Binh sỹ Nga trong trang phục các chiến sỹ Hồng quân tại lễ kỷ niệm chiến thắng phátxít. (Nguồn: AFP/TTXVN) Moskva vừa lên tiếng cho rằng Ngoại trưởng Ba Lan Grzegorz Schetyna đã khiến quê nhà “hổ thẹn,” sau khi ông nói rằng sẽ phù hợp hơn khi làm lễ mừng chiến thắng phátxít ở London (Anh), Berlin (Đức) hay Ba Lan.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Grigory Karasin tuyên bố: “Đây là trò mới nhất trong nhiều hành động vụng về của chính trị gia Ba Lan này, nhằm phủ bóng nghi ngờ lên lịch sử Thế chiến thứ 2 và vai trò của Liên Xô như người chiến thắng cuộc chiến đó.”
Schetyna, một chính trị gia trung hữu, gần đây đã chọc giận Nga khi tuyên bố những người lính Ukraine, không phải lính Liên Xô, là lực lượng đầu tiên giải phóng trại tập trung Auschwitz. Ông tiếp tục đưa ra tuyên bố mới trong cuộc phỏng vấn với đài phát thanh Ba Lan trong ngày thứ Hai.
“Tại sao chúng ta dễ dàng chấp nhận rằng Moskva là nơi kỷ niệm việc chấm dứt chiến tranh (thế giới thứ hai) thay vì London hay Berlin? Thật trái với tự nhiên khi ăn mừng sự kết thúc một cuộc chiến tranh tại nơi bắt đầu diễn ra cuộc chiến” - ông Schetyna nói với đài phát thanh RMF FM.
Khi đưa ra tuyên bố trên, ông Schetnya có ngầm nhắc tới hiệp ước ngầm Molotov-Ribbentrop, được Liên Xô ký với phát xít Đức vào năm 1939. Theo sau hiệp ước này, Đức đã tấn công Ba Lan vào ngày 1/9/1945. Nga cũng tiến vào Ba Lan không lâu sau đó. Nhiều người tin rằng đây là thời điểm chính thức bắt đầu Thế chiến thứ 2 tại phương Tây.
Nga thừa nhận việc có ký kết hiệp ước, nhưng cho rằng đây là bước đi hợp lẽ với thời điểm lịch sử khi ấy, giúp mang tới thời gian quý báu để Liên Xô củng cố khả năng quân sự, trước cuộc xâm lược khó tránh của Hitler.
Kremlin đã có kế hoạch tổ chức nhiều lễ mừng lớn nhân kỷ niệm 70 năm kết thúc Thế chiến thứ 2 vào ngày 9/5 - thời điểm Liên Xô ký kết thỏa thuận đình chiến với phátxít Đức vào năm 1945. Có từ 21-28 triệu người dân Liên Xô đã thiệt mạng trong cuộc chiến tranh chống lại phát xít Đức, nhiều hơn tất cả các quốc gia đồng minh cộng lại.
Hơn 20 nhà lãnh đạo trên thế giới đã nhận lời mời tham dự lễ kỷ niệm chiến thắng phátxít tổ chức tại Nga. Tuy nhiên, ông Schetyna lại cho rằng các lãnh đạo Liên minh châu Âu nên góp mặt tại Westerplatte, khu vực đầu tiên nằm trên biên giới Ba Lan, đã bị người Đức chiếm bằng lối đánh chớp nhoáng.
Trong khi các lãnh đạo Liên minh châu Âu đã giữ im lặng về kế hoạch tưởng niệm của ông Schetyna, Moskva đã tỏ ra khó chịu. Phía Nga cho rằng Ba Lan đang tìm cách “đánh cướp và chính trị hóa” sự kiện lịch sử trên.
Các bình luận của Schetyna đã khiến vài nghị sỹ chủ chốt ở Nga phẫn nộ. Aleksandr Pushkov, lãnh đạo Ủy ban chính sách đối ngoại của Hạ viện Nga tuyên bố mạnh mẽ: “Schetyna không chỉ thể hiện nỗi sợ Nga mà còn cả sự dốt nát trước thực tế.”
Ông Pushkov đăng trên Twitter: “Có 238 sư đoàn chiến đấu ở mặt trận phía Đông và chỉ 68 sư đoàn chiến đấu ở mặt trận phía Tây. Địa điểm nào logic hơn để kỷ niệm về ngày này - nơi một lượng lớn quân phátxít bị đánh bại hay nơi cuộc chiến thứ 2 diễn ra”./.
