Để kỷ niệm sự kiện quan trọng này, một loạt các hoạt động đã được tổ chức tạiNepal, Anh và New Zealand.
Lễ kỷ niệm diễn ra trong bốn ngày tại cung điện Hoàng gia ở thủ đô Kathmandu vàkết thúc vào ngày 29/5 bằng một buổi lễ vinh danh hai nhà leo núi Edmund Hillaryvà Tenzing Norgay - những người đầu tiên chinh phục thành công Đỉnh Everest.
Cùng ngày, một buổi lễ kỷ niệm khác cũng được tổ chức tại Câu lạc bộ Địa lýHoàng gia Anh ở London, với sự tham gia của Nữ hoàng Elizabeth II.
Song song vớicác hoạt động này, Bảo tàng Auckland của New Zealand đã tổ chức triển lãm trưngbày các bức ảnh chụp các nhà leo núi đầu tiên đứng trên Đỉnh Everest, huy chươngcủa họ cũng như nhiều dụng cụ mà họ đã sử dụng trong suốt chuyến hành trình.
[Cuộc hành trình chinh phục Everest 60 năm trước]
Sáu mươi năm trước, vào năm 1953, một đoàn thám hiểm Anh đã làm thay đổi vĩnhviễn bộ môn leo núi, đưa tên tuổi chàng trai người New Zealand Edmund Hillarycùng hướng dẫn viên người Nepal Tenzing Norgay đi vào lịch sử, trở thành ngườihùng của thế giới.
Tham dự buổi lễ tối ngày 29/5 sẽ có hướng dẫn viên leo núi người Tây Tạng (TrungQuốc) Kancha, một trong những thành viên cuối cùng của đoàn thám hiểm năm 1953hiện còn sống. Ông Kancha năm nay đã 81 tuổi, vẫn nhớ về chuyến thám hiểm cam gonhưng đầy vui sướng, mặc dù ông cảm thấy tiếc vì vinh quang không được chia đềucho mọi thành viên trong đoàn.
Ông kể lại, mọi người đều biết tới thành công của hai nhà leo núi Tenzing vàHillary, nhưng không ai biết được rằng trong đoàn còn có tới 1.200 người khuânvác. Họ tập trung và xuất phát tại vùng Bhaktapur gần Kathmandu, sau đó cả đoànphải đi bộ từ đây do không có con đường nào cũng như không có phương tiện chuyênchở nào.
Đoàn đã mất 16 ngày để đến khu vực Namche, nay là điểm xuất phát củachặng đường chinh phục Everest. Theo miêu tả của ông Kancha, thác băng Khumbu làrào cản lớn nhất trong chuyến đi năm đó.
Ông Kancha cùng các hướng dẫn viên kháctrong đoàn đã phải chặt tới 20 cây và chuyển lên núi để dùng làm thang vượt quangọn thác hiểm trở này.
Peter Hillary, con trai nhà leo núi Edmund Hillary cho biết trước những năm1960, không ai biết trên Đỉnh Everest có những gì và liệu có thể lên được đó haykhông. Nhưng ngày nay, cộng đồng leo núi đã bắt đầu lo ngại việc Đỉnh Everestđang dần bị thương mại hóa, ngày càng đông đúc cũng như bị ô nhiễm.
Tính đến nay đã có hơn 3.500 người chinh phục thành công nóc nhà thế giới này.Riêng trong mùa leo núi năm nay đã có 540 người lên tới Đỉnh Everest cao 8.848mét, còn quân đội Nepal và Ấn Độ đã phải thu dọn tới bốn tấn rác thải./.