Nhận định về các hình thái thời tiết đáng lưu ý trong thời gian tới, chuyên gia Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết từ nửa cuối tháng 11/2024 đến tháng 2/2025, không khí lạnh có khả năng sẽ hoạt động mạnh và gây ra các đợt rét đậm, rét hại ở khu vực Bắc Bộ.
Tại các tỉnh, thành phố ven biển Đông Nam Bộ, các đợt triều cường có khả năng sẽ gây ngập úng các vùng trũng, thấp, ven sông và vùng ngoài đê bao.
Đề phòng các đợt rét đậm, rét hại kéo dài
Thông tin cụ thể, ông Lâm cho biết theo các dự báo mới nhất thì La Nina (hiện tượng lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương lạnh đi dị thường) trong các tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025 sẽ giảm đáng kể. Dự báo trong 3 tháng tới, xác suất xuất hiện La Nina khoảng 50-55%.
Với xu thế khí tượng trên, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo trong khoảng thời gian từ tháng 12/2024 đến tháng 2/2025, hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam có khả năng ở mức xấp xỉ so với trung bình nhiều năm (trung bình nhiều năm trên Biển Đông là 1,4 cơn; đổ bộ vào đất liền Việt Nam là 1,1 cơn), tập trung nhiều ở khu vực Trung Bộ và các tỉnh, thành phố phía Nam.
Cũng trong khoảng thời gian dự báo, trên phạm vi cả nước có khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét và gió giật mạnh.
Bão số 9 đi vào khu vực Bắc Biển Đông và suy yếu thêm
Ngày và đêm 19/11, khu vực Bắc Biển Đông gió từ nhiều hướng mạnh cấp 6-7, vùng gần tâm bão đi qua cấp 8-10, giật cấp 12; sóng biển cao 3-5m, vùng gần tâm bão 5-7m; biển động rất mạnh.
Cụ thể từ tháng 12/2024 đến tháng 2/2025, không khí lạnh có khả năng hoạt động mạnh và gây ra các đợt rét đậm, rét hại. Trong đó riêng các tỉnh tại khu vực Bắc Bộ có khả năng xuất hiện rét đậm, rét hại trên diện rộng từ nửa cuối tháng 12 (tương đương so với trung bình nhiều năm).
“Các địa phương cần đề phòng khả năng xảy ra những đợt rét đậm, rét hại kéo dài. Đặc biệt tại các khu vực vùng núi có thể sẽ xảy ra rét đậm, rét hại kèm theo hiện tượng sương muối, băng giá. Hiện tượng này có thể tác động lớn đến sản xuất nông nghiệp và sức khỏe của người dân,” ông Lâm lưu ý.
Về xu thế mưa, ông Lâm dự báo các đợt mưa lớn trong thời gian tới sẽ tiếp tục xuất hiện tại khu vực Trung và Nam Trung Bộ trong nửa cuối tháng 11 và đầu tháng 12/2024. Mùa mưa ở khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ có thể kết thúc muộn hơn bình thường (khoảng cuối tháng 11 tại Tây Nguyên và Nam Bộ và cuối tháng 12/2024 tại khu vực Trung và Nam Trung Bộ).
Tổng lượng mưa ở Bắc Bộ trong tháng 12 phổ biến từ 10-35mm (thấp hơn từ 5-10mm so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ). Từ tháng 1-2/2025 phổ biến từ 15-40mm (xấp xỉ so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ).
Tại khu vực Bắc Trung Bộ, tổng lượng mưa trong tháng 12 phổ biến từ 15-30mm, riêng khu vực Nam Nghệ An - Hà Tĩnh phổ biến 70-170mm (thấp hơn trung bình nhiều năm từ 5-20mm); các tỉnh Quảng Bình - Quảng Trị phổ biến 120-240mm (cao hơn trung bình nhiều năm 15-40mm); các tỉnh từ Thừa Thiên-Huế đến Khánh Hòa phổ biến 250-500mm, có nơi cao hơn (cao hơn trung bình nhiều năm 30-70mm); khu vực các tỉnh từ Ninh Thuận - Bình Thuận phổ biến 40-90mm.
Cũng trong tháng 12/2024, tổng lượng mưa tại Tây Nguyên phổ biến từ 30-50mm; riêng một số nơi ở khu vực Nam Tây Nguyên và Nam Bộ phổ biến 50-80mm, có nơi cao hơn (từ 10-30mm so với trung bình nhiều năm cùng kỳ).
Từ tháng 1/2025, tổng lượng mưa ở Bắc Trung Bộ phổ biến từ 20-50mm, riêng Hà Tĩnh có nơi trên 100mm (ở ngưỡng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm); khu vực Trung và Nam Trung Bộ phổ biến 50-160mm (ở ngưỡng xấp xỉ so với trung bình nhiều năm); khu vực Tây Nguyên phổ biến 10-20mm, riêng Lâm Đồng có nơi trên 30mm; khu vực Nam Bộ từ 15-30mm (cao hơn trung bình nhiều năm 5-15mm).
Tổng lượng mưa trong tháng 2/2025 ở Bắc Trung Bộ phổ biến 20-50mm, riêng Hà Tĩnh có nơi trên 100mm (xấp xỉ so với trung bình nhiều năm); khu vực Trung và Nam Trung Bộ phổ biến 30-60mm, có nơi cao hơn (cao hơn trung bình nhiều năm 5-15mm), riêng các tỉnh Ninh Thuận-Bình Thuận ít mưa, phổ biến 5-15mm.
Riêng các khu vực thượng lưu, trung lưu và hạ lưu sông Mekong, tổng lượng mưa trong các tháng từ 12/2024 đến 2/2025 phổ biến ít mưa; riêng khu vực hạ lưu tháng 12/2024 cao hơn từ 10-30% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ.
Nguy cơ cao gây sạt lở bờ sông, bờ biển
Về xu thế thủy văn và nguồn nước, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Hoàng Phúc Lâm cho biết từ cuối tháng 11 đến tháng 12/2024, mực nước các sông ở khu vực Bắc Bộ biến đổi chậm theo xu thế giảm dần. Từ tháng 1-2/2025, các hồ chứa sẽ tăng cường phát điện để phục vụ đổ ải vụ Đông Xuân (từ 2-3 đợt) nên dòng chảy ở hạ lưu các hồ chứa lớn sẽ tăng theo từng đợt.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo dòng chảy trên các sông ở khu vực Bắc Bộ trong 3 tháng tới phổ biến ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 10-40%, riêng dòng chảy đến hồ Hòa Bình, dòng chảy đến hồ Tuyên Quang, hồ Thác Bà và dòng chảy tại Hà Nội tương đương trung bình nhiều năm.
Tại khu vực Bắc Trung Bộ, từ nửa cuối tháng 11 đến tháng 12/2024, mực nước trên các sông tại các tỉnh từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh có dao động. Từ tháng 1-2/2025, mực nước trên các sông giảm dần. Cũng trong khoảng thời gian này, tại khu vực Nam Trung Bộ, các sông từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi có khả năng xuất hiện 1-2 đợt lũ; mực nước đỉnh lũ trên các sông từ Quảng Bình đến Thừa Thiên Huế khả năng ở mức báo động 1- báo động, có sông trên báo động 2.
Khu vực Tây Nguyên, từ nửa cuối tháng 11/2024 đến tháng 2/2025, trên các sông ít có khả năng xuất hiện lũ, mực nước trên các sông sẽ xuống dần. Tổng lượng dòng chảy trên các sông phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ từ 15-55%, hạ lưu sông Đăkbla thấp hơn từ 65-90%, riêng sông sông EaKrông, sông Đắk Nông, sông Cam Ly cao hơn trung bình nhiều năm.
Từ cuối tháng 11/2024 đến tháng 1/2025, tổng lượng dòng chảy trên sông Mekong về Đồng bằng sông Cửu Long biến đổi chậm với xu thế giảm dần, tổng lượng dòng chảy về Đồng bằng sông Cửu Long từ tháng 11/2024-1/2025 ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm; tháng 2/2025, tổng lượng dòng chảy về Đồng bằng sông Cửu Long ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 5-10%. Xâm nhập mặn vào sâu tại các cửa sông ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long từ giữa tháng 2/2025; tại một số thời điểm có khả năng thiếu nước cục bộ do xâm nhập mặn vào sâu.
Về xu thế hải văn, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cảnh báo trong nửa cuối tháng 11/2024-2/2025, vùng ven biển các tỉnh khu vực Trung Bộ và Nam Bộ cần lưu ý đề phòng sóng lớn kết hợp với nước dâng do ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới; nguy cơ cao gây sạt lở bờ sông, bờ biển.
Trong khoảng thời gian từ tháng 12/2024-2/2025, do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc nên độ cao sóng ở khu vực Vịnh Bắc Bộ và vùng biển ngoài khơi Trung Bộ, trên khu vực Bắc và giữa Biển Đông có thể đạt trên 4m, biển động mạnh.
Tại khu vực ven biển Đông Nam Bộ, từ nửa cuối tháng 11/2024 đến tháng 2/2025, dự báo xuất hiện 7 đợt triều cường: Đợt 1 từ ngày 15-19/11; đợt 2 từ ngày 1-6/12; đợt 3 từ ngày 13-17/12; đợt 4 từ ngày 29/12-4/1/2025; đợt 5 từ ngày 13-16/1/2025; đợt 6 từ ngày 29/1-5/2/2025; đợt 7 từ ngày 28/2-5/3/2025. Mực nước lớn nhất tại trạm Vũng Tàu trong giai đoạn này có thể đạt 4,3m trong khoảng thời gian từ 14-16 giờ ngày 17/11; các 19 vùng trũng, thấp, ven sông và vùng ngoài đê bao khu vực ven biển phía Đông Nam Bộ có khả năng ngập úng./.
