Theo Bộ Công Thương, nguyên nhân chính dẫn đến những khó khăn trong tiêu thụ của ngành chăn nuôi lợn thời gian qua là do các hộ nông dân tăng đàn để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bất chấp các cảnh báo rủi ro từ các cơ quan chức năng, điều này khiến nguồn cung thịt lợn nội địa vượt quá nhu cầu trong nước.
Quy hoạch còn bất cập
Chỉ ra những yếu điểm lâu nay, theo Bộ Công Thương vấn đề quy hoạch ngành chăn nuôi của Việt Nam đang tồn tại nhiều bất cập.
Làm rõ thêm, đại diện Bộ Công Thương cho biết, cũng như nhiều mặt hàng nông sản, lợn thịt được chăn nuôi phân tán, quy mô nhỏ lẻ nên tiêu thụ tại các vùng miền phần lớn phụ thuộc vào các tiểu thương mua gom và tự giết mổ bán cho các tiểu thương tại các chợ.
"Chính điều này gây khó khăn lớn cho việc tổ chức lưu thông phân phối cũng như quản lý hoạt động của các thương nhân nhỏ lẻ ở khâu trung gian," đại diện Bộ Công Thương cho hay.
Trong khi đó, phần lớn các hộ chăn nuôi đều chăn nuôi không theo tiêu chuẩn, quy chuẩn nên khi nguồn cung dư thừa rất khó để kết nối tiêu thụ vào các kênh lớn như các doanh nghiệp chế biến, giết mổ tập trung và các siêu thị. Sản xuất tự phát nên không có hợp đồng bao tiêu dẫn tới giá bấp bênh... Hơn nữa, chăn nuôi phần lớn nhỏ lẻ mang tính tự phát không theo quy hoạch, không tổ chức chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ.
"Khi Trung Quốc tăng cường giám sát, phòng chống hoạt động nhập khẩu hàng hóa trái phép qua biên giới đất liền (trong đó có lợn sống) thì hoạt động xuất khẩu lợn từ Việt Nam sang Trung Quốc đã bị ảnh hưởng cũng như gây sức ép lên giá thịt lợn trong nước," đại diện Bộ Công Thương nhận định.
Kêu gọi doanh nghiệp vào cuộc
Trước tình trạng giá thịt lợn xuống rất thấp, lãnh đạo Bộ Công Thương đã chỉ đạo Sở Công Thương các tỉnh kêu gọi các doanh nghiệp tham gia Chương trình bình ổn thị trường ký kết hợp đồng tiêu thụ lợn thịt với các trang trại chăn nuôi để tạo nguồn cung ổn định phục vụ công tác bình ổn và bảo đảm thu mua lợn thịt cho người chăn nuôi với giá hợp lý.
Trong ngày 21/4, Bộ Công Thương đã có Công văn gửi các doanh nghiệp chế biến, giết mổ, kinh doanh thịt lợn đề nghị các doanh nghiệp phối hợp với Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn kết nối tiêu thụ mặt hàng lợn thịt và tăng lượng thu mua, giết mổ, chế biến, cấp đông.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng chỉ đạo Sở Công Thương phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các địa phương làm việc với doanh nghiệp chế biến, giết mổ, phân phối rà soát chi phí trong các khâu nhằm tiết giảm các chi phí trung gian, giảm sự chênh lệch giữa giá thu mua và giá bán lẻ, đồng thời tổ chức chương trình kết nối giữa các doanh nghiệp và các vùng sản xuất, tăng cường thu mua chế biến, cấp đông nhằm hỗ trợ tiêu thụ lợn thịt cho thị trường.
Về lâu dài, Bộ Công Thương cho biết, cơ quan này sẽ phối hợp và đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy hoạch, tổ chức sản xuất, chăn nuôi theo đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn của các doanh nghiệp thu mua chế biến lớn và đáp ứng yêu cầu của các nước nhập khẩu để phối hợp, hỗ trợ cho Bộ Công Thương trong việc đàm phán mở rộng thị trường xuất khẩu chính ngạch.
Quan trọng hơn, Bộ Công Thương cho rằng cần đề ra giải pháp để hoạt động sản xuất chăn nuôi phải gắn với thị trường tiêu thụ, đồng thời tăng cường gắn kết thông qua hợp đồng giữa sản xuất và các doanh nghiệp chế biến, phân phối. Đẩy nhanh công tác mở cửa thị trường xuất khẩu cho lợn sống, lợn sữa, thịt lợn đông lạnh Việt Nam sang các thị trường như Philippines, Singapore…/.