Một khu phố đông đúc ở Bờ Tây. (Nguồn: palestinemonitor.org)Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/6 đã tiết lộ một đề xuất đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng trị giá 50 tỷ USD dành cho Palestine.
Mục đích của Washington là đưa đề xuất này trở thành động lực kinh tế chính hỗ trợ cho Kế hoạch hòa bình Trung Đông được mong đợi từ lâu.
Theo bài đăng trên trang web chính thức của Nhà Trắng, kế hoạch kêu gọi nguồn đầu tư kết hợp giữa tài chính công và tư và dự kiến sẽ tạo ra ít nhất một triệu việc làm mới cho người Palestine.
Kế hoạch kéo dài 10 năm kêu gọi vốn cho các dự án có tổng trị giá 27,5 tỷ USD ở Bờ Tây và Gaza, bên cạnh số dự án trị giá lần lượt 9,1 tỷ USD, 7,4 tỷ USD và 6,3 tỷ USD cho người Palestine ở Ai Cập, Jordan và Liban. Chúng bao gồm những dự án trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, giáo dục, điện, nước, công nghệ cao, du lịch và nông nghiệp.
Nhà Trắng cũng kêu gọi thành lập một "quỹ tổng thể" để quản lý tài chính và thực hiện các dự án. Đây được cho là giống với Kế hoạch Marshall đã giúp tái thiết châu Âu sau Thế chiến 2.
Kế hoạch cũng kêu gọi liên kết Bờ Tây và Gaza thông qua một mạng lưới giao thông hiện đại, bao gồm cả dịch vụ đường sắt cao tốc. Những ý tưởng như vậy đã được đưa ra trong các đề xuất hòa bình trước đây nhưng đã vấp phải những lo ngại về an ninh của Israel.
Theo các tài liệu, kế hoạch này dự kiến sẽ giúp tăng hơn gấp đôi Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Palestine, giảm tỷ lệ đói nghèo xuống một nửa cũng như hạ tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức cao kỷ lục xuống còn một con số. Tuy nhiên, những tài liệu này không nêu chính xác các dự án sẽ được tài trợ như thế nào.
Kế hoạch được Nhà Trắng công bố trước khi Hội thảo "Hòa bình vì thịnh vượng" dự kiến sẽ diễn ra vào 25-26/6 trong khuôn khổ Hội nghị kinh tế do Mỹ chủ trì tổ chức tại Bahrain. Một điều đáng chú ý là hội thảo này không có sự tham gia của cả Israel và Palestine. Bên cạnh đó, kỳ vọng về khả năng thành công của kế hoạch này khá thấp khi còn tồn tại những diễn biến bất ổn tại khu vực, sự nghi ngờ về tầm nhìn chính trị của kế hoạch cũng như sự xao nhãng của cộng đồng quốc tế mọi sự chú ý đang đổ dồn vào cuộc xung đột tiềm ẩn giữa Mỹ và Iran.
Trong cùng ngày công bố kế hoạch trên, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã nhắc lại việc bác bỏ kế hoạch hòa bình của Mỹ, đồng thời khẳng định một giải pháp chính trị phải là bước đi tiên quyết.
Phát biểu trước Ủy ban trung ương của Fatah tại thành phố Ramallah, ông Abbas nhấn mạnh: “Chúng ta đã khẳng định rằng, chúng ta sẽ không tham dự hội nghị ở Bahrain. Lý do là tình hình kinh tế không nên được đưa ra thảo luận trước giải pháp chính trị. Nếu không có giải pháp chính trị, chúng ta sẽ không thể giải quyết bất cứ vấn đề kinh tế nào”./.
