Kỷ niệm 133 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 110 năm ngày Bác Hồ đến Anh, ngày 19/5, Đại sứ quán và các cơ quan đại diện Việt Nam tại Anh đã tới thăm thị trấn Newhaven thuộc quận Lewes, vùng Sussex, miền Nam nước Anh, nơi người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã đặt chân tới trong khoảng thời gian làm việc trên tuyến phà Newhaven-Dippe sau Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Đón đoàn tại Newhaven có Thị trưởng Julie Carr; Chủ tịch và Phó chủ tịch Phòng thương mại Newhaven, Mike Shorer và Annie Lorys; cựu Thị trưởng Paul Boswell; Chủ tịch Khu doanh nghiệp Newhaven Graham Peters cùng các đại diện chính quyền quận Newhaven.
Tại Newhaven, đoàn đã tới thăm và đặt hoa tại bia tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở bến West Quay, cảng Newhaven, ngay cửa sông Ouse đổ ra Eo biển Manche.
[Người Việt tại Đức và Italy tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh]
Đại sứ Việt Nam tại Anh Nguyễn Hoàng Long ôn lại quãng thời gian Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh sống và làm việc tại London từ năm 1913-1917 và thời gian Người làm việc trên tuyến phà Deppie-Newhaven, đặt nền móng cho mối quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Newhaven nói riêng, và quan hệ Việt Nam-Anh nói chung.
Đại sứ Nguyễn Hoàng Long cũng có cuộc trao đổi với đại diện chính quyền Newhaven nhằm thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ hữu nghị hợp tác giữa thị trấn và Việt Nam về kinh doanh, du lịch, văn hóa..., trong đó có việc tăng cường hợp tác giữa thành phố Vinh và Newhaven, kế hoạch tổ chức Lễ hội văn hóa ẩm thực Việt Nam tại Newhaven vào tháng 9, và đặt biển tưởng niệm Bác Hồ tại thị trấn.
Về phần mình, Thị trưởng Julie Carr cho biết mối quan hệ hữu nghị giữa Newhaven và Việt Nam bắt đầu từ nhiều năm trước khi thị trấn tổ chức một cuộc thi về Newhaven để tìm ra những điều thú vị về thành phố mà mọi người chưa biết đến, trong đó có sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh của Việt Nam đã đặt chân tới Newhaven khi Người làm việc trên chuyến phà giữa thị trấn Dippe (Pháp) và Newhaven sau Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất.
Bà Julie Carr cho biết mối liên hệ giữa Bác Hồ và Newhaven là khởi nguồn cho mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa thị trấn và Việt Nam, trong đó có việc ký kết thỏa thuận kết nghĩa giữa chính quyền Newhaven và thành phố Vinh, Nghệ An, quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vào năm 2014.
Bà cũng cho biết chính quyền thành phố đang xúc tiến việc đặt thêm một tấm biển để kỷ niệm sự kiện Bác Hồ đã từng tới Newhaven, dự kiến sẽ hoàn thành trong năm nay.
Bà Julie Carr cho biết may mắn được đến Việt Nam ba lần và rất ấn tượng với người dân Việt Nam thân thiện, nồng nhiệt và hiếu khách, bày tỏ mong muốn thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ đang phát triển tốt đẹp giữa Newhaven và Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh, thương mại, du lịch.
Cũng trong chuyến đi, đoàn đã tới thăm Bảo tàng Newhaven, nơi trưng bày bức tượng đồng Chủ tịch Hồ Chí Minh và mô hình thu nhỏ nhà sàn Bác Hồ bằng gỗ.
Bảo tàng cũng trưng bày mô hình con tàu giữa Newhaven và Deppie, nơi Bác Hồ từng làm công việc của một thợ làm bánh.
Bức tượng Bác Hồ là món quà của Ban quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng Bảo tàng thông qua Đại sứ quán Việt Nam tại Anh vào năm 2013 nhân kỷ niệm 100 năm ngày Bác Hồ đến Anh.
Trong khi đó, mô hình nhà sàn Bác Hồ được tỉnh Nghệ An trao tặng Bảo tàng vào dịp chính quyền hai địa phương ký thỏa thuận kết nghĩa tại Newhaven vào năm 2014.
Tại Bảo tàng, ông Graham Amy, ủy viên hội đồng thị trấn Newhaven và là cựu Thị trưởng Newhaven, đã giới thiệu cho đoàn mô hình tàu hơi nước chạy bằng guồng, loại tàu được sử dụng trên tuyến đường Deppie-Newhave mà Bác Hồ từng đi.
Ông Graham Amy cho rằng Bác đã đến Newhaven vào năm 1913 hoặc sau Chiến tranh Thế giới thứ Nhất.
Người có thể đã đi từ Newhaven đến Deppie, từ đó đến Paris; và từ Newhaven đến London, nơi Người làm việc tại một số khách sạn, trong đó có khách sạn Carlton (sau này là tòa nhà New Zealand House).
Ông Graham Amy cũng cho biết khi còn bé, ông thường được nghe cha mình kể câu chuyện về một lãnh tụ Việt Nam đã từng làm việc trên chuyến phà nối Deppie và Newhaven và cha ông rất tự hào về điều này bởi đây cũng chính là công ty mà cha ông làm việc.
Ông Graham cho rằng thời đó không có những lưu trữ chính thức về những sự kiện này, đặc biệt vào thời điểm đó khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đi nhiều nơi và thay nhiều tên khác nhau.
Ông Graham Amy cho biết các hiện vật trưng bày tại Bảo tàng cho thấy mối mối liên hệ giữa Bác Hồ và Newhaven, là cơ sở thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị, sự gắn kết giữa Việt Nam và Newhaven./.