Ròng rã hai năm gần như đóng băng hoàn toàn vì ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, ngành du lịch toàn cầu đã có nhiều dấu hiệu khởi sắc, hứa hẹn triển vọng sáng trong năm 2022.
Hơn 2 năm chịu nhiều cú sốc lớn
2020 được cho là năm tồi tệ nhất từng được ghi nhận với ngành du lịch khi lượng khách quốc tế giảm tới 73%.
Các lệnh phong tỏa và hạn chế đi lại kéo dài nhằm kiềm chế sự lây lan của đại dịch COVID-19 đã khiến ngành du lịch toàn cầu chịu cú sốc lớn.
Các khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất là Đông Bắc Á, Đông Nam Á, châu Đại Dương, Bắc Phi và Nam Á.
Bước sang năm 2021, chiến dịch tiêm vaccine ngừa COVID-19 của các nước đã khiến tỷ lệ tiêm chủng gia tăng, các lệnh hạn chế đi lại cũng dần được nới lỏng.
Nhờ đó, ngành du lịch đã phục hồi nhẹ trong nửa cuối năm. Tuy nhiên, sự xuất hiện và lây lan của biến thể Omicron vào đầu tháng 12/2021 lại tiếp tục khiến ngành du lịch lao đao.
Theo báo cáo mới công bố của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), ngành du lịch toàn cầu trong năm 2021 hầu như không có sự cải thiện so với năm 2020, tất cả các chỉ số đều thấp hơn nhiều so với năm 2019, thời điểm trước khi đại dịch diễn ra.
[Từ 1/4: Du khách đến Thái Lan không cần làm xét nghiệm COVID-19]
Tổng thu nhập trực tiếp của ngành du lịch toàn cầu năm 2021 đã tăng 19% so với năm 2020 lên mức 1.900 tỷ USD nhờ việc du khách có xu hướng chi tiêu nhiều hơn và lưu trú lâu hơn.
Tuy nhiên, con số khiêm tốn này cũng chỉ bằng khoảng 50% so với năm 2019 (khoảng 3.500 tỷ USD).
“Đây là một cuộc khủng hoảng mang tính lịch sử trong ngành du lịch toàn cầu nhưng một lần nữa du lịch có khả năng phục hồi khá nhanh. Tôi hy vọng năm 2022 sẽ khởi sắc hơn nhiều so với năm 2021,” Tổng giám đốc UNWTO Zurab Pololikashvili nhận định.
Thế nhưng, ngay từ đầu năm 2022, ngành du lịch thế giới lại chịu thêm một cú sốc nữa từ căng thẳng Nga-Ukraine.
Tình hình xung đột này có thể cản trở sự phục hồi của ngành du lịch vốn đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch. Hơn 30 quốc gia đã ngừng các đường bay tới Nga và Nga cũng phản ứng tương tự.
Điều này lý giải cho việc hủy chuyến bay hoặc chuyển hướng các tuyến hàng không trong tương lai gần.
Các chuyên gia trong lĩnh vực du lịch đã cảnh báo việc đóng cửa không phận sẽ có tác động sâu rộng trong dài hạn đối với du lịch quốc tế.
Cùng với đó, việc giá dầu thô toàn cầu tăng vọt sẽ khiến chi phí đi lại trở nên đắt đỏ hơn. Và các doanh nghiệp sẽ bắt buộc cũng như tìm cách chuyển chi phí cao hơn này cho người tiêu dùng. Điều này thể hiện rõ trong tuyên bố gần đây của ông Remco Steenbergen, Giám đốc tài chính tập đoàn hàng không Lufthansa.
Theo ông Steenbergen, hãng hàng không lớn nhất nước Đức cần phải tăng giá vé để bù đắp sự gia tăng giá nhiên liệu và các chi phí khác khi các chuyến bay vòng sẽ tiêu tốn thêm con số hàng triệu euro mỗi tháng.
Triển vọng tích cực trong năm 2022
Khó khăn là thế, nhưng cùng với sự chuyển đổi từ chính sách “Zero COVID” trong cộng đồng sang chính sách sống chung an toàn với dịch, việc mở cửa cho du lịch và khôi phục ngành du lịch là yêu cầu tất yếu và cấp bách, bởi đây chính là một động lực lớn cho tăng trưởng toàn cầu, qua đó vực dậy nền kinh tế thế giới.
Việc các nước bắt đầu nối lại hoạt động du lịch kể từ nửa cuối năm ngoái đã mang lại kết quả khả quan. Nhờ tỷ lệ tiêm vaccine cao, châu Âu là khu vực đi đầu trong việc mở cửa cho du khách quốc tế.
Các nước châu Á cũng từng bước thí điểm khôi phục hoạt động ở quy mô nhỏ đối với từng điểm du lịch, tiến tới mở cửa hoàn toàn.
Trên cơ sở những kinh nghiệm tích lũy được, sang năm 2022, hầu hết các khu vực đang thúc đẩy mạnh mẽ kế hoạch mở cửa đón du khách quốc tế.
Tại Việt Nam, Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Trùng Khánh cho biết việc Chính phủ đồng ý mở cửa hoàn toàn hoạt động du lịch từ ngày 15/3 là cơ hội vàng để Việt Nam lấy lại đà tăng trưởng. Các con số gần đây cho thấy, du lịch Việt có nhiều triển vọng phục hồi khi mở cửa trở lại.
Năm 2021, ngành du lịch Việt Nam đã đón 40 triệu khách du lịch nội địa và kể từ cuối tháng 11/2021, việc triển khai Chương trình thí điểm đón khách du lịch quốc tế đến nay đã thu hút hơn 10.000 lượt khách du lịch quốc tế đến Việt Nam.
Đây là cơ sở để ngành du lịch đặt kỳ vọng khi hoạt động du lịch được mở cửa trở lại hoàn toàn. Việt Nam đặt mục tiêu đón hơn 5 triệu lượt khách quốc tế; 60 triệu lượt khách nội địa và tổng thu từ du lịch đạt khoảng 400.000 tỷ đồng trong năm 2022.
Đặc biệt, Việt Nam hiện là 1 trong 10 nước có tỷ lệ tiêm vaccine phòng COVID-19 cao nhất thế giới nên đây là một trong những cơ sở để Việt Nam tự tin mở lại đường bay đến các nước và vùng lãnh thổ.
Về phía khách du lịch, theo Báo cáo xu hướng du lịch toàn cầu năm 2022 mới được công bố gần đây của American Express Travel, mọi người đang mong chờ nhiều chuyến đi hơn để “bù đắp khoảng thời gian đã mất” và dự định chi tiêu nhiều hơn hoặc tương đương cho các chuyến du lịch vào năm 2022 so với một năm điển hình trước đại dịch.
Dù thu nhập của nhiều hộ gia đình đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19, nhưng mặt khác, cuộc khủng hoảng này lại giúp một số nhóm người, đặc biệt là những nhà chuyên môn có thể làm việc tại nhà, tiết kiệm được nhiều hơn.
Theo báo cáo chung công bố vào tháng 11/2021 của Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới (WTTC) và trang web Trimp.com, khoảng 70% du khách tại các quốc gia phát triển như Mỹ, Anh, Canada, Nhật, có dự định chi tiêu nhiều hơn cho du lịch trong năm 2022 so với giai đoạn 5 năm vừa qua.
Dữ liệu của HomeToGo cho thấy chi tiêu bình quân cho các đơn đặt dịch vụ trên nền tảng này trong năm 2021 đã tăng 54% so với năm 2019.
Đặc biệt, du khách Mỹ hiện có xu hướng tìm kiếm những điểm đến yên tĩnh hơn và xa xỉ hơn dù chuyến đi tốn kém hơn. 32% du khách Mỹ tham gia khảo sát của Expedia cho biết họ sẵn sàng chi nhiều hơn để tới những “điểm đến trong mơ.”
Có thể coi việc tăng khả năng chi tiêu là một dấu hiệu tốt do chi phí đi lại đã tăng lên ở một số nơi.
Dù những trở ngại đối với ngành du lịch toàn cầu vẫn còn chồng chất nhưng chính những nỗ lực thích ứng trong thời gian gần đây của các nước đã mang tới những tín hiệu lạc quan, được kỳ vọng sẽ góp phần làm “tan băng,” giúp khôi phục nền kinh tế thế giới trước những tác động to lớn của đại dịch COVID-19 và những “cơn gió ngược” khác./.