Ngày 9/9, tại thành phố New York, Mỹ, Đại Hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua một dự thảo nghị quyết về việc thúc đẩy thiết lập một khuôn khổ pháp lý đa phương về tái cơ cấu nợ công, hay còn gọi là nợ chủ quyền.
Theo phóng viên TTXVN tại khu vực Mỹ Latinh, văn kiện này do Argentina thúc đẩy, nhằm tránh những tranh chấp pháp lý tương tự như tranh chấp giữa nước này và một số quỹ đầu cơ liên quan tới thanh toán các khoản nợ sau khi Buenos Aires tuyên bố vỡ nợ năm 2001.
Dự thảo nghị quyết do Bolivia thay mặt nhóm các nước đang phát triển (G77) và Trung Quốc đề xuất. Văn kiện trên phản đối việc các chủ nợ thương mại –trong đó có các quỹ đầu tư mạo hiểm - có thể ngăn cản hoặc làm thất bại nỗ lực tái cơ cấu nợ của các quốc gia đồng thời nêu rõ việc thiết lập một khuôn khổ pháp lý về tái cơ cấu nợ chủ quyền nhằm nâng cao “hiệu quả, sự ổn định và tính lường trước” của hệ thống tài chính quốc tế.
Dự thảo nghị quyết được thông qua với 124 phiếu thuận, 11 phiếu chống và 41 phiếu trắng. Các nước bỏ phiếu chống dự thảo nghị quyết gồm Mỹ, Anh, Nhật, Đức, Canada, Australia, Israel, Cộng hòa Séc, Ireland, Hungary và Phần Lan.
Trong số các nước bỏ phiếu trắng có Mexico (nước duy nhất tại Mỹ Latinh bỏ phiếu trắng), Pháp, Italy và Tây Ban Nha.
Sau khi vỡ nợ khoảng 100 tỷ USD cuối năm 2001, bị coi là vụ vỡ nợ lớn nhất thế giới, Argentina đã triển khai hai đợt tái cơ cấu nợ vào các năm 2005 và 2010. Những người chủ của 92,4% số trái phiếu đồng ý đáo nợ và nhận không đầy đủ giá trị thực của trái phiếu.
Trong số các chủ của 7,6% số trái phiếu còn lại, có một số quỹ đầu tư đầu cơ, đứng đầu là NML Capital và Aurelius Capital Management, đã kiện Argentina tại tòa án ở New York và thắng kiện đòi Buenos Aires thanh toán trái phiếu nợ theo giá trị trên trái phiếu, cùng tiền lãi và tiền phạt, tổng cộng khoảng 1,5 tỷ USD.
Các quỹ đầu cơ này bị gọi là những quỹ “kền kền” vì mua trái phiếu của các nước gặp khó khăn kinh tế với giá rẻ mạt so với giá trị thực tại thị trường thứ cấp, sau đó từ chối tham gia tái cơ cấu nợ và thông qua kiện tụng tại tòa án đòi được thanh toán trái phiếu theo đúng mệnh giá, cùng tiền lãi và tiền phạt.
Mới đây, thẩm phán Mỹ Thomas Griesa đã phong tỏa 539 triệu USD do Buenos Aires chuyển vào tài khoản của ngân hàng Bank of New York Mellon từ cuối tháng Sáu để thanh toán cho các trái chủ đã chấp nhận đáo nợ.
Theo ông Griesa, Argentina phải trả toàn bộ tiền nợ cho các quỹ “kền kền” thì mới được phép thanh toán cho các chủ trái phiếu đã đồng ý tái cơ cấu nợ. Argentina không thể thực hiện phán quyết của tòa án Mỹ, vì nếu chấp nhận thanh toán nợ cho các quỹ "kền kền” theo đúng mệnh giá trái phiếu, Buenos Aires sẽ đối mặt với nguy cơ bị các chủ trái phiếu không tham gia tái cơ cấu nợ và các chủ đã chấp nhận đáo nợ kiện yêu cầu cũng được hưởng ưu đãi tương tự.
Trong trường hợp này, Argentina sẽ phải trả một số tiền khổng lồ, ước tính có thể lên tới 250 tỷ USD. Trước tình trạng trên, Chính phủ Argentina đã trình Quốc hội nước này một dự luật về việc chuyển địa điểm trả nợ về Argentina hoặc Pháp, nhằm bảo đảm quyền lợi của các chủ trái phiếu đã tham gia tái cơ cấu nợ.
Dự luật này đã được Thượng viện Argentina thông qua và theo dự kiến sẽ được Hạ viện phê chuẩn trong ngày 10/9./.