Nhiều trận động đất đã xảy ra tại khu vực Sông Tranh 2. (Ảnh: TTXVN) Trong những năm gần đây, tuần suất các trận động đất xuất hiện trên lãnh thổ Việt Nam ngày càng phổ biến, trong đó một số trận động đất lớn đã ảnh hưởng đến tâm lý của người dân, nhất là khu vực Tây Bắc gồm các tỉnh: Điện Biên, Lai Châu, Sơn La.
Trao đổi với phóng viên VietnamPlus về thực trạng nêu trên, ông Trần Tân Văn, Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, mỗi ngày trên lãnh thổ nước ta xuất hiện hàng chục trận động đất. Phần lớn các trận động đất này rất nhỏ, khoảng từ 1-2 độ Richter nên có thể người dân không cảm nhận được, hoặc không gây ảnh hưởng nhiều.
Theo ông Văn, Trái Đất cũng như một cơ thể sống, nó cũng thở, cũng vận động. Và, mỗi lần trái đất hoạt động thường gây dịch chuyển, tạo ra những trận động đất. Với những trận động đất lớn thì có thể làm rạn vỡ bề mặt, thậm chí là sập đổ nhà cửa, công trình xây dựng ở gần khu vực.
“Thực tế mà nói thì động đất là một hiện tượng xảy ra rất tự nhiên vì Trái Đất cũng như cơ thể sống. Thế nhưng, với các hộ dân xây nhà tạm bợ, hay xây dựng các công trình thủy điện liên tục thay đổi dung tích nước như khu vực Sông Tranh (Quảng Nam) thì có thể gây ra những thiệt hại,” ông Văn lưu ý.
Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản cũng cho biết, nhiệm vụ của ngành địa chất là phải xác định trên lãnh thổ đất nước mình có bao nhiêu điểm đứt gãy, trong số đó có bao nhiêu đứt gãy đang hoạt động, để từ đó đưa ra những cảnh báo đối với từng vùng có nguy cơ ảnh hưởng đến công trình, khu dân cư...
Một số trận động đất đã làm tường nhà của người dân tại khu vực huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam bị rạn nứt. (Ảnh: TTXVN)“Việc nghiên cứu và dự báo tai biến tự nhiên sẽ góp phần cảnh báo, cung cấp những thông tin hữu ích cho các cơ quan quản lý, các địa phương nắm bắt được thực trạng để điều chỉnh việc triển khai các công trình. Kết quả nghiên cứu cũng giúp các nhà máy thủy điện tính toán được khả năng ảnh hưởng; người dân biết đường xây nhà kiên cố và kịp thời đối phó với những rủi ro,” ông Văn nhấn mạnh.
Để phục vụ cho công tác dự báo nêu trên, lãnh đạo Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản cho biết, hiện nay đơn vị đã triển khai triển khai Đề án rất thiết thực là “Xây dựng mạng lưới địa động lực trên khu vực các đứt gãy thuộc miền Bắc Việt Nam phục vụ công tác dự báo tai biến tự nhiên.”
Trong giai đoạn 1, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản đã nghiên cứu tại một số khu vực miền Bắc như: Đứt gãy Điện Biên-Lai Châu, Sơn La-Tuần Giáo, Cao Bằng-Lạng Sơn, và đứt gãy sông Hồng.
Thời gian tới, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản sẽ tiếp tục triển khai giai đoạn 2. Trong giai đoạn này, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản sẽ nghiên cứu ở khu vực miền Trung như đứt gãy sông Mã, sông Cả, sông Vu Gia-Thu Bồn../.
Thời gian gần đây, các đứt gãy tại khu vực này như đứt gãy Bắc Yên-Mường La (Sơn la), đứt gãy Mường Tè (Lai Châu) thường xuyên có những hoạt động gây ra những trận động đất nhẹ trên dưới 4 độ Richter.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, vùng Tây Bắc có khả năng xảy ra những trận động đất dưới 7 độ Richter. Chu kỳ hoạt động của vùng này là từ 40 đến 50 năm. Riêng khu vực Tuần Giáo, Lai Châu, chu kỳ lặp lại trận động đất dưới 7 độ Richter là khoảng 500 năm.
