Tình trạng săn bắn trái phép tê giác để lấy sừng ở Nam Phi đang ở mức báo động. Ảnh minh họa. (Nguồn: AFP)Trước thềm hội nghị các quốc gia thành viên Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) - (gọi tắt là COP 17) sẽ diễn ra từ 24/9- 5/10 tại Johannesburg, Nam Phi, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) kêu gọi các quốc gia thành viên CITES bỏ phiếu “Không đồng thuận” với đề xuất của Swaziland về hợp pháp hóa buôn bán sừng tê giác.
Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên cũng phản đối hoạt động gây nuôi hổ và đề nghị các đại biểu bỏ phiếu tăng cường các biện pháp bảo vệ tê tê.
Bà Vũ Thị Quyên, Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên cho rằng chưa bao giờ cả thế giới lại dõi theo hoạt động này như bây giờ. Trung tâm rất hy vọng những quyết định đúng đắn sẽ được đưa ra tại Hội nghị lần này để đảm bảo sự sinh tồn của các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm đang đối mặt với nhiều mối đe dọa nghiêm trọng từ nạn săn bắn và buôn bán.
Được biết, trong khi các loài tê giác trên thế giới phải đối mặt với nguy cơ bị tuyệt chủng do nạn săn bắn tại châu Phi thì Vương quốc Swaziland lại đệ trình lên COP 17 một dự thảo cho phép hợp pháp hóa buôn bán sừng tê giác quốc tế. Quốc gia này không chỉ đề nghị được bán lượng sừng tê giác đang lưu giữa tại các kho mà còn muốn tiếp tục cắt sừng các cá thể tê giác còn sống để cung cấp cho thị trường.
Theo Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên, ý tưởng bán sừng tê giác rồi sử dụng khoản tiền đó cho các hoạt động ngăn chặn nạn săn trộm tê giác là hoàn toàn sai lầm. Nếu sừng tê giác hợp pháp và bất hợp pháp cùng song song tồn tại thì sẽ ảnh hưởng lớn đến những nỗ lực thực thi pháp luật quốc tế, đặc biệt là tại các quốc gia đang phát triển.
Việc khó phân biệt sừng tê giác hợp pháp và bất hợp pháp cũng gây ra nhiều khó khăn cho cán bộ thực thi pháp luật khi điều tra, phát hiện và xử lý các vi phạm liên quan đến sừng tê giác. Thêm vào đó, những nỗ lực và bước tiến giảm thiểu tiêu thụ sừng tê giác tại các quốc gia như Việt Nam và Trung Quốc đã đạt được trong suốt những năm qua sẽ trở nên vô nghĩa nếu COP 17 cho phép hợp pháp hóa buôn bán sừng tê giác quốc tế.
Trong khuôn khổ COP 17, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên cũng khuyến khích các quốc gia thành viên CITES có biện pháp chấm dứt các hoạt động gây, nuôi hổ vì mục đích thương mại, bởi các hoạt động này không có giá trị bảo tồn mà còn đe dọa đến các quần thể hổ còn lại trên thế giới.
Tình trạng gây, nuôi hổ đã gia tăng đến mức báo động tại Việt Nam và một số quốc gia khác trong khu vực. Tại Việt Nam, số lượng hổ được gây nuôi đã tăng từ 5 cơ sở tư nhân với 55 con năm 2007 đến 14 cơ sở với 189 con vào tháng 7/2016.
Việc gây nuôi hổ tràn lan, không kiểm soát tại các trang trại đã dẫn tới sự gia tăng bất ổn của số lượng hổ nuôi nhốt trong các trang trại tư nhân bất chấp đây là loài được bảo vệ nghiêm ngặt và việc buôn bán hổ hoàn toàn bị cấm.
Báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã khẳng định hổ nuôi nhốt không hề có giá trị bảo tồn.
Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên ủng hộ đề xuất nâng mức bảo vệ cho tất cả các loài tê tê từ Phụ lục II lên Phụ lục I của CITES. Ở Việt Nam, việc thay đổi tình trạng bảo vệ, đặt cả 8 loài tê tê lên ngang mức bảo vệ với hổ, cùng với Bộ Luật Hình sự mới sớm có hiệu lực sẽ tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng trong việc áp dụng các khung hình phạt liên quan tới tê tê./.
