Thành phố Hà Nội, có 2.700ha canh tác hoa, cây cảnh. Dù nghề trồng hoa có từ lâu đời ở Hà Nội tuy nhiên, công tác quản lý sau thu hoạch chưa đáp ứng được yêu cầu, đặc biệt chưa có nơi cung cấp giống, cũng như đầu ra sản phẩm còn phụ thuộc vào thương lái.
Vì vậy, Hà Nội đang cần có chiến lược phát triển nghề trồng hoa một cách bài bản để phát huy được tiềm năng lợi thế của mình.
Hiện làng hoa Tây Tựu thuộc huyện Từ Liêm có khoảng hơn 200ha. Hoa có nhiều loại, nhưng người dân trồng nhiều là hoa hồng, hoa cúc, hoa đồng tiền… Bình quân 1ha hoa ở Tây Tựu cho thu hoạch khoảng 300 triệu đồng/năm. Cá biệt có 1ha hoa cho doanh thu trên 1 tỷ đồng.
Nhờ lãi cao hơn so với trồng lúa, giờ đây, người dân Tây Tựu còn đi thuê đất ở những làng, xã lân cận để trồng hoa. Dù diện tích hoa được mở rộng, nhưng theo nhiều nông dân, đầu ra cho hoa vẫn bấp bênh.
Ông Chu Kỳ Phong, thôn 2 xã Tây Tựu huyện Từ Liêm chia sẻ, mọi người trong thôn cứ học nhau cách làm, học nhau cách bán. Mỗi khi thu hoạch, người dân lại gọi cho một thương lái hoặc thương lái tự tìm đến để mua, hay với cách khác, đem hoa ra chợ đêm trong nội thành để bán cao hơn.
Gia đình ông cũng không hề ký hợp đồng với công ty hay một đơn vị thu mua hoa nào mà cứ tiện đâu bán đấy miễn là được giá. Vẫn biết, đôi khi hoa của gia đình cũng bị thương lái ép giá, nhưng đành phải chịu vì cung cách làm ăn bao năm nay.
Hiện ở Tây Tựu một số hộ dân đã mạnh dạn đưa giống hoa mới vào canh tác theo kiểu hiện đại, với trang thiết bị trồng hoa như nhà lưới, hệ thống phun tưới nước, đo nhiệt độ tự động, thuê kỹ sư nông nghiệp về chăm sóc..., theo một chuẩn mới.
Gia đình chị Nguyễn Thị Minh ở thôn 2 được biết đến là hộ tiên phong trong trồng hoa ly tại Tây Tựu. Với diện tích 1.680m2, chị đầu tư hơn 340 triệu để trồng hoa ly nhập từ nước ngoài. Chi phí cho chăm sóc hoa mất vài chục triệu đồng và phải tuân thủ khắt khe các yêu cầu kỹ thuật của nước bản địa. Do ảnh hưởng thời tiết, cộng với cách chăm sóc và giống còn có vấn đề nên ruộng hoa ly nhà chị Minh cũng chưa hứa hẹn sẽ cho doanh thu cao.
Theo chị Minh, đến thời điểm này, vườn hoa ra nụ ít hơn so với dự kiến ban đầu của bên cung ứng giống. Mặc dù đơn vị cung cấp giống cũng có qua lại theo dõi sinh trưởng của cây hoa nhưng khi cây ra ít nụ, họ cũng chưa có ý kiến gì về việc bồi thường. Điều này cũng làm cho gia đình chị phải băn khoăn về vụ hoa sau có trồng tiếp nữa hay không, hoặc mua giống hoa ở đâu cho đảm bảo chất lượng.
Xã Tây Tựu, huyện Từ Liêm đã được Hà Nội chọn làm xã điểm về trồng hoa. Hoa ở đây được coi là cây nông nghiệp chủ lực của xã, song có thể nhận thấy việc trồng hoa ở đây vẫn nhỏ lẻ, manh mún, thiếu sự gắn kết giữa các nông hộ với các doanh nghiệp và ngược lại.
Ông Nguyễn Viết Mạnh, Chủ tịch Hội nông dân xã Tây Tựu huyện Từ Liêm bày tỏ, hiện, địa phương cũng có tổ chức tiêu thụ hoa cho các hộ, tuy nhiên số lượng chưa được nhiều. Nguyên nhân do chất lượng hoa cũng chưa đồng đều và phải theo một quy trình nhất định nên nhiều hộ dân vẫn còn ngại ngần thích nghi với phương thức "đầu ra" mới cho hoa.
Không chỉ có Tây Tựu, nhiều làng hoa lâu đời ở Hà Nội như Nghi Tàm, Quảng Bá, Nhật Tân, Ngọc Hà..., đến những vùng đất mới như Thường Tín, Đan Phượng, Mê Linh, người trồng hoa chưa tiếp cận được công nghệ quản lý sau thu hoạch, chưa có nơi cung cấp giống chất lượng tốt, dẫn đến chất lượng hoa không đáp ứng được yêu cầu của thị trường.
Đặc biệt, trên đồng đất Thủ đô thiếu vắng hẳn những giống hoa chất lượng cao, cho giá trị kinh tế lớn. Có chăng hoa chất lượng cao được trồng ở đất Thăng Long cũng dừng lại ở mức độ dự án, hoặc do một vài hộ dân mạnh dạn đầu tư nhập giống về trồng với quy mô nhỏ, mang tính thăm dò, hơn là trồng ở diện rộng.
Ông Trần Xuân Việt, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội cho rằng thành phố vẫn tập trung hỗ trợ người sản xuất mà chưa chú ý đến khâu chế biến và khâu tiêu thụ. Vì thế sản phẩm hoa nói riêng và sản phẩm nông nghiệp của người dân Thủ đô nói chung vẫn phụ thuộc vào thương lái.
Để giải quyết vấn đề này, Hà Nội đã có đề án sản xuất hoa, cây cảnh giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020 không chỉ tính đến việc mở rộng quy mô diện tích trồng hoa mà còn gắn với nâng cao chất lượng hoa, cũng như việc bảo quản sau thu hoạch và đầu ra cho hoa.
Mặt khác, quy vùng sản xuất hoa, bảo tồn hoa, đưa hoa chất lượng cao vào sản xuất trên địa bàn thủ đô cũng là những vấn đề mà đề án hoa, cây cảnh của Hà Nội hướng tới để thực hiện trong những năm gần đây.
Năm 2013, sản lượng hoa chất lượng cao của Hà Nội cung cấp cho thị trường khoảng từ 200-250 triệu cành. Trong đó, 85% sản lượng hoa được tiêu thụ trong nước, còn lại được Hà Nội xuất khẩu sang các nước như Trung Quốc, Malaysia với các loại hoa như hồng, lay ơn, cúc.
Theo dự kiến của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà Nội, đến năm 2015, Hà Nội có khoảng hơn 2.160ha trồng hoa và cây cảnh, trong đó hoa chất lượng cao khoảng gần 500ha. Vùng trồng hoa cũng được mở rộng ra các huyện như Mê Linh; Đan Phượng.../.