổ chức trên.
- Xin cảm ơn ông!