Theo tin từ Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ 3-5/8, Bắc Bộ tiếp tục có mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to với tổng lượng mưa phổ biến 100-250mm/đợt; khu vực Tây Bắc và Đông Bắc có mưa to đến rất to 200-350mm/đợt, có nơi trên 400mm/đợt.
Từ ngày 3-8/8, trên khu vực thượng lưu hệ thống sông Hồng-Thái Bình sẽ xuất hiện một đợt lũ với biên độ lũ lên từ 3-6m, ở hạ lưu từ 2-4m; đỉnh lũ trên sông Thao, sông Bùi, sông Cầu, sông Thương và Lục Nam có khả năng lên mức báo động 1 và trên báo động 1; lũ trên sông Bôi, các sông suối khu vực Bắc Bộ có khả năng lên mức báo động 2-báo động 3.
Nguy cơ cao xảy ra lũ quét và sạt lở đất ở nhiều tỉnh miền núi phía Bắc như Sơn La, Hòa Bình, Yên Bái, Phú Thọ, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Thái Nguyên; ngập úng cục bộ tại các vùng thấp trũng, các khu đô thị.
Trước tình hình trên, người dân ở các khu vực nguy hiểm trên cần có phương án di dời người, tài sản đến khu vực an toàn, tránh ra đường khi có mưa lớn hoặc gần khu vực lũ, sạt lở và ngập úng, thường xuyên theo dõi những bản tin dự báo, cảnh báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia và Đài Khí tượng Thủy văn tại các khu vực để chủ động ứng phó, phòng tránh.
Trong 6 giờ qua (từ 8 giờ-13 giờ ngày 3/8), khu vực tỉnh Quảng Ninh đã có mưa vừa, mưa to An Biên: 63mm, Hoành Bồ: 58mm, Yên Hưng: 55mm…
Theo Tiến sỹ Trịnh Xuân Hòa, Phó Viện trưởng Viện Khoa học địa chất và khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường), trong những năm gần đây, các loại hình thiên tai như trượt, lở đất đá, lũ quét xảy ra đặc biệt nghiêm trọng tại các tỉnh Lào Cai, Sơn La, Yên Bái, Hòa Bình, Lai Châu, Hòa Bình, Thanh Hóa và một số địa phương khác gây thiệt hại lớn về tính mạng và tài sản của nhân dân.
Nguyên nhân gây sạt, trượt ở Việt Nam, chủ yếu là do các hiện tượng thời tiết bất thường, trong đó có mưa lớn kéo dài xảy ra ngày càng nhiều, cùng với các hoạt động nhân sinh như phá rừng, khai khoáng, xây dựng các công trình giao thông, nhà cửa…
Đồng thời, việc thúc đẩy các quá trình tai biến địa chất, đặc biệt là hiện tượng trượt, lở đất đá, lũ ống, lũ quét phát triển mạnh mẽ với quy mô ngày càng lớn, mức độ thiệt hại ngày càng tăng, đe dọa đến an sinh cộng đồng.
Bên cạnh đó còn một số nguyên nhân khác như các khu vực có địa hình phân cắt mạnh, bề mặt địa hình dốc; lớp vỏ phong hóa dày, nhanh ngấm nước, dễ bị nước mưa làm cho bão hòa, giảm độ ổn định sườn dốc; rừng tự nhiên, rừng phòng hộ còn rất ít khiến lớp phủ thực vật mỏng; mưa kéo dài hoặc mưa cục bộ với cường độ lớn trong mùa mưa bão.
Ngày 3/8, Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai ban hành văn bản 297/VPTT gửi Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh, thành phố khu vực Bắc Bộ về việc chủ động ứng phó với mưa lớn, lũ, lũ quét, sạt lở đất.
[Từ đêm 5/8, Bắc Bộ có mưa to và dông, đề phòng lũ quét, sạt lở đất]
Để chủ động ứng phó, đảm bảo an toàn về người và tài sản, Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai yêu cầu Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh, thành phố khu vực Bắc Bộ tập trung triển khai các nhiệm vụ ứng phó với diễn biến của mưa, lũ, lũ quét, sạt lở đất theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 1021/CĐ-TTg ngày 1/8/2020 và một số nội dung.
Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh, thành phố cần theo dõi chặt chẽ diễn biến mưa, lũ, lũ quét, sạt lở đất; chỉ đạo chính quyền cơ sở và lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai kiểm tra, rà soát các khu dân cư ven sông, suối, hạ lưu hồ, đập, khu vực thấp trũng, có nguy cơ cao xảy ra ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất để chủ động tổ chức di dời, sơ tán người dân đến nơi an toàn khi có tình huống nguy hiểm; khơi thông dòng chảy, nhất là trên các suối, khe cạn, các ao hồ có nguy cơ mất an toàn; bố trí lực lượng kiểm soát, hướng dẫn giao thông, nhất là qua các ngầm, tràn, khu vực ngập sâu, nước chảy xiết; tuyên truyền, ngăn chặn không để người dân vớt củi trên sông, suối khi mưa lũ; chủ động bố trí lực lượng, vật tư, phương tiện để khắc phục sự cố, đảm bảo giao thông thông suốt trên các trục giao thông chính.
Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh, thành phố cần thông báo cho các chủ đầu tư có công trình đang xây dựng trên và ven sông, suối; các chủ phương tiện vận tải thủy, khai thác khoáng sản biết thông tin về mưa, lũ để chủ động có biện pháp bảo đảm an toàn cho người, phương tiện, thiết bị và công trình; kiểm tra công tác bảo đảm an toàn hồ đập, nhất là các hồ đập xung yếu, hồ thuỷ điện nhỏ, công trình đang thi công, sửa chữa; bố trí lực lượng, vật tư, máy móc, thiết bị sẵn sàng ứng phó, xử lý khi có tình huống; rà soát, tổ chức triển khai các phương án phòng chống lũ trên hệ thống sông theo cấp báo động; tập trung theo dõi, giám sát các trọng điểm đê điều xung yếu để chủ động xử lý kịp thời khi có tình huống xảy ra.
Bên cạnh đó, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh, thành phố cần chỉ đạo đài phát thanh, truyền hình tỉnh, huyện, xã và các phương tiện thông tin của địa phương tăng cường thông tin về mưa lũ và các biện pháp phòng tránh đến được người dân tại các thôn, bản vùng sâu, vùng xa.
Một số tài liệu tham khảo đã được Ban Chỉ đạo xây dựng và đăng tải trên website: phongchongthientai.mard.gov.vn/Pages/Tai-lieu-truyen-thong-pctt.aspx.
Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các tỉnh, thành phố cần duy trì lực lượng, phương tiện cứu hộ, cứu nạn để sẵn sàng ứng cứu khi có yêu cầu.
Các tỉnh, thành phố khu vực Bắc Bộ cần tổ chức trực ban nghiêm túc, thường xuyên tổng hợp báo cáo tình hình diễn biến thiên tai, thiệt hại về Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai trước 16 giờ hàng ngày./.
