Đúng ngày này 10 năm trước, ngày 3/11/2003, tỉnh Thanh Hóa phát hiện một hang động đẹp, gọi là Động Tiên Sơn.
Động nằm ở lưng chừng núi Mướn thuộc làng cổ Đông Sơn, nay là xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa, rong Quần thể Du lịch Sinh thái Văn hóa Hàm Rồng.
Động Tiên Sơn chỉ cách Khu di tích Quốc gia Đặc biệt Thành Nhà Hồ Vĩnh Lộc khoảng 25km.
Hang động này được xem là mái nhà chung của cộng đồng người Việt cổ, bởi người ta tìm thấy trong đó có di cốt và những di vật chứng minh cho cuộc sống cách đây chừng hàng nghìn năm.
Động ăn sâu vào lòng núi đá vôi dài hàng km, bên trong có cảnh quan đẹp, còn nguyên vẻ hoang sơ với nhiều nhũ đá vôi với hình thù đa dạng, phong phú.
[Ngắm hang động tuyệt đẹp vừa được tìm thấy giữa rừng Trường Sơn]
Được ví như Phong Nha-Kẻ Bàng thứ hai của Việt Nam, vẻ đẹp tựa chốn bồng lai tiên cảnh và không gian kỳ bí của động Tiên Sơn thu hút du khách bởi những khối đá nhũ thạch tuyệt đẹp được tạo hóa ban cho.
Để đến động Tiên Sơn, du khách phải đi qua một hành trình đầy mê hoặc. Bước theo chân núi Thung Vinh trong quần thể ngũ linh động, rồi bước lên hơn 200 bậc đá, chúng ta sẽ được đến đích.
Động Tiên Sơn tọa lạc trong lòng núi đá vôi, tạo thành một không gian rộng lớn với chiều dài 600m, chiều rộng 12,5m và chiều cao lên tới 20m.
Đặc biệt, tại Giếng Trời, chiều cao của hang động lên tới 50m, tạo nên một cảm giác kỳ ảo và trầm mê.
Động Tiên Sơn được chia thành ba khu vực chính: Chính cung, Hồ nước và Thoải cung.
Bước vào hang động, du khách sẽ bị hút vào ánh nhìn của bức tượng Quan Âm Bồ Tát, ngự trên tòa tháp sen trắng.
Ngay giữa Chính cung có khối đá có hình dáng một nàng tiên xinh đẹp là Bạch Tiên Nương. Bên cạnh là hình ảnh cậu Hoàng Bơ.
Theo truyền thuyết, động Tiên Sơn là nơi nàng tiên xinh đẹp này bị giam giữ bởi mẹo lừa của vợ chồng nhà Vồm khổng lồ. Chuyện kể rằng vào một năm nọ trời xứ Thanh hạn hán nặng nề, ông Vồm người xã Thiệu Khánh đã lên trời để cầu xin Ngọc Hoàng ban mưa nhưng đã bị Ngài từ chối nên ông bực tức bỏ về. Vào một ngày nọ Bạch Y Tiên Nương được Vua cha cho phép xuống trần gian du ngoạn và đến tắm tại "Hồ nước Tiên" trong xanh trong động Tiên Sơn. Vợ chồng nhà Vồm do oán giận Ngọc Hoàng đã dấu bộ Cánh của nàng đi và lấp cửa hang lại, khiến nàng không thể trở về.
Trung tâm của hang động, nằm giữa những khối thạch nhũ màu nâu trắng lấp lánh như vàng bạc châu báu, là bàn thờ Bà Chúa Kho.
Phía sau bàn thờ là những khối đá mang hình ảnh ruộng bậc thang, kho thóc, kho gạo, kho vàng, kho bạc.
Bên cạnh là khối đá mà người dân lan truyền rằng giống như bàn chân Mẫu Âu Cơ.
Theo truyền thuyết, những gia đình mong muốn có cả con trai và con gái sẽ đến đây, nhắm mắt cầu nguyện và chạm đầu bàn chân mẫu Âu Cơ, hy vọng rằng ước nguyện của họ sẽ được thực hiện.
Trong cùng là Thoải cung. Du khách đứng ở đây sẽ thấy hình tượng Ngọc Hoàng và những khối đá mang hình ảnh của phủ Nam Tào Bắc Đẩu trên Thiên Đình.
Cuối động là một khối thạch nhũ rất đẹp. Khi đến cuối động và bước ra khỏi cửa ra của động, du khách sẽ được ngắm nhìn dòng sông Mã.
Phía bên ngoài động là cung Tiên Ông. Tượng Tiên Ông cao 20m, xung quanh là tượng được làm bằng đá nguyên khối hình voi chầu, sư tử và quan quân rất đông.
Du khách có thể tới tham quan Động Tiên Sơn bất cứ thời gian nào trong năm, nhưng thời gian lý tưởng nhất vào khoảng cuối hè đầu thu. Vào lúc này thời tiết khá mát mẻ, thích hợp cho việc leo bậc thang ngắm hang động.
Du khách đến đây không những được thưởng ngoạn cảnh đẹp mà còn được thưởng thức những món ăn đặc sắc với cá rô, cá lóc, cá diếc, khi du thuyền buông câu du khách cũng có thể hái những quả ấu non để thưởng thức.
Theo đánh giá, giá trị về địa chất địa mạo thì động Tiên Sơn không kém gì động Thiên Cung của thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) và động Phong Nha (Quảng Bình). Và trong một ngày không xa, danh thắng đồ sộ này sẽ được mọi người biết đến với một di sản lớn./.