Chỉ còn khoảng một tháng nữa, Đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) sẽ sang Việt Nam kiểm tra lần thứ tư về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Với địa bàn ba mặt giáp biển cùng hai ngư trường lớn, các địa phương ven biển Đồng bằng sông Cửu Long đã nỗ lực không ngừng và đang tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả các quy định về phòng, chống khai thác IUU.
Kết quả tích cực
Kiên Giang là tỉnh có đội tàu khai thác hải sản lớn nhất cả nước với 9.845 tàu cá từ 6m trở lên; trong đó, có gần 4.000 tàu cá 15m trở lên đánh bắt xa bờ.
Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025, Tỉnh ủy Kiên Giang đã ban hành Nghị quyết tăng cường lãnh đạo phòng, chống IUU. Kết quả sau nửa nhiệm kỳ thực hiện nghị quyết, số tàu cá vi phạm giảm dần qua các năm.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Kiên Giang, hiện đơn vị đã hoàn tất thủ tục đăng ký mới cho 1.820 tàu cá, hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho 100% tàu cá; tổ chức giám sát bốc dỡ hàng qua cảng 16.850 tấn, xác nhận nguồn gốc thủy sản cho 12 doanh nghiệp, với số lượng 1.420 tấn; cấp 102 giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác vào thị trường châu Âu.
[Phó Thủ tướng: Xử lý dứt điểm việc khai thác hải sản bất hợp pháp]
Là một trong những lực lượng nòng cốt tham gia gỡ thẻ vàng của EC, bảo vệ ngư dân vươn khơi bám biển, đánh bắt thủy sản đúng quy định, các đồn, trạm biên phòng thuộc Bộ đội Biên phòng Kiên Giang trên tuyến biển, đảo tập trung bố trí lực lượng, phương tiện tăng cường thực hiện nhiệm vụ phòng, chống IUU.
Các đơn vị phối hợp các lực lượng như hải quân, cảnh sát biển, công an, quân sự… tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn, xử lý mọi hành vi vi phạm liên quan đến chống khai thác IUU.
Trung tá Đường Văn Hôn, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Biên phòng Cửa khẩu cảng Dương Đông (Bộ đội Biên phòng Kiên Giang) cho biết đơn vị thành lập hơn 10 tổ cùng 4 trạm kiểm soát hỗ trợ nhau trong kiểm tra, giám sát mọi hoạt động của tàu cá khi ra, vào cửa sông, cảng biển; trong đó, tập trung vào các tàu công suất lớn, đánh bắt xa bờ.
Đơn vị tăng thời gian tuyên truyền, in thêm tờ rơi, thư kêu gọi người dân chống khai thác IUU theo khuyến nghị của EC.”
Đứng chân nơi cuối trời Nam của Tổ quốc, Đồn Biên phòng Rạch Gốc (Bộ đội Biên phòng tỉnh Cà Mau) quản lý địa bàn ba mặt giáp biển thuộc huyện Ngọc Hiển.
Đồn trưởng Đồn Biên phòng Rạch Gốc Lê Thành Út chia sẻ, ngay từ khi có chủ trương từ cấp trên, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch cao điểm phòng, chống vi phạm IUU.
Trạm kiểm soát Biên phòng Rạch Gốc duy trì chế độ trực 24/24, đảm bảo tuyệt đối tàu cá trên 15m phải lắp đặt phương tiện giám sát hành trình, khi ra biển hoạt động phải có biên bản xác nhận rời cảng của cảng cá Rạch Gốc, có đầy đủ thủ tục, giấy tờ theo quy định của pháp luật về khai thác thủy sản. Khi về, phải có nhật ký khai thác để truy xuất nguồn gốc khai thác rồi mới được cập bến.
Cũng trên địa bàn tỉnh Cà Mau, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Trần Văn Thời Hồ Song Toàn cho biết vùng biển Sông Đốc địa phương quản lý có số lượng tàu cá hoạt động nhiều.
Do vậy, Ủy ban Nhân dân huyện chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thực hiện việc kiểm tra theo dõi số hóa dữ liệu IUU hàng ngày theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo về IUU tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh.
Việc thực hiện số hóa đối với tàu cá hết hạn giấy phép khai thác thủy sản, tàu cá nằm bờ đến nay cơ bản thực hiện đảm bảo theo quy định. Bên cạnh đó, huyện tiếp tục phối hợp chặt với các ngành chức năng trong việc tuyên truyền phổ biến về Luật Thủy sản, các quy định về phòng, chống IUU để ngư dân nâng cao nhận thức, không vi phạm khai thác đánh bắt vùng biển nước ngoài.
Tiền Giang đã thành lập Tổ kiểm tra nhiệm vụ chống khai IUU; tiếp tục thực hiện việc cấp mới, chuyển đổi hạn ngạch cấp Giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá theo quy định.
Đặc biệt, tỉnh tiếp tục thực hiện cơ chế phối hợp liên ngành giữa các Bộ, ban, ngành Trung ương và Ủy ban Nhân dân 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển trong trao đổi, xử lý thông tin nhằm ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình hình tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài.
Đồng thời, thực hiện Quy chế phối hợp giữa Ủy ban Nhân dân các tỉnh Bến Tre, Bình Thuận, Tiền Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Kiên Giang, Cà Mau trong quản lý tàu cá hoạt động khai thác thủy sản trên biển.
Triển khai đồng bộ các quy định
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Kiên Giang, Trưởng ban Chỉ đạo IUU tỉnh Kiên Giang Lâm Minh Thành yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu Ủy ban Nhân dân tỉnh Kiên Giang tổ chức đoàn công tác liên ngành kiểm tra, đôn đốc các sở, ngành, địa phương triển khai các quy định chống khai thác IUU, kịp thời khắc phục những hạn chế để chuẩn bị làm việc với đoàn thanh tra EC lần thứ 4.
Các đơn vị đặc biệt tập trung thực hiện các biện pháp mạnh để ngăn chặn, không để xảy ra tình trạng tàu cá địa phương tiếp tục vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Đồng thời theo dõi, giám sát chặt chẽ các đối tượng có nguy cơ cao vi phạm, gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp nếu tiếp tục để xảy ra trường hợp tàu cá vi phạm.
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Kiên Giang phối hợp Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển điều tra, xác minh, xử lý hành vi vi phạm khai thác IUU có liên quan đến tàu cá ngư dân tỉnh Kiên Giang; tham mưu Ủy ban Nhân dân tỉnh Kiên Giang ban hành kế hoạch thực hiện Quyết định số 208/QĐ-TTg ngày 10/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản.
Bên cạnh đó, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Kiên Giang tiếp tục tăng cường kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất nhập bến tại các đồn, trạm trên địa bàn quản lý, xử phạt nghiêm, không cho tàu xuất bến khi không đủ điều kiện; tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm về đánh bắt hải sản tại vùng lộng và vùng biển ven bờ.
Vừa qua, tỉnh Kiên Giang và Bạc Liêu đã thống nhất các nội dung dự thảo Quy chế phối hợp về kiểm soát hoạt động tàu cá, xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác và chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác.
Hai địa phương phối hợp với nhau trong việc trao đổi thông tin tổng hợp báo cáo tình hình hoạt động tàu cá của Kiên Giang đang hoạt động khai thác, xếp dỡ hàng hóa tại các cảng cá trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu và ngược lại; trao đổi thông tin về tình hình kết quả xác minh, xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi môi giới đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cà Mau Châu Công Bằng đề nghị để thực hiện hiệu quả kiểm soát sản lượng khai thác thủy sản qua cảng, bến cá tư nhân, các địa phương trên địa bàn tỉnh tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của cảng cá tư nhân, nhất là việc kiểm tra, giám sát tàu cá và sản lượng thủy sản bốc dở qua cảng tư nhân, tổng hợp vào kết quả chung của tỉnh; xử lý nghiêm tàu cá mất kết nối, tàu hết hạn giấy phép, tàu hết hạn đăng kiểm còn hoạt động trên biển, không làm thủ tục chuyển nhượng tàu cá khi sang bán nhưng vẫn hoạt động./.