Liên quan đến sự cố sạt lở bao ô lưu chứa bùn (bùn không nguy hại sau xử lý nước rỉ rác) tại Khu Liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn (bãi rác Nam Sơn), huyện Sóc Sơn, Hà Nội, ngày 4/5, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã có báo cáo nhanh về nguyên nhân xảy ra sự cố và công tác khắc phục gửi Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, từ ngày 30/4 đến 3/5, do mưa lớn kéo dài liên tục (tổng lượng mưa đo được khoảng 100mm) dẫn đến xảy ra sạt lở bờ bao ô lưu chứa bùn tại ô 1 - giai đoạn 1 Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn, vào lúc 17 giờ 30 phút ngày 3/5.
Một phần lượng bùn lưu chứa tại ô 1 chảy xuống khu vực cầu cân và đường nội bộ tiếp giáp bờ suối Lai Sơn trong phạm vi của Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn.
Khảo sát hiện trạng cho thấy bờ bao hố bùn được đắp trên nền rác thuộc ô 1, qua thời gian, rác sụt lún dẫn đến giảm liên kết bờ bao; mưa lớn kéo dài làm sạt lở bờ bao ô lưu chứa bùn thải kích thước khoảng 1m, hướng trục đường nội bộ của khu xử lý.
Theo lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, ngay sau khi phát hiện tình huống xảy ra, Trung tâm Kỹ thuật Tài nguyên và Môi trường (trực thuộc Sở) đã chỉ đạo liên danh nhà thầu huy động nhân lực, máy móc, thiết bị tổ chức hoành triệt cống thoát nước mặt D800 trên trục nội bộ; đồng thời, đắp chặn tại trục đường nội bộ và hoành triệt cống phi 2000 dọc đường, nhằm ngăn chặn bùn tràn ra ngoài khu xử lý.
Bên cạnh đó, liên danh nhà thầu đã thực hiện đắp chặn bờ bao tại vị trí xảy ra sự cố và hút toàn bộ bùn tràn vào xe bồn, chuyển tới khu vực lưu chứa an toàn.
Theo báo cáo, đến 19 giờ ngày 3/5, công tác khắc phục cơ bản đã ngăn chặn kịp thời, bảo đảm không rò rỉ bùn ra ngoài khu xử lý. Toàn bộ khu vực đường nội bộ được tổng vệ sinh, bảo đảm an toàn vận hành.
Trong thời gian khắc phục sự cố, Trung tâm Kỹ thuật Tài nguyên và Môi trường điều chuyển việc tiếp nhận rác tại khu vực phía Bắc (do đường nội bộ bị bùn tràn) sang tiếp nhận vào bể chứa Nhà máy điện rác Sóc Sơn ở phía Nam khu xử lý, nhằm bảo đảm việc tiếp nhận, xử lý rác được ổn định, an toàn và không bị gián đoạn.
Đến 11 giờ ngày 4/5, việc tổng vệ sinh tại trục đường nội bộ khu xử lý đã được đơn vị vận hành xử lý triệt để, việc tiếp nhận rác trở lại bình thường.
Trung tâm Kỹ thuật Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo đơn vị vận hành khu xử lý là liên danh Công ty 68 và Công ty Môi trường Đô thị Sơn Tây, ngoài việc nhanh chóng khắc phục triệt để, thu gom toàn bộ lượng bùn thải phát sinh ra tuyến đường nội bộ, cần nghiêm túc rà soát các vị trí xung yếu tại khu xử lý; thực hiện các giải pháp phòng ngừa sự cố theo kế hoạch số 502/ĐHDA/LHXLCT-NS ngày 15/4/2024 của liên danh nhà thầu về phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố tại Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn.
Mặt khác, các đơn vị cần tăng cường giám sát kiểm tra, bố trí nhân lực, máy móc thiết bị, đảm bảo ứng phó kịp thời trong các tình huống bất lợi để không xảy ra sự cố, gây ảnh hưởng tới môi trường và dân sinh; đẩy mạnh sự phối hợp giữa các đơn vị vận hành trong khu xử lý, các phòng, ban chức năng thuộc Ủy ban Nhân dân huyện Sóc Sơn để kịp thời ngăn chặn, xử lý, không để xảy ra sự cố tại Khu liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn.
Giám sát việc xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại bãi rác Nam Sơn
Cũng theo báo cáo nhanh ngày 4/5 của Ủy ban Nhân dân huyện Sóc Sơn, Khu Liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn hiện nay đang tiếp nhận và xử lý rác khối lượng rác trung bình 6.600 tấn/ngày đêm của toàn thành phố Hà Nội, cơ sở hạ tầng của Khu xử lý này đã xuống cấp nghiêm trọng, các ô chôn lấp không còn khả năng tiếp nhận rác, lượng nước rỉ rác tồn tại các hồ lớn.
Tuy nhiên, hằng ngày lượng rác được xử lý bằng phương pháp chôn lấp vẫn đang được thực hiện gây nguy cơ cao mất an toàn, an ninh chính trị tại khu vực. Từ hiện trạng trên, Ủy ban Nhân dân huyện Sóc Sơn đề nghị Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố xử lý triệt để sự cố vừa xảy ra; kịp thời báo cáo các cơ quan quản lý và đề xuất giải pháp khắc phục lâu dài đối với sự cố phát sinh trong quá trình vận hành Khu xử lý Khu Liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn; xem xét, xác định rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm đối với đơn vị, cá nhân để xảy ra sự cố.
Mặt khác, nghiên cứu, đánh giá kỹ việc đổ bùn thải thải sau quá trình xử lý nước rỉ rác lên ô H1, đảm bảo an ninh, an toàn khu vực bãi trong điều kiện thời tiết không thuận lợi. Huyện cũng kiến nghị Thành phố yêu cầu Liên danh Công ty Cổ phần Môi trường đô thị Sơn Tây-Công ty Cổ phần xây dựng dịch vụ và thương mại 68 và các đơn vị vận hành trong Khu Liên hiệp xử lý chất thải Sóc Sơn rà soát lại phương án và diễn tập phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường, nhất là trong mùa mưa bão.
Thiết lập đầu mối liên hệ, kết nối chặt chẽ giữa các đơn vị quản lý, vận hành, Ủy ban Nhân dân huyện Sóc Sơn, Ủy ban Nhân dân các xã: Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ và các đơn vị có liên quan trong trường hợp có sự cố xảy ra và các phát sinh thay đổi khác (đột xuất, định kỳ) để kịp thời thông tin, báo cáo, phối hợp. Cùng đó, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội tăng cường kiểm tra, giám sát quy trình xử lý chất thải của các đơn vị vận hành trong khu xử lý; có biện pháp giải quyết kịp thời các vấn đề do hoạt động của khu xử lý, đặc biệt mùi rác và hiện tượng bùng phát dịch ruồi gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân địa phương; kịp thời báo cáo, đề xuất Ủy ban Nhân dân thành phố các vấn đề vượt thẩm quyền nhằm giảm thiểu khả năng gây ô nhiễm môi trường và tránh bức xúc trong nhân dân.
Ủy ban Nhân dân huyện Sóc Sơn cũng đề nghị Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội chỉ đạo các sở, ban, ngành có liên quan xử lý triệt để sự cố phát sinh trong quá trình vận hành Khu Liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn; tham mưu các giải pháp khắc phục lâu dài đối với sự cố phát sinh trong quá trình vận hành. Cải tạo, xây dựng lại cơ sở hạ tầng đã xuống cấp có nguy cơ gây mất an toàn tại các ô chứa rác và chứa nước rỉ rác; nghiên cứu, xây dựng thêm nhà máy xử lý rác (đốt rác) tại Khu Liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn để đáp ứng nhu cầu xử lý rác hàng ngày của thành phố và lượng rác đã chôn lấp tại đây trong nhiều năm qua.
Bãi rác Nam Sơn được xây dựng từ năm 1999, rộng 157ha. Sau hơn 20 năm hoạt động, các ô chôn lấp đã quá tải.
Theo quy hoạch được duyệt, bãi rác Nam Sơn đến năm 2020 có quy mô 157ha, đến năm 2030 là 257ha, và đến năm 2050 là 280ha, vị trí tại các xã Bắc Sơn, Nam Sơn, Hồng Kỳ (huyện Sóc Sơn).
Bãi rác Nam Sơn có nhiệm vụ xử lý rác của 12 quận nội thành và 5 huyện ngoại thành Hà Nội./.
