Tăng cường tiến độ Chương trình Nước và vệ sinh các thị trấn nhỏ Việt Nam là nội dung chính của cuộc họp lần thứ 5 của Ban Chỉ đạo Chương trình nước và vệ sinh các thị trấn nhỏ Việt Nam tổ chức tại Hà Nội ngày 17/6.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phan Thị Mỹ Linh, Trưởng Ban chỉ đạo Chương trình cho biết việc vận hành, bảo dưỡng hệ thống cấp thoát nước cũng như vai trò của Ban chỉ đạo Chương trình ở các địa phương là đặc biệt quan trọng.
Bởi vậy, Sở Xây dựng các tỉnh tham gia Chương trình cần tham mưu cho tỉnh xây dựng kế hoạch cấp vốn ODA, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án thành phần.
Thứ trưởng cũng yêu cầu các thành viên Ban chỉ đạo nghiên cứu dự thảo về lĩnh vực vận hành, bảo dưỡng để đề ra định mức phù hợp với từng địa phương dựa trên các kết quả thực tế đã đạt được trong thời gian vừa qua.
Chương trình Nước và Vệ sinh các thị trấn nhỏ tại Việt Nam do Chính phủ Phần Lan tài trợ, được bắt đầu từ tháng 8/2004.
Giai đoạn 1 và 2 của Chương trình được thực hiện tại 25 thị trấn nhỏ (đô thị loại 5), thuộc 8 tỉnh, thành phố gồm Hải Phòng, Hưng Yên, Thái Bình, Bắc Kạn, Cao Bằng, Hà Giang, Tuyên Quang và Yên Bái.
Kết thúc giai đoạn 2 (cuối năm 2013), đã có hơn 17.000 hộ dân với khoảng 60.000 người được hưởng lợi từ đấu nối vào dịch vụ cấp nước và khoảng 4.500 hộ dân được đấu nối với hệ thống thoát nước.
Giai đoạn 3 của Chương trình sẽ tiếp tục thực hiện và hoàn thành các hoạt động đầu tư của Chương trình, đảm bảo tính bền vững của các kết quả đã đạt được trong giai đoạn 1 và giai đoạn 2. Giai đoạn 3 của Chương trình sẽ được thực hiện trong 3 năm, bắt đầu từ năm 2014.
Ông Tomi Sarkioaja, Trưởng Bộ phận hợp tác phát triển của Đại sứ quán Phần Lan cho hay, đây là cuộc họp Ban chỉ đạo đầu tiên sau khi hoàn thiện giai đoạn thi công, xây lắp các hạng mục thuộc Chương trình, chuyển sang giai đoạn vận hành và bảo dưỡng.
Theo báo cáo của Ban chỉ đạo, hiện 14/22 hệ thống cấp nước thuộc Chương trình đã đi vào hoạt động, 8/22 hệ thống còn lại đang ở giai đoạn vận hành, chạy thử.
Thực tế tại các các địa phương cho thấy khả năng thu hồi vốn đã được cải thiện.
Đặc biệt, trong quý 1/2015, có 11/14 hệ thống cấp nước đã đi vào hoạt động đạt được khả năng thu hồi toàn bộ chi phí vận hành và bảo dưỡng. Chất lượng nước sau khi đã xử lý hầu hết đạt kết quả tốt.
Hiện các công cụ cần thiết để hỗ trợ công tác quản lý bền vững các dịch vụ cấp thoát nước ở các thị trấn thuộc Chương trình đã được xây dựng, phổ biến và sử dụng; Quỹ nước Quay vòng Phần Lan cũng được thể chế hóa và bàn giao cho Chính phủ Việt Nam, đồng thời thành lập Viện nước thuộc Bộ Xây dựng.
Tuy nhiên, giai đoạn vừa qua Chương trình cũng gặp phải không ít khó khăn, tồn tại trong việc phân công trách nhiệm, nhiệm vụ, chế độ tiền lương cho các đội vận hành và bảo dưỡng của UBND các thị trấn.
Do lưu lượng nước thiếu nên chức năng tự làm sạch của các ống thoát nước hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến phát sinh trong hoạt động bảo dưỡng. Cùng với việc thiếu thiết bị phục vụ công tác vận hành bảo dưỡng, các đơn vị vận hành bộc lộ năng lực hạn chế, thiếu kinh nghiệm thực tiễn.
Bên cạnh đó, hoạt động tiếp thị xã hội và truyền thông không được chú trọng đúng mức nên khách hàng chưa nhận thức rõ những lợi ích từ Chương trình./.